Z myślą o rozszerzeniu działalności gospodarczej chcę kupić nieruchomość w przetargu organizowanym przez gminę. W urzędzie pracuje mój szwagier. Czy powoduje to prawne ograniczenia w nabyciu przeze mnie tej nieruchomości?

Jak wynika z opisu – gmina zamierza przeprowadzić przetarg na zbycie nieruchomości. W art. 13 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wyrażono ogólną zasadę, w myśl której – z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw ‒ nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. Z kolei z art. 37 ust. 1 ww. ustawy wynika ogólna zasada, że nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.
Warto odnotować, że szczegółowy tryb przeprowadzania przetargów został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości. W par. 6 postanowiono, że właściwy organ podaje do publicznej wiadomości ogłoszenie o przetargu co najmniej na 30 dni przed wyznaczonym jego terminem, a jeśli cena wywoławcza nieruchomości jest wyższa niż równowartość 100 000 euro – co najmniej na dwa miesiące przed wyznaczonym terminem. W kolejnych regulacjach wskazano, że czynności związane z przeprowadzeniem przetargu wykonuje komisja przetargowa. Jej przewodniczącego oraz członków, w składzie od 3 do 7 osób, wyznacza właściwy organ spośród osób dających rękojmię rzetelnego przeprowadzenia i rozstrzygnięcia przetargu. Komisja przetargowa podejmuje rozstrzygnięcia w drodze głosowania.
Pewne ograniczenia w możliwości uczestniczenia w przetargu na sprzedaż nieruchomości samorządowych wprowadza m.in. par. 9 rozporządzenia. Wynika z niego, że: „W przetargu nie mogą uczestniczyć osoby wchodzące w skład komisji przetargowej oraz osoby bliskie tym osobom, a także osoby, które pozostają z członkami komisji przetargowej w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może budzić to uzasadnione wątpliwości co do bezstronności komisji przetargowej”.
Warto jednak zauważyć, że ustanowione ograniczenia są związane z osobami wchodzącymi w skład komisji przetargowej. Zatem w sytuacji, gdyby szwagier wchodził w skład wspomnianej komisji, przedsiębiorca nie mógłby skutecznie uczestniczyć w przetargu organizowanym przez gminę. Takie ewentualne uczestnictwo mogłoby skutkować np. wniesieniem skargi przez innego uczestnika na zasadach określonych w par. 11, co mogłoby powodować wstrzymanie czynności związanych ze zbyciem nieruchomości. W dalszej kolejności organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego musiałby rozpoznać skargę w terminie 7 dni od daty jej otrzymania. Skutkiem skargi mogłoby być finalnie powtórzenie czynności przetargowych lub unieważnienie przetargu.
Przy założeniu jednak, że szwagier nie będzie członkiem komisji przetargowej powołanej do zbycia nieruchomości, sam fakt, że jest zatrudniony w urzędzie gminy (dokonującej sprzedaży nieruchomości), nie jest przeciwwskazaniem do uczestniczenia przedsiębiorcy w przetargu.
Podstawa prawna
• art. 13 ust. 1, art. 37 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1990; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 815)
• par. 6, 9 i 11 rozporządzenia Rady Ministrów z 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1490; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1698)