Do końca stycznia chcemy przyjąć uchwałę budżetową. W projekcie mamy zaplanowane dochody związane z systemem gospodarowania odpadami komunalnymi na poziomie 1,5 mln zł, a wydatki na 1,4 mln zł. To, co zostanie, chcielibyśmy zaoszczędzić. Czy możemy tak zrobić?
Nie ma możliwości przeznaczenia części wpływów pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na inne wydatki. Nie upoważnia też do tego żadna z tzw. tarcz antykryzysowych. Taki sposób wprowadzenia oszczędności w gminie będzie nielegalny, a ewentualne zapisy w uchwale budżetowej staną się z pewnością przedmiotem interwencji regionalnej izby obrachunkowej.
Zgodnie z art. 3. ust.1 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (dalej: u.c.p.g.) dbanie o czystość należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Jak zaś postanowiono w art. 6r ust. 1 u.c.p.g., opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi dochód gminy, z którego są pokrywane koszty:
1) odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
2) tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
3) obsługi administracyjnej systemu,
4) edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.
Jak jednak postanowiono w art. 6r ust. 1aa u.c.p.g., środki z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie mogą być wykorzystane na cele niezwiązane z systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.
Co istotne, ustawodawca uwzględnił specyficzny charakter powyższych środków również w kontekście konstrukcji samej uchwały budżetowej. Zgodnie z art. 212 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o finansach publicznych uchwała budżetowa określa m.in. szczególne zasady wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym, wynikające z odrębnych ustaw. Oznacza to, że w konstrukcji uchwały budżetowej powinno nastąpić wyodrębnienie środków na utrzymanie czystości i porządku w gminach. W praktyce niedopuszczalne więc będzie takie określenie strony wydatkowej, które umożliwi przeznaczenie tych dochodów na inne wydatki niż związane ściśle z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. System dochodów i wydatków związanych z opłatami śmieciowymi powinien się bowiem bilansować. W sytuacji gdy poziom wydatków będzie niższy od poziomu dochodów z tego tytułu, wskazany warunek nie zostanie spełniony.
W razie przyjęcia zapisów w uchwale budżetowej sugerujących niepełne przeznaczenie dochodów na wydatki związane z ww. systemem (jak w podanym stanie faktycznym), z dużym prawdopodobieństwem dojdzie do interwencji nadzorczej ze strony właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej. Gmina będzie musiała dokonać korekty zapisów uchwały budżetowej – albo zmniejszyć poziom dochodów do kwoty równej poziomowi wydatków, albo wskazać przeznaczenie brakującej kwoty po stronie wydatków (100 tys. zł) na funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
WAŻNE W uchwale budżetowej powinno nastąpić wyodrębnienie środków na utrzymanie czystości i porządku w gminach. W praktyce niedopuszczalne więc będzie takie określenie strony wydatkowej, które umożliwi przeznaczenie dochodów na inne wydatki niż związane ściśle z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
Podstawa prawna
• art. 3 ust. 1, art. 6r ust. 1‒2b ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439)
• art. 42 ust. 2, art. 212 ust. 1 pkt 8 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
