W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej u.c.p.g.) są przewidziane zwolnienia o różnym charakterze prawnym – od fakultatywnych po obligatoryjne.
Od 1 stycznia 2021 r. gminy muszą mieć nowe regulaminy czystości i porządku
Od 1 stycznia 2021 r. gminy muszą mieć nowe regulaminy czystości i porządku

Zobacz również
Te pierwsze zostały zawarte w art. 6k ust. 4, gdzie postanowiono, że rada gminy może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują osoby o niskich dochodach (ich dochód nie może przekraczać kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej) lub rodziny wielodzietne.
Z kolei zgodnie z art. 6k ust. 4a u.c.p.g. rada jest uprawniona do wprowadzenia zwolnień dla osób z budynków jednorodzinnych, którzy składają bioodpady w przydomowych kompostownikach.
W kontekście ww. regulacji sugerowane zwolnienie dla mieszkańców nieruchomości wykorzystujących ekologiczne systemy grzewcze prawnie jest nieuzasadnione. Uprawnienia do jego wprowadzenia nie sposób również wywieść z ogólnej normy kompetencyjnej, czyli z art. 6k ust. 1 pkt 1 u.c.p.g., gdzie m.in. postanowiono, że „rada gminy, w drodze uchwały dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 oraz ustali stawkę takiej opłaty”.
Potwierdza to uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w z 12 listopada 2020 r. (nr 261/g217/P/2020; źródło: bip.gdansk.rio.gov.pl). Badając podobną sprawę, kolegium uznało, że rada gminy, ustalając taki upust dla nieruchomości, na których nie jest wytwarzany popiół, w sposób istotny naruszyła art. 6k ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 4 i ust. 4a u.c.p.g., co skutkowało koniecznością orzeczenia nieważności wadliwego zapisu uchwały.
W podanym stanie faktycznym brak będzie również podstaw do tego, by zastosować zróżnicowaną wysokość stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie podanego w zapytaniu kryterium, czyli proekologicznego, niewytwarzającego popiołu systemu ogrzewania. Ustawodawca w art. 6j ust. 2a u.c.p.g. przewidział bowiem, że rada gminy może zróżnicować stawki opłaty w zależności od powierzchni lokalu mieszkalnego, liczby osób zamieszkujących nieruchomość, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub miejskich, a także od rodzaju zabudowy. Katalog przesłanek umożliwiających różnicowanie stawek jest zamknięty i ani wójt w projekcie uchwały, ani tym bardzie radni w głosowaniu nad finalną uchwałą nie mogą go rozszerzyć.
Reasumując, brak jest podstaw, aby wprowadzić wskazane w zapytaniu zwolnienie częściowe, mimo iż jest ono słuszne pod względem celowościowym. Ustawodawca nie przewidział w tym przypadku swobody dla rady gminy do kształtowania zwolnień.
Podstawa prawna:
  • art. 6k ust. 1 pkt 1, 4, 4a ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439).