Uchwała w sprawie likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej wymaga uzyskania opinii związku zawodowego. W przeciwnym razie będzie nieważna.
Wojewoda dolnośląski stwierdził nieważność uchwały rady gminy Długołęka w sprawie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Łozinie. Stwierdził on, że uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem art. 19 ust. 2 i 3 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.). Gmina podjęła tę uchwałę 29 września 2011 r. Skierowała ją jednak do wojewody dolnośląskiego z uwagi na potrzebę zbadania legalności aktu prawa miejscowego. Wojewoda ją jednak zakwestionował.

Przedstawienie opinii

– Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych organizacja związkowa, reprezentatywna w rozumieniu ustawy z 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, ma prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych – wyjaśnia Dorota Dąbrowska, radca prawny w Kancelarii Peter Nielsen & Partners Law. Dodaje, że organy władzy i administracji państwowej oraz organy samorządu terytorialnego są zobowiązane do kierowania założeń albo projektów aktów prawnych do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin przedstawienia opinii. Nie może on być krótszy niż 30 dni. Jeżeli związek nie przedstawi opinii w wyznaczonym terminie, to uznaje się, że zrezygnował z prawa jej wyrażenia.

Zadania związków

Jak wskazał w swym rozstrzygnięciu Aleksander Skorupa, wojewoda dolnośląski, w celu ustalenia, które akty prawne dotyczą zagadnień objętych zadaniami związków zawodowych, należy prześledzić, jakie zadania stawia ustawodawca organizacjom związkowym. Z ustawy o związkach zawodowych wynika zaś, że organizacje tego rodzaju powołane są do reprezentowania i obrony praw, interesów zawodowych i socjalnych ludzi pracy. Związki zawodowe reprezentują również pracowników i inne osoby, bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych. Współuczestniczą również w tworzeniu korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku. Uprawnienie związków zawodowych wynikające z art. 19 ustawy o związkach zawodowych jest zaś niezależne od faktu przynależności do związków osób, na które rozciągną się skutki projektowanego aktu prawnego.

30 dni wynosi minimalny termin na przedstawienie przez związek zawodowy swojego stanowiska w sprawie likwidacji SP ZOZ

Zatem, jak podkreślił organ nadzoru, ilekroć projekt aktu prawa miejscowego zawierać będzie regulacje dotyczące wskazanej wyżej materii, odpowiednie organizacje związkowe uprawnione będą do zaopiniowania projektu takiego aktu. Natomiast organ prawodawczy zobowiązany będzie do przedłożenia projektu aktu do zaopiniowania zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych.
– Uchwała w sprawie likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej odnosi się do działalności związków zawodowych – podkreśla Dorota Dąbrowska. Dodaje, że za takim stanowiskiem przemawia również orzecznictwo sądów administracyjnych.
– W dniu 28 lipca 2005 r. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził bowiem wprost w orzeczeniu o sygnaturze OSK 1827/2004, że uchwała sejmiku województwa o likwidacji bądź przekształceniu publicznego zakładu opieki zdrowotnej wymaga konsultacji ze związkami zawodowymi – akcentuje Dorota Dąbrowska.

Powinność radnych

W związku z tym rada gminy miała obowiązek zasięgnięcia opinii związku. To zaś, że przepisy dają związkowi możliwość uchylenia się od wyrażenia opinii bez podawania jakichkolwiek motywów, nie może powodować, że właściwy organ nie wystąpi do związku z odpowiednią prośbą.
– Uchylenie się związku zawodowego od przedstawienia opinii, jako podmiotu mającego tylko uprawnienie, a nie obowiązek jej wyrażenia, nie może pociągać za sobą żadnych ujemnych konsekwencji dla związku zawodowego – podkreślił w rozstrzygnięciu Aleksander Skorupa, wojewoda dolnośląski.
Jego zdaniem sytuacja organu samorządu terytorialnego różni się od sytuacji związku. Albowiem rada gminy uchylając się od przedłożenia związkowi zawodowemu założeń projektu uchwały – w zakresie jego uprawnień opiniodawczych – narusza ciążący na niej obowiązek ustawowy zapewnienia temu związkowi współuczestnictwa w procesie legislacyjnym.
– W świetle powyższego należy uznać, że nieprzedstawienie przez radę gminy Długołęka projektu uchwały w sprawie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Łozinie do zaopiniowania związkom zawodowym, stanowi istotne naruszenie prawa dające podstawę do stwierdzenia nieważności tej uchwały i wyeliminowania jej z obrotu prawnego przez wojewodę dolnośląskiego – twierdzi Dorota Dąbrowska.
Podstawa prawna
Ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.)
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego nr NK-N.4131.525.2011.AS2