Nasza gmina otrzymała wsparcie z Funduszu Inwestycji Lokalnych. Ale może być problem z ewidencjonowaniem tych pieniędzy. Ustawa przewiduje ich gromadzenie na specjalnym rachunku jednostki samorządu terytorialnego. Tymczasem w związku z planem budowy nowych wodociągów i kanalizacji chcemy przekazać te środki naszemu zakładowi budżetowemu. Czy można tak zrobić?
Tak JST może tak zrobić, jeśli wsparciem z tego funduszu objęta jest inwestycja, którą realizuje samorządowy zakład budżetowy.
Podstawą materialno-prawną przekazywania wspomnianych w zapytaniu środków są regulacje zawarte w tzw. specustawie o COVID-19 oraz uchwała nr 102 Rady Ministrów w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego, wydana w oparciu o delegację z art. 65 ust. 28 ww. ustawy.
Zgodnie z tą uchwałą dofinansowanie nie może być przeznaczone na refundację poniesionych przez gminy wydatków, tylko na wydatki majątkowe albo wkład własny do inwestycji finansowanych z udziałem innych środków publicznych (w odpowiednim zakresie). Spektrum zadań, które mogą być w ten sposób realizowane, jest duże – mogą to być remonty szkół i przedszkoli, inwestycje w wodociągi i kanalizację, budowa żłobków czy dróg, a także inne niezbędne lokalnie działania.
W kontekście podanych w zapytaniu wątpliwości, na uwagę zasługuje art. 65 ust. 1 specustawy w związku z jej ust. 11. I tak w ust. 1 tej regulacji postanowiono, że państwowe jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku.Literalne brzmienie przepisu wskazuje, że to JST gromadzą środki z funduszu na wydzielonym rachunku dochodów. W praktyce jednak wiele zadań przypisanych do realizacji samorządom jest wykonywanych przez ich jednostki budżetowe czy też samorządowe zakłady budżetowe [ramka]. Uwzględniając więc specyfikę funkcjonowania JST i zależnych od niej jednostek, można dojść do wniosku, że wskazany wyżej art. 65 ust. 11 specustawy nie będzie przeszkodą, aby gmina (która uzyskała środki z Funduszu Inwestycji Lokalnych) przekazała je przez odpowiednie zmiany w budżecie do planu finansowego samorządowego zakładu budżetowego.
Dodatkowym argumentem za dopuszczalnością redystrybucji środków do zakładu budżetowego jest sposób zredagowania wskazanego wyżej ust. 11. Otóż ustawodawca jednoznacznie kładzie w tym przepisie nacisk na – gromadzenie – środków na wspomnianym rachunku dochodów jednostki samorządu terytorialnego, przy czym nie wskazuje, w jaki sposób ma się odbywać wydatkowania (redystrybucja) tych środków – czy za pośrednictwem wskazanego rachunku czy może innego rachunku – w tym rachunku jednostki budżetowej czy samorządowego zakładu budżetowego.
W imieniu gminy działają:
Jednostki budżetowe – zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o finansach publicznych są to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Samorządowe zakłady budżetowe – jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej odrębne w stosunku do JST, która go utworzyła. Mają jednak wyodrębniony zespół środków organizacyjnych, majątkowych, finansowych oraz osobowych, który pozwala w powierzonym im zakresie gospodarki komunalnej na samodzielne działanie. Mimo tej odrębności działają w imieniu jednostki, która je utworzyła, realizując powierzone jej zadania.
Podstawa prawna:
• specustawa o COVID-19 czyli ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1478)
• uchwała nr 102 Rady Ministrów z 23 lipca 2020 r. w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M.P. poz. 662)
• ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)
