Czy w planie miejscowym rada ma prawo wskazać, z jakich paliw nie wolno korzystać? [PORADNIA SAMORZĄDOWA]

Rada gminy nie na podstaw prawnych dla wprowadzenia do miejscowego planu takiego ustalenia. W szczególności nie jest nią art. 15 ust. 2 pkt 3 i 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: u.p.z.p.). Regulacja ta zobowiązuje do określenia w planie zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu oraz modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Należy zwrócić uwagę, co jest przedmiotem regulacji dopuszczonej w planie miejscowym. Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.p.z.p. jest nim:

• ustalenie przeznaczenia terenu,
• rozmieszczenie inwestycji celu publicznego,
• określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu.

Co do zasady zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych (dalej: u.d.p.) obiekty budowlane przy drogach oraz niebędące obiektami budowlanymi reklamy umieszczone przy drogach poza obszarami zabudowanymi powinny być usytuowane w terenie zabudowy w odległości co najmniej 8 m od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi powiatowej. Ten sam przepis w ust. 2 przewiduje jednak, że usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze w mniejszej odległości może nastąpić za zgodną zarządcy drogi, wydaną przed uzyskaniem przez inwestora obiektu pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem budowy albo wykonywania robót budowlanych. Przemawiać mają za tym szczególnie uzasadnione przypadki. Oznacza to, że zarząd dróg nie może automatycznie odmówić inwestorowi wyrażenia zgody na usytuowanie garażu. Musi rozważyć, czy w danym przypadku nie zachodzi ww. przesłanka.

Jeżeli odwołanie od decyzji wpłynęło przed upływem terminu na jego złożenie, to należy je uznać za cofnięcie zrzeczenie się prawa do odwołania. W orzecznictwie wskazuje się, że jest to dopuszczalne. Tak np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 13 września 2018 r. (sygn. akt II SA/Bk 409/18) stwierdził, że skuteczne złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania zostaje pozbawione skuteczności prawnej w wyniku wniesienia w terminie odwołania. Przy czym w orzecznictwie podkreśla się, że możliwe, dopuszczalne i skuteczne jest cofniecie przez stronę oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania, jeżeli doręczenie pisma cofającego zrzeczenie nastąpiło przed upływem terminu do wniesienia odwołania (por. wyroki WSA w Bydgoszczy z 14 grudnia 2018 r., sygn. akt II SA/Bd 1173/18, czy w Krakowie z 29 kwietnia 2019 r. sygn. akt II SA/Kr 168/19).

Wątpliwość ta powstała zapewne w związku z brzmieniem art. 93 ust. 3 prawa oświatowego (dalej: u.p.o.). Przepis ten stanowi, że w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami mogą być tworzone szkoły podstawowe filialne obejmujące strukturą organizacyjną klasy I‒III albo klasy I‒IV. W regulacji tej nie przewidziano możliwości utworzenia oddziałów ani punktów przedszkolnych. Rozumiejąc dosłownie brzmienie ww. przepisu, wojewoda warmińsko-mazurski rozstrzygnięciem nadzorczym z 11 marca 2020 r. (nr PN.4131.108.2020) stwierdził nieważność uchwały dotyczącej powołania w filii szkoły podstawowej oddziału i punktu przedszkolnego. Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie. W wyroku z 16 czerwca 2020 r. (sygn. akt II SA/Ol 364/20) podał, że art. 93 ust. 3 u.p.o. nie powinno się rozumieć literalnie. Zdaniem olsztyńskiego WSA inne przepisy u.p.o. przeczą tezie organu nadzoru, że w strukturze szkoły filialnej nie może działać oddział i punkt przedszkolny. W myśl art. 31 ust. 9 pkt 1 u.p.o. gmina jest np. zobowiązana zapewnić dziecku w wieku lat 6 odbycie rocznego przygotowania przedszkolnego w publicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej lub publicznej innej formie wychowania przedszkolnego prowadzonych przez gminę. Z kolei zgodnie z art. 32 ust. 2 u.p.o. w przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi rada gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o publiczne inne formy wychowania przedszkolnego. Inne formy wychowania przedszkolnego organizuje się dla dzieci w miejscu zamieszkania lub w innym możliwie najbliższym miejscu. Natomiast art. 31 ust. 6 u.p.o. mówi, że dzieci w wieku 3‒5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego. Zdaniem olszyńskiego WSA z powyższych przepisów ustawy wynika jednoznacznie i bezsprzecznie, że w szkołach podstawowych działają oddziały przedszkolne. Nie ma natomiast żadnych podstaw do przyjęcia, że nie mogą one działać w szkołach podstawowych filialnych. Żaden z przepisów ustawy tego nie wyklucza – w tym także art. 93 ust. 3 u.p.o. Według sądu przepis prawa należy interpretować za pomocą wykładni systemowej, polegającej na ustalaniu właściwego znaczenia przepisu na podstawie jego usytuowania w systemie prawa. Zdaniem olsztyńskiego WSA celem ustawodawcy jest, jak wskazują powołane przepisy u.p.o., zapewnienie jak najszerszego dostępu dzieci do wychowania przedszkolnego w różnych formach, w tym w formie punktów przedszkolnych.

Taki zapis nie będzie poprawny, gdyż kapituła, będąc ciałem doradczym, stanie się podmiotem rozstrzygającym. To jest niedopuszczalne. Ciało to nie ma cech organu gminy, a jedynie jest organem opiniodawczym, który nie może naruszać ustawowych kompetencji organów samorządu terytorialnego (por. rozstrzygnięcie wojewody mazowieckiego z 8 czerwca 2020 r., nr WNP-I.4131.67.2020.MS). Pogląd ten potwierdza fakt, że w orzecznictwie dopuszcza się powołanie kapituły składającej się nawet z osób spoza rady, ale tylko w przypadku zachowania jej pomocniczego charakteru, nienaruszającego ustawowych kompetencji organów samorządu terytorialnego (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 czerwca 2017 r. sygn. akt II OSK 1862/16, oraz z 20 marca 2009 r., sygn. akt II OSK 1527/08).