Dziś pierwsza część komentarza do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2010; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2020; dalej: u.c.p.g.) po zmianach wprowadzonych nowelizacją z 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1579).
Niektórzy, być może nieco na wyrost, określają je mianem rewolucji odpadowej 2.0. Czas pokaże, czy słusznie. Dla nas – zespołu kancelarii Domański Zakrzewski Palinka – to drugie podejście do tematyki odpadów komunalnych. Pierwszy raz komentarz do ustawy opracowaliśmy na przełomie lat 2012 i 2013 – w przeddzień wejścia w życie zmian, które wówczas uznawano za pierwszą rewolucję odpadową. Teraz do rąk czytelników oddajemy naszą próbę zmierzenia się z kolejnymi zmianami w tej ustawie. Spróbujemy dać interpretację nowych przepisów, przedstawiając nasze autorskie propozycje ich rozumienia, a także podsumować, często już bogate, orzecznictwo sądowe i piśmiennictwo prawnicze dotyczące dotychczasowych regulacji.
W pierwszej części komentarza omówimy najważniejsze definicje związane z gospodarką odpadami komunalnymi, również w kontekście ustawy o odpadach z 14 grudnia 2012 r. (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 701; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1579). Rozpoczniemy też omawianie zadań, jakie w tym zakresie stoją przed jednostkami samorządu terytorialnego ‒ od zapewniania warunków do utrzymania czystości i porządku w gminie po zapewnienie selektywnej zbiórki odpadów czy działania informacyjne dla mieszkańców.
Gospodarka odpadami komunalnymi staje się coraz bardziej tematem medialnym, a co za tym idzie, i politycznym. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy są lawinowo pojawiające się informacje o podjęciu lub planach podjęcia uchwał dotyczących istotnego wzrostu opłat za gospodarowanie odpadami. W założeniu ustawodawcy remedium na wzrost opłat miało być zniesienie regionalizacji. Wydaje się, przynajmniej dziś, że zaaplikowane lekarstwo nie polepszyło stanu pacjenta, lecz wręcz gwałtowanie go pogorszyło. W naszym przekonaniu, by zniesienie regionalizacji nie powodowało skutków, jakie obecnie obserwujemy, czyli kierowania do dotychczasowych instalacji regionalnych droższych odpadów z odległych aglomeracji kosztem odpadów powstających lokalnie, ustawodawca musi mieć odwagę uregulowania sposobu wykonywania i rozumienia zasady bliskości. Obecny stan, w którym ustawodawca ograniczył się wyłącznie do ogólnikowego sformułowania, że odpady mają być zagospodarowane zgodnie z zasadą bliskości przy jednoczesnym zniesieniu regionalizacji, powoduje, że zasada bliskości, jedna z kluczowych w przepisach unijnych, w praktyce nie jest realizowana.
Analizując przepisy, można też odnieść wrażenie, że ustawodawca, łatając luki legislacyjne w jednym obszarze, powoduje częstokroć poważniejsze w innych miejscach. Bardzo wyraźnie widać to np. przy próbie uregulowania kwestii nieruchomości niezamieszkałych. Nie odnosząc się do zasadności przyjętego rozwiązania, diametralnie różnie można rozumieć przepisy dotyczące daty wejścia w życie tego uprawnienia. Zarówno dla włodarzy gmin, jak i właścicieli nieruchomości sytuacja taka powoduje spadek zaufania do ustawodawcy.
Kolejna część komentarza ukaże się 22 stycznia 2020 r.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
• z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
• z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
• z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
• z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
• z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
• z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (chodzi o program 500+)
• z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
• z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
• z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
• z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
• z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (wyciąg) – zmiany w kodeksie wyborczym
• z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów
• z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (wyciąg)
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl