Czy urząd gminy musi rozpatrzyć podanie albo wniosek od mieszkańca, które są niepodpisane i niewiadomego pochodzenia?
Szymon Guzik radca prawny, koordynator Wydziału Prawnego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawa Urząd Dzielnicy Wilanów / DGP
Kodeks postępowania administracyjnego stanowi, że co do zasady podania mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 700 ze zm.).
Kodeks wskazuje, że podanie powinno zawierać wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół dodatkowo przez pracownika, który go sporządził, z zastrzeżeniem odmienności w przypadku osób niepiśmiennych. Analogiczne wymagania dotyczą podania wniesionego w formie dokumentu elektronicznego z zastrzeżeniem wymogów dotyczących tej szczególnej formy komunikacji z administracją.
Jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, pozostawia się je bez rozpoznania. Jeśli zaś podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, organ zobowiązany jest wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie (nie krótszym niż siedem dni), z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.
Tak wyglądają ogólne zasady przewidziane w ustawie. Odmienności mogą przewidywać przepisy szczególne. Z punktu widzenia postawionego pytania istotną odmiennością charakteryzuje się m.in. ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1429). Wniosek składany w trybie tej ustawy nie musi odpowiadać żadnym szczególnym wymogom formalnym. Nie stanowi on podania w rozumieniu art. 63 k.p.a., gdyż na tym etapie postępowania nie stosuje się przepisów kodeksu.
Minimalne wymogi dotyczące takiego wniosku muszą obejmować jasne sformułowanie, z którego wynika, co jest przedmiotem żądania udostępnienia informacji publicznej. Niezbędne jest bowiem wykazanie, że żądana informacja ma charakter informacji publicznej (patrz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 9 września 2019 r., sygn. akt III SAB/Gl 238/19; wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1277/08, z 30 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 1991/12).
Zgodnie z wyrokiem NSA z 17 marca 2016 r. (sygn. akt I OSK 1411/15) o dostęp do informacji publicznej mogą ubiegać się również osoby anonimowe posługujące się na przykład jedynie nazwą internetową. Przepis szczególny może przewidywać konieczność rozpoznania nawet pisma anonimowego.