Powinny występować o status zużywającego podmiotu olejowego zbiorczo, w imieniu wszystkich swoich jednostek organizacyjnych. Tak wynika ze stanowiska Krajowej Administracji Skarbowej.
Wprowadzony 1 września „pakiet olejowy” dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego, a konkretnie tych gmin czy miast, które ogrzewają olejem opałowym np. urząd czy szkoły. I, jak się okazuje, nastręcza im problemów. Zgodnie z ustawą z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz.U. poz. 1556) JST zostały bowiem zobowiązane do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego. Jest ono potrzebne, by uzyskać status zużywającego podmiotu olejowego (ZPO). – Kłopot w tym, że w przepisach pakietu olejowego kwestia sposobu dokonania tego zgłoszenia przez samorządy nie została uregulowana – mówi nam Paweł Buda, doradca podatkowy z Cabaj Kotala Doradztwo Podatkowe. – Nie jest jasne, czy status ZPO powinna uzyskać niezależnie każda jednostka organizacyjna JST nabywająca oleje opałowe, czy też powinna wystąpić o to zbiorczo gmina – dodaje ekspert. Według niego za pierwszym rozwiązaniem przemawia to, że zdaniem organów podatkowych centralizacja VAT w samorządach nie ma zastosowania do ustawy o akcyzie (tak uznał m.in. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 26 lutego 2019 r. o sygn. 0111-KDIB3-3.4013.270.2018.1.PJ), a zatem każda jednostka organizacyjna JST jest traktowana jako odrębny podatnik akcyzy. Krajowa Administracja Skarbowa, która poprosiliśmy o opinię, [stanowisko] uznała, że właściwa jest opcja druga, zgodnie z którą status ZPO powinna uzyskać JST zbiorczo dla wszystkich swoich jednostek organizacyjnych.

Stanowisko Krajowej Administracji Skarbowej dla DGP z 16 października 2019 r.

Ustawa z 19 lipca 2019 r. o zmianie o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw, w swym nowym art. 16b wprowadziła obowiązek rejestracji szeroko rozumianych podmiotów, które nie są jednocześnie podatnikami i które zamierzają zużywać paliwa opałowe do celów grzewczych. Zasadnicza różnica dotyczy statusu tych podmiotów w świetle dotychczasowych regulacji ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Podmioty te nie są podatnikami podatku akcyzowego z tytułu zużycia paliw opałowych do celów grzewczych, należny od tych wyrobów podatek akcyzowy został bowiem uiszczony przez pierwszy podmiot wprowadzający te wyroby do tzw. konsumpcji, np. ze składu podatkowego.

Interpretacja przepisów ustawy o podatku akcyzowym w zakresie paliw opałowych od 1 września br. nie może się odbywać bez uwzględnienia regulacji zawartych w systemie monitorowania przewozu i obrotu, który oparty jest na instytucjach prawnych zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, np. dostawie towarów w rozumieniu właśnie tej ustawy. Zgodnie z tą właśnie ustawą dostawy towarów, np. paliw opałowych (sprzedaż), opierają się na schemacie: sprzedawca paliwa opałowego zawiera umowę z JST i dla niej wystawia fakturę, towar zaś dostarcza (przewozi) bezpośrednio do jednostki organizacyjnej JST (pozostającej w strukturze organizacyjnej JST), np. do szkoły podstawowej. Dlatego uwzględniając obie przenikające się regulacje obowiązek rejestracji nie ciąży na jednostce organizacyjnej JST, ale na samej JST i to JST winna dokonać zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego AKC-RU, wskazując wszystkie miejsca dostaw paliw opałowych wraz z danymi o urządzeniach grzewczych tam zainstalowanych.

Wyjaśnienia organu

W ocenie KAS nowelizacja ustawy o systemie monitorowania w swym nowym art. 16b wprowadziła obowiązek rejestracji szeroko rozumianych podmiotów, które nie są podatnikami, a które zamierzają zużywać paliwa opałowe do celów grzewczych. Zasadnicza różnica dotyczy statusu tych podmiotów w świetle dotychczasowych regulacji ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 864 ze zm.). „Podmioty te nie są podatnikami podatku akcyzowego z tytułu zużycia paliw opałowych do celów grzewczych, należny od tych wyrobów podatek akcyzowy został bowiem uiszczony przez pierwszy podmiot wprowadzający te wyroby do konsumpcji, np. ze składu podatkowego” – wyjaśnia KAS. Dodaje, że oceniając nowe regulacje dotyczące olejów, trzeba posiłkować się m.in. z ustawą z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.). „Zgodnie z tą ustawą – stwierdza KAS – dostawy towarów, np. paliw opałowych (sprzedaż) opierają się na określonym schemacie: sprzedawca paliwa opałowego zawiera umowę z JST i dla niej wystawia fakturę, zaś towar dostarcza (przewozi) bezpośrednio do jednostki organizacyjnej JST (pozostającej w strukturze organizacyjnej JST), np. do szkoły podstawowej. Dlatego uwzględniając obie przenikające się regulacje (ustawę o VAT i ustawę z 19 lipca 2019 r. – przyp. red.) obowiązek rejestracji nie ciąży na jednostce organizacyjnej JST, ale na samej JST. To JST winna dokonać zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego AKC-RU wskazując wszystkie miejsca dostaw paliw opałowych wraz z danymi o urządzeniach grzewczych tam zainstalowanych” – wyjaśnia KAS.

Jeden za wszystkich

Zdaniem Pawła Budy przepisy pakietu olejowego należy odczytywać przez pryzmat scentralizowania samorządów na gruncie VAT. Dlatego, dodaje, o status ZPO powinny one występować w imieniu wszystkich swoich jednostek organizacyjnych nabywających oleje opałowe. Według eksperta za takim podejściem przemawia to, że uzyskanie statusu jest związane z objęciem przewozów olejów opałowych nadzorem w ramach systemu SENT, który weryfikuje odbiorców monitorowanych towarów m.in. po ich numerze NIP. – Firma dostarczająca oleje opałowe na rzecz jednostki organizacyjnej w zgłoszeniu dostawy w systemie SENT jako numer NIP nabywcy wskazuje numer NIP, którym jednostka ta posługuje się dla celów podatku VAT, czyli numer NIP właściwy dla danej JST i wszystkich jej jednostek organizacyjnych – precyzuje Paweł Buda.
Zgadza się z tym również dr Jacek Matarewicz, lider zespołu VAT, akcyzy i ceł w kancelarii Ożóg Tomczykowski. Zwraca uwagę, że zgłoszenie rejestracyjne uproszczone (AKC-RU) zawiera dane dotyczące podmiotu zużywającego, [ramka] jego formularz zaś – określony w rozporządzeniu ministra finansów z 21 sierpnia 2019 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją uproszczoną w zakresie podatku akcyzowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1578) – przewiduje możliwość zgłoszenia wielu urządzeń grzewczych, co umożliwić mają załączniki AKC-RU/A. – Jednostki budżetowe lub zakłady budżetowe nie są odrębnymi podmiotami prawa podatkowego i dysponują jedynie gminnym NIP – zauważa Jacek Matarewicz. Jego zdaniem prawidłowość takich zbiorczych zgłoszeń powinien potwierdzić minister finansów w formie komunikatu, objaśnień lub interpretacji ogólnej.

Zgłoszenie rejestracyjne zawiera:

• imię i nazwisko lub nazwę podmiotu zużywającego,

• adres zamieszkania, miejsca pobytu lub siedziby,

• numer identyfikacji podatkowej (NIP) albo numer PESEL, a jeżeli nie został nadany, to nazwa i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej,

• liczbę posiadanych urządzeń grzewczych,

• dane dotyczące ulokowania urządzeń grzewczych, z wyłączeniem urządzeń niestacjonarnych,

• przewidywaną ilość zużywanych wyrobów akcyzowych przez każde urządzenie grzewcze w roku kalendarzowym oraz wskazanie jego rodzaju, typu oraz mocy.

A zatem – podsumowuje Paweł Buda – ze względu na scentralizowany status JST na gruncie VAT w zgłoszeniu rejestracyjnym uproszczonym w pozycji nr 1 „Numer Identyfikacji Podatkowej podmiotu” należy wskazać NIP JST jako podatnika VAT, a informacje na temat poszczególnych jednostek organizacyjnych, które nabywają oleje opałowe (tj. ich adres, typ i rodzaj posiadanych urządzeń oraz przewidywana ilość zużywanego oleju opałowego) należy podać w części B.7 zgłoszenia AKC-RU oraz częściach B załączników AKC-RU/A.

Inne trudności

Jacek Matarewicz zwraca też uwagę, że gminy mogą napotkać inne trudności związane ze stosowaniem nowych przepisów. Poza rejestracją na potrzeby akcyzy należy również pamiętać m.in. o obowiązkach wynikających z przepisów o monitorowaniu transportu drogowego i kolejowego towarów (SENT). W przypadku przewozu paliw opałowych podmiot odbierający te oleje będzie miał obowiązek uzupełnienia zgłoszenia SENT o informacje dotyczące m.in. ilości odebranego towaru. ‒ Uzupełnienie zgłoszenia może odbyć się również za pośrednictwem aplikacji mobilnej wspierającej PUESC (Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych – puesc.gov.pl), z wykorzystaniem kodów transakcyjnych generowanych przez ten podmiot w usłudze udostępnionej na platformie – wskazuje Matarewicz.