Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wyciąg dla samorządów, cz. 1 [KOMENTARZ]

Ustawa z27 sierpnia 2009 r. ofinansach publicznych (dalej u.f.p.) jest jednym znajważniejszych aktów prawnych dla funkcjonowania państwa wogóle. Dotyczy wszystkich, jak to sama nazywa, jednostek sektora finansów publicznych. Więcej –ma zastosowanie także do innych podmiotów, jeżeli tylko korzystają ze środków publicznych.

Przy czym niniejszy komentarz do u.f.p. został ograniczony do przepisów ważnych dla samorządu terytorialnego. To itak zadanie bardzo poważne, jeżeli chodzi owymiar ilościowy. Bo choć u.f.p. zawiera odrębny dział V ocharakterze czysto samorządowym, to jednak jednostek samorządu terytorialnego oraz ich jednostek organizacyjnych dotyczą także bardzo liczne przepisy zawarte winnych działach komentowanego aktu.

Zasadniczo ustawa zawiera ogólne reguły gospodarowania środkami publicznymi, chociaż znajdziemy wniej także przepisy regulujące zaskakująco konkretne kwestie. Ta ogólność u.f.p. sprawia jednak, że wpraktyce, oczym musimy pamiętać, działania dotyczące gospodarki finansowej podmiotów publicznych prowadzone są nie tylko na podstawie jej przepisów, ale równocześnie regulacji wynikających zinnych ustaw. Niektóre znich także mają charakter ogólny, jak np. ustawa z29 stycznia 2004 r. –Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z2018 r. poz. 1986 ze zm.) czy ustawa z13 listopada 2003 r. odochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z2018 r. poz. 1530 ze zm.). Ponadto dla działań podejmowanych przez JST ważne są także ustawy branżowe, które bardzo często określają, na co faktycznie można przeznaczyć środki publiczne albo którym podmiotom można udzielić dotacji itp. Niestety wciągu niespełna 10 lat od uchwalenia u.f.p. była nowelizowana aż 61 razy. Tak liczne zmiany sugerują ogromną niestabilność prawa finansów publicznych. Należy jednak zwrócić uwagę, że większość nowelizacji nie wynika zdążenia do zmian zasadniczych reguł rządzących finansami publicznymi, ajak można to nazwać –przychodzi „zzewnątrz”, czyli jest wynikiem dostosowania zapisów u.f.p. do zmian winnych ustawach iczęsto wynika chociażby zkonieczności prawnego wpisania wsystem nowo tworzonych instytucji. Przykładem może być instytucja związku metropolitalnego.

Brak remontów w szkołach pokłosiem obniżenia podatków. Samorządy zaczęły ciąć wydatki

Przy czym upodstaw 12 nowelizacji legł brak zadowolenia zdziałania przepisów tej ustawy. Tak było chociażby wprzypadku przepisów odnoszących się do kontroli poziomu zadłużenia. Regulacje okazały się niesatysfakcjonujące idla samorządu terytorialnego, idla Ministerstwa Finansów oraz regionalnych izb obrachunkowych. Przy czym MF iRIO podnosiły kwestie nieszczelności systemu kontroli, aJST zwracały uwagę na nierealność ekonomiczną przyjętych wskaźników (na ogół zaniżających zdolność kredytową danej JST). Przy czym należy podkreślić, że choć ustawa ma już 10 lat, to wprowadzony przez nią system kontroli zadłużenia działa dopiero od 2014 r. (ustawodawca dał aż tak długi termin na przystosowanie się do niego). Jednak opotrzebie zmian w tym zakresie mówiono, zanim osławiony art. 243, dotyczący rocznego limitu wysokości spłat zobowiązań, zaczął wogóle funkcjonować. Kwestia limitowania poziomu zadłużenia wu.f.p. powróci w obszerny sposób wniejednym miejscu komentarza.

Druga część komentarza ukaże się 23 sierpnia 2019 r.

TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI

Gminni prosumenci bez VAT? MF analizuje sprawę

Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:

z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (chodzi o program 500+)
z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (wyciąg) – zmiany w kodeksie wyborczym
z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów