45 mln zł – tyle kosztować będzie najnowszy pionierski program Ministerstwa Środowiska, polegający na wprowadzeniu tzw. gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) w pięciu rozrzuconych po całej Polsce gminach.
Już od poniedziałku mogą one składać wnioski o dofinansowania do inwestycji m.in. w systemy selektywnego zbierania odpadów, ich odzysku i recyklingu czy też rozwój lokalnych elektrociepłowni i biogazowni.
Wszystko po to, by zapanować nad rosnącymi każdego roku górami odpadów, które zalegają na wysypiskach. Według danych GUS przypada ich średnio 283 kg na jednego mieszkańca naszego kraju.
2+2=3, czyli nowy sposób obliczania odpadów
2+2=3, czyli nowy sposób obliczania odpadów

Zobacz również
Do kogo konkretnie trafią te pieniądze? Beneficjentami pożyczek (25 mln) i dotacji (20 mln) będą: Krasnobród (woj. lubelskie), Tuczno (woj. zachodniopomorskie), Wieluń (woj. łódzkie), Łukowica (woj. małopolskie) i Sokoły (woj. podlaskie). Do końca przyszłego roku mają one podpisać umowy na dofinansowania.
Niewykluczone, że nawet tak szczodre wsparcie może być niewystarczające, bo pomysłów, jak skorzystać z dostępnych funduszy włodarzom, nie brakuje.
– Chcemy doprowadzić do sytuacji, w której żadna tona odpadów nie będzie lądować na naszych śmietniskach – przekonuje Paweł Okrasa, burmistrz Wielunia.
Jak chce to osiągnąć? Chociażby rozbudowując tamtejszy RIPOK i oczyszczalnie ścieków płynnych. Ale nie tylko, bo w planach gminy jest także odwiert geotermiczny i budowa elektrociepłowni na biomasę.
Wybrane pięć gmin idzie na pierwszy ogień, jako te miejscowości, w których lansowana przez UE – a także ministerstwa Środowiska i Rozwoju – koncepcja circular economy zostanie przetestowana na żywym organizmie.
Potencjalnie z korzyścią dla ogółu, bo wypracowane przez nie rozwiązania mają być później zastosowane na szerszą skalę. Pieczę nad tym – oprócz resortu środowiska – sprawuje też Ministerstwo Rozwoju, które jeszcze w czerwcu ubiegłego roku powołało międzyresortowy Zespół do spraw Gospodarki o Obiegu Zamkniętym.
Gminy inaczej policzą śmieci
Gminy inaczej policzą śmieci

Zobacz również
Idea stojąca za promowaną przez UE i polski rząd gospodarką o obiegu zamkniętym jest stosunkowo prosta. Chodzi o przestawienie całej unijnej gospodarki na nowe tory i odejście od schematu „kup-wyrzuć” na „kup-przetwórz”. Nie oznacza to jednak tylko i wyłącznie większego nacisku na recykling. Celem jest bowiem też taka organizacja całego rynku, by jak najmniej śmieci w ogóle trafiało do obiegu. A także, by odpady były traktowane jako surowce wtórne, które mogą być wykorzystane np. w profesjonalnych spalarniach, gdzie powstała z nich energia służyłaby ogrzewaniu lokalnych mieszkań.
Konieczność zmian wymusza na nas UE, która przykręca śrubę polskim gminom, stawiając im wysokie cele odzysku. W grudniu ubiegłego roku Komisja Europejska przyjęła pakiet regulacji dotyczący gospodarki odpadami w obiegu zamkniętym, który zobowiązuje kraje członkowskie, w tym Polskę, do zwiększenia recyklingu odpadów komunalnych do poziomu 65 proc. w 2030 r.
Polska ma bardzo mało czasu na dostosowanie się do europejskich wymogów i wiele do nadrobienia. Bo – jak podaje GUS – chociaż w 2015 r. zebrano w Polsce prawie 11 tys. ton odpadów komunalnych, to niewiele ponad połowa z nich trafiła do odzysku (55 proc.), a jeszcze mniej do późniejszego recyklingu (26,4 proc.). Średnia europejska to ok. 40 proc.