ODPOWIEDŹ: Wydatek powinien być nie tylko formalnie zatwierdzony przez kierownika jednostki, lecz także zweryfikowany pod względem zgodności z planem finansowym. Weryfikacja ta następuje przez złożenie podpisu na druku delegacji przez skarbnika (głównego księgowego). Obowiązek wstępnej kontroli dotyczy bowiem nie tylko zaciągania zobowiązań, lecz także wydatków w ramach planu finansowego jednostki.
Wydatki na podróże służbowe
Katalog wydatków związanych z podróżami służbowymi określony został w rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (dalej: rozporządzenie). Z par 2 rozporządzenia wynika, że pracownik odbywający podróż służbową w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę ma prawo do:
- diet;
- zwrotu kosztów: a) przejazdów, b) dojazdów środkami komunikacji miejscowej, c) noclegów, d) innych niezbędnych, udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
W myśl par. 3 rozporządzenia środek transportu właściwy do odbycia podróży krajowej lub podróży zagranicznej, a także oraz jego rodzaj i klasę określa pracodawca, a zwrot kosztów następuje w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu środka transportu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem: posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu – bez względu na to, z jakiego tytułu ulga przysługuje.
Nadto, z par. 4 rozporządzenia wynika m.in., że pracownikowi zwraca się inne niezbędne wydatki związane z podróżą, określone lub uznane przez pracodawcę, jeśli są udokumentowane.
Rola skarbnika, jeśli chodzi o rozliczenie delegacji
Jednak aby omawiane wydatki mogły zostać zrealizowane, konieczna jest nie tylko akceptacja pracodawcy (kierownika jednostki), ale również potwierdzenie ich zgodności z planem finansowym jednostki. Taki obowiązek wynika z ustawy finansach publicznych (dalej: u.f.p.). Zgodnie z art. 53 ust. 1 u.f.p. kierownik jednostki sektora finansów publicznych odpowiada za całość gospodarki finansowej jednostki. Może on powierzyć określone obowiązki w tym zakresie pracownikom jednostki, przy czym przejęcie tych obowiązków przez te osoby powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki.
Obowiązki skarbnika określone są w art. 54 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3 u.f.p. Z przepisów tych wynika, że główny księgowy dokonuje wstępnej kontroli: a) zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym, b) kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących tych operacji.
Dowodem dokonania tej kontroli jest podpis głównego księgowego na dokumentach dotyczących danej operacji. Umieszczenie podpisu – obok podpisu pracownika właściwego rzeczowo – oznacza, że:
- nie zgłasza zastrzeżeń do przedstawionej przez właściwych rzeczowo pracowników oceny prawidłowości tej operacji i jej zgodności z prawem;
- nie zgłasza zastrzeżeń do kompletności oraz formalno-rachunkowej rzetelności i prawidłowości dokumentów dotyczących tej operacji;
- zobowiązania wynikające z operacji mieszczą się w planie finansowym jednostki.
Ocena w wystąpieniu pokontrolnym
Szczególnie pomocne w analizowanej sprawie są ustalenia zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 22 października 2025 r. (znak WK.4022.13.2025). RIO stwierdziła, że wydatki z tytułu delegacji służbowych były zatwierdzane wyłącznie przez wójta, natomiast druki podróży służbowych nie zawierały potwierdzenia zgodności wydatku z planem finansowym w formie podpisu skarbnika. Zdaniem Izby narusza to art. 54 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 u.f.p.
W ramach wniosków pokontrolnych Izba nakazała wójtowi zwiększenie nadzoru nad rozliczaniem delegacji służbowych. Ponadto wskazała na obowiązek potwierdzania zgodności wydatku z planem finansowym poprzez podpis skarbnika na druku delegacji, stosownie do art. 54 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 u.f.p. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
art. 54 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1483)
art. 60 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1153)
par. 2–4 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2190)