Podstawa trzynastki: kiedy trzeba wyłączyć dodatek stażowy

W myśl art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych dodatek za wieloletnią pracę przysługuje po pięciu latach pracy w wysokości wynoszącej 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Z kolei w art. 1 ust. 2 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej stwierdzono, że przez użyte w ust. 1 określenie „pracownicy jednostek sfery budżetowej” rozumie się m.in. pracowników samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Na szczególną zaś uwagę zasługują art. 2 ust. 1 oraz art. 4 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Wynika z nich, że pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5 proc. sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Jakie okresy i składniki należy uwzględnić

W orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. uchwała z 7 lipca 2011 r., sygn. akt III PZP 3/11) wskazuje się, że: „Okresy pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego nie podlegają wliczeniu do 6-miesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy (...) o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (…)”.

Z kolei w wystąpieniu pokontrolnym Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach z 29 maja 2024 r. (znak WK.60.3.2024; źródło: https://bip.kielce.rio.gov.pl) stwierdziła, że: „Nie pomniejszano podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracowników Urzędu za 2022 r. o dodatek za wieloletnią pracę za czas zwolnień lekarskich, przyjmując czas pozostawania pracowników w stosunku pracy, zamiast czas rzeczywistego jej świadczenia w całym roku kalendarzowym, co narusza art. 4 ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Zawyżenie wynagrodzenia wynosi 626,57 zł”.

Uwaga! RIO nakazała jednostce, aby przy ustalaniu wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników urzędu pomniejszała jego podstawę o dodatek za wieloletnią pracę za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, celem wypłaty tegoż świadczenia za rzeczywiste świadczenie pracy, stosownie do art. 4 ust. 1, w związku z art. 2 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Przepisy zostały naruszone

Z powyższego wynika, że niepomniejszenie podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracowników o dodatek za wieloletnią pracę za czas zwolnień lekarskich było działaniem wadliwym. W konsekwencji doszło do nieuprawnionego wydatkowania środków budżetowych, co oznacza, że naruszono podstawowe zasady gospodarki finansowej wynikające z ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z jej art. 44 ust. 2–3 jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Ten przepis wymaga uwzględnienia przez jednostkę w dokonywaniu wydatków innych przepisów, w tym dotyczących sfery wynagrodzeń, a do takich z pewnością należą przywołane wyżej regulacje ustawy o pracownikach samorządowych oraz ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. ©℗