Narzędzia do ograniczenia sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych (z wyłączeniem restauracji czy pubów) – maksymalnie między godz. 22 a 6 – daje gminom od 2018 r. ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2151 ze zm.). Uchwały w tej sprawie wprowadziło do tej pory ok. 180 gmin (patrz: infografika). We wrześniu, po gorących obradach, na taki krok ostatecznie nie zdecydowała się Rada m.st. Warszawy. Najpierw, od listopada, ma ruszyć pilotaż w dwóch dzielnicach: Pradze Północ i Śródmieściu. Z ankiety DGP wynika, że w wielu miastach trwają prace nad wprowadzeniem podobnych ograniczeń w sprzedaży alkoholu.

Miasta sięgają po nocną prohibicję

Od 2 stycznia 2026 r. zakazem objęte zostanie całe miasto Ciechanów. W godzinach od 22 do 6 mieszkańcy nie kupią alkoholu w sklepach czy na stacjach benzynowych. Zdecydowali o tym jednogłośnie radni podczas wrześniowej sesji Rady Miasta. Decyzja była poprzedzona półrocznymi konsultacjami. Ponad 62 proc. mieszkańców opowiedziało się za zakazem. Argumenty we wszystkich miastach są te same – z jednej strony to zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców, a z drugiej profilaktyka zdrowotna i chęć zmniejszenia finansowych i społecznych kosztów nadużywania alkoholu. W przypadku Ciechanowa policja i straż miejska alarmowały o 614 interwencjach związanych z nocnym spożywaniem alkoholu. Tendencja utrzymała się i w tym roku, ponieważ od stycznia do końca czerwca takich interwencji było już 300. Zachętą do przyjmowania uchwał są doświadczenia takich miast jak Kraków, w których po wprowadzeniu ograniczeń policyjne statystyki się poprawiły.

W Łodzi ograniczenie w sprzedaży alkoholu wejdzie w życie w czwartek 16 października. Obejmie ono siedem osiedli. „Pomysł wprowadzenia zakazu ograniczeń zrodził się z inicjatywy łodzian. Pod projektem uchwały podpisało się około 600 osób, a w konsultacjach, które odbyły się w maju, udział wzięło ponad 8100 łodzian” – podkreślają urzędnicy. W ten sam dzień w Opolu ruszają konsultacje w sprawie zakazu, które potrwają do końca miesiąca. Z kolei w Stalowej Woli konsultacje dotyczące ograniczeń ruszyły 2 października. Poparcie dla takiego rozwiązania w mediach społecznościowych we wrześniu wyraził prezydent Chełma Jakub Banaszek. W jego internetowej sondzie pomysł poparło 67 proc. osób. Na razie jednak miasto nie podejmuje formalnych działań.

Pod koniec września projekt uchwały w tej sprawie przedstawił radnym burmistrz Piaseczna Daniel Putkiewicz. W Lublinie taką inicjatywę podjęli radni z klubu prezydenta Krzysztofa Żuka. Zakaz ma obowiązywać na terenie całego miasta w godzinach 23-6. „Obecnie w mieście Lublin jest 595 sklepów posiadających zezwolenie na detaliczną sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży” – informuje miasto. Pod koniec września podobny projekt złożył jeden z radnych w Zielonej Górze. „Publiczne wypowiedzi prezydenta wskazują, że ma zamiar zarządzić konsultacje społeczne w tej sprawie” – informuje Mirosław Gancarz, pełnomocnik prezydenta miasta ds. polityki informacyjnej.

W Gdyni prowadzone są obecnie badania profilu spożycia alkoholu. Od ich wyniku zależeć będą dalsze kroki. „Wykorzystane zostaną również informacje dostępne w zasobach miasta (liczba wydanych koncesji, liczba punktów sprzedaży i wielkość sprzedaży) i służb takich jak Policja czy Pogotowie Ratunkowe. Wersja finalna raportu wraz z rekomendacjami ma być gotowa do końca października” – podkreśla Tomasz Augustyniak, wiceprezydent Gdyni. W Toruniu do końca roku zostaną przeprowadzone analizy dotyczące zakłóceń porządku publicznego związanych ze sprzedażą alkoholu w godzinach nocnych. Konsultacje zostały zaplanowane w pierwszym kwartale 2026 r.

Zdarzają się też miasta, w których mieszkańcy odrzucają ograniczenie sprzedaży alkoholu nocą. Tak było w Radomiu, gdzie przeciw opowiedziało się 57 proc. uczestników konsultacji przeprowadzonych wiosną br.

Skargi na nocny zakaz sprzedaży alkoholu rzadkością

Urzędnicy z większości miast (m.in. z Krakowa, Sopotu czy Konina), w których obowiązują podobne ograniczenia wskazują, że uchwały nie były zaskarżane ani przez mieszkańców, ani przez przedsiębiorców. W Szczecinie, w którym zakaz obowiązuje od 8 sierpnia br., skargę złożył członek jednego z lokalnych ugrupowań politycznych – sprawa jest w toku. W Poznaniu sądy stanęły po stronie miasta.

„W przypadku przedsiębiorców, dwóch z nich zaskarżyło uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. W każdym przypadku sąd oddalił skargę, podzielając argumentację miasta o zgodności uchwały z obowiązującymi przepisami. Dodatkowo w jednym z przypadków przedsiębiorca złożył skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, którą Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił” – informuje Katarzyna Smurzyńska, kierowniczka Oddziału Obsługi Zezwoleń Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa Urzędu Miasta Poznania.

W przeszłości zdarzały się jednak przypadki unieważniania uchwał miast w sprawie ograniczenia sprzedaży alkoholu. Tak było w Rzeszowie, gdzie skargę złożyli właściciele sklepów. Uchwała została zakwestionowana w 2019 r. i w mieście zakaz nie obowiązuje.

Ograniczenie sprzedazy alkoholu noca w Polsce
ikona lupy />
Ograniczenie sprzedazy alkoholu noca w Polsce / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe