Tak wynika z informatora na temat zasad przyznawania świadczeń rodzinnych obywatelom Ukrainy, przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jego treść została zaktualizowana w związku z wejściem w życie 30 września ustawy z 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 1301). To właśnie ona znowelizowała treść specustawy ukraińskiej, dzięki czemu wojenni uciekinierzy do 4 marca przyszłego roku mogą legalnie przebywać w Polsce i korzystać z wiążących się z tym uprawnień przewidzianych w jej przepisach.
Specustawa ukraińska daje prawo do świadczeń rodzinnych
Jednym z nich jest otrzymywanie świadczeń rodzinnych, do których zalicza się m.in. zasiłek rodzinny na dziecko, świadczenie rodzicielskie, świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny. Obowiązujące do 30 września przepisy specustawy umożliwiały gminom przyznawanie tych świadczeń maksymalnie do tej daty. Natomiast nowelizacja jej przepisów, jak wskazuje MRPiPS, stanowi dla gmin podstawę do odpowiedniego przedłużenia wydanych wcześniej decyzji. Powinna to być zmiana decyzji dokonywana przez organ właściwy samorządu z urzędu w oparciu o art. 32 ust. 1–1b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1208), gdy jest ona na korzyść strony i nie wymaga uzyskania jej zgody.
Resort rodziny podkreśla, że istotne jest, że maksymalną datą do której świadczenia rodzinne mogą być wydłużone, jest 4 marca 2026 r., z wyjątkiem zasiłku rodzinnego. Ten jest bowiem przyznawany na okres zasiłkowy, który trwa od 1 listopada do 30 października następnego roku. W praktyce oznacza to więc, że zasiłek na dziecko może być przedłużony z urzędu na październik, a obywatel Ukrainy musi złożyć wniosek o ustalenie do niego prawa na kolejny okres, który zacznie się 1 listopada br., ale nie będzie miał przyznanego świadczenia do jego końca, tylko do 4 marca przyszłego roku.
Można zmienić decyzję w sprawie świadczeń rodzinnych po 30 września
MRPiPS wyjaśnia przy tym, że nie ma żadnych ograniczeń, które uniemożliwiałyby przedłużenie świadczeń rodzinnych we wspomniany wyżej sposób z uwagi na to, że upłynął już widniejący w zmienianej decyzji czas, na który dane świadczenie było przyznane. Przykładowo organ właściwy gminy może teraz zmienić decyzję w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego, który był przyznany do 30 września, przez odpowiednią jej zmianę polegającą na modyfikacji końcowej daty na 4 marca 2026 r. Jednocześnie resort przypomina, że przed zmianą decyzji i wydłużeniem świadczeń gmina jest zobowiązana do weryfikacji w rejestrze Straży Granicznej informacji o dacie końcowej legalnego pobytu obywatela Ukrainy w Polsce. ©℗