Rada miasta zmieniła regulamin wprowadzający strefę płatnego parkowania. W jego treści przewidziano postępowanie reklamacyjne. Z założenia miało ono umożliwić zainteresowanemu weryfikację (przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego) opłaty dodatkowej za niezapłacenie za postój w strefie płatnego parkowania. Drugi zapis uzależnia uprawnienie do nabycia abonamentu od posiadania prawa własności do pojazdu lub gdy samochód jest leasingowany. Czy takie zapisy regulaminu są dopuszczalne?
EKSPERT RADZI
Obydwa zapisy są niedozwolone. Pierwszy, regulujący postępowanie reklamacyjne, wychodzi poza upoważnienie zawarte w ustawie z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (dalej: u.d.p.). W sprawie o podobnym stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 listopada 2016 r. (sygn. akt I OSK 1978/16, www.orzeczenia.nsa.gov.pl) stwierdził, że chociaż procedura reklamacyjna mogłaby być niekiedy korzystna dla zobowiązanego, to brak jest podstaw do jej uchwalenia przez radę gminy na podstawie przepisów u.d.p. NSA zwrócił uwagę, że z konstrukcji art. 13f ust. 1 u.d.p. wynika wprost, iż za nieuiszczenie opłat za postój w strefie płatnego parkowania pobiera się opłatę dodatkową. Przepis ten nie zostawia gminie żadnej dowolności co do uznania, kiedy pobranie opłaty jest zasadne, a kiedy nie.
Źródło powstania obowiązku wynika bezpośrednio z przepisu prawa (ustawy i przepisu prawa miejscowego). NSA podkreślił, że zobowiązany nie jest jednak pozbawiony możliwości kwestionowania zasadności uiszczenia opłaty. Może bronić swoich praw na etapie postępowania egzekucyjnego, zwłaszcza może wnieść zarzuty. Na postanowienie wierzyciela co do zasadności zarzutów ma prawo wnieść zażalenie do organu wyższego stopnia, którym dla jednostek samorządu terytorialnego jest samorządowe kolegium odwoławcze.
Na postanowienie wydawane w postępowaniu egzekucyjnym w administracji i zaskarżalne zażaleniem przysługuje natomiast skarga do sądu administracyjnego. Odnośnie do drugiego zapisu regulaminu należy wskazać, że w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, iż wykluczenie niektórych posiadaczy pojazdów z możliwości uzyskania abonamentu postojowego z powodu rodzaju zawartej umowy stanowiącej tytuł prawny do samochodu należy uznać za naruszające zasadę równości wobec prawa (por. wyrok NSA z 8 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1418/13, wyrok WSA w Warszawie z 7 lutego 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 2337/05, i wyrok NSA z 13 października 2006 r., sygn. akt I OSK 978/06).
Podstawa prawna
Art. 13b ust. 3 i 4, art. 13f ust. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440 ze zm.). Art. 34 par. 2 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 599 ze zm.).
