Producent maszyn rozszerza swoją działalność o dwa nowe zakłady. W tym celu zamierza przejąć jedną spółkę posiadającą odpowiedni zakład produkcyjny oraz nabyć od drugiej zorganizowaną część przedsiębiorstwa w postaci wyodrębnionego zakładu. Wśród zatrudnionych w obu zakładach są cudzoziemcy posiadający zezwolenia uprawniające do pracy na rzecz dotychczasowych pracodawców. Czy po przejęciu tych zakładów będą mogli kontynuować pracę na rzecz nowej spółki? Czy konieczne jest uzyskanie dla nich nowych zezwoleń na pracę?
Zarówno przejęcie w całości jednej spółki, jak i nabycie od drugiej zorganizowanej części jej przedsiębiorstwa w postaci zakładu produkcyjnego skutkuje przejściem zakładu pracy lub jego części (w rozumieniu art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
W efekcie wszyscy pracownicy zatrudnieni w obu zakładach – Polacy i cudzoziemcy – stają się z mocy prawa pracownikami spółki przejmującej. Dalsze zatrudnianie cudzoziemca, który potrzebuje zezwolenia na pracę, może jednak budzić wątpliwości. W treści tego zezwolenia określa się bowiem pracodawcę, u którego cudzoziemiec może pracować. W związku ze zmianą pracodawcy w drodze przejścia zakładu pracy powstaje niezgodność między treścią zezwolenia a faktycznym pracodawcą. Na szczęście nie przekreśla to legalności zatrudnienia cudzoziemców.
Skutki transferu
W przypadku gdy przejście zakładu pracy jest wynikiem połączenia z inną spółką poprzez jej przejęcie, przejmująca spółka z mocy prawa wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejętej. W myśl art. 494 par. 2 ustawy z 15 września 2000 r. –Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1578 ze zm.; dalej: k.s.h.) przejęcie jej praw obejmuje m.in. udzielone zezwolenia, a więc również zezwolenia na pracę cudzoziemców. Spółka przejmująca jest więc uprawniona do zatrudniania cudzoziemca, dla którego zezwolenie na pracę uzyskała spółka przejęta. W przypadku przejścia zakładu pracy (jego części), które wynika z innych okoliczności, np. z nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, art. 494 par. 2 k.s.h. nie znajdzie zastosowania. Niemniej również w tej sytuacji zatrudnienie cudzoziemca przejętego od poprzedniego pracodawcy pozostaje legalne – art. 88f ust. 1a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.) przesądza bowiem, że przejęcie zakładu pracy (jego części) przez innego pracodawcę nie wymaga wydania nowego zezwolenia na pracę. Dotychczasowe zezwolenie zachowuje więc ważność na potrzeby zatrudnienia u nowego pracodawcy, mimo że w jego treści wskazany jest poprzedni pracodawca. Przepisy nie przewidują też żadnej procedury korygowania oznaczenia pracodawcy w takim zezwoleniu na pracę. Warto jednak pamiętać, że pracodawca, który przejął zatrudnienie cudzoziemca od poprzednika w drodze przejścia zakładu pracy (jego części), jest zobowiązany poinformować o tym urząd, który wydał zezwolenie, na piśmie w terminie 7 dni od przejścia zakładu pracy. Niedopełnienie tego obowiązku nie wyłącza legalności zatrudnienia przejętego cudzoziemca, ale stanowi wykroczenie podlegające karze grzywny nie niższej niż 100 zł.
Inne dokumenty
Do pracy w Polsce uprawnia cudzoziemca również zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, a także zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (tzw. Niebieska Karta UE). Podobnie jak zezwolenie na pracę, oba powyższe dokumenty określają konkretnego pracodawcę, u którego cudzoziemiec ma prawo pracować. W przeciwieństwie do zezwoleń na pracę są one jednak wydawane samym cudzoziemcom, a nie pracodawcom. Oznacza to, że w przypadku przejęcia spółki zatrudniającej cudzoziemców przez inną spółkę ta ostatnia nie może ich odziedziczyć w trybie art. 494 par. 2 k.s.h. Niemniej art. 119 i art. 135 ust. 3 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. poz. 1650 ze zm.) rozstrzygają, że w razie przejścia zakładu pracy (jego części) na innego pracodawcę oba ww. zezwolenia na pobyt uprawniają cudzoziemca do pracy u tego pracodawcy bez potrzeby ich zmiany ani wystąpienia o nowe (mimo że formalnie w treści zezwolenia będzie wskazany inny podmiot). Co ciekawe, w przypadku tych zezwoleń przepisy nie przewidują obowiązku informowania urzędu o przejściu zakładu pracy ani po stronie cudzoziemca, ani po stronie nowego pracodawcy.
Trwające postępowania
Wyżej omówione zasady dotyczą cudzoziemców, którzy już posiadają zezwolenia uprawniające ich do pracy u pracodawcy uczestniczącego w przejściu zakładu pracy. Może się natomiast zdarzyć tak, że przejście zakładu pracy (jego części) nastąpi już po złożeniu wniosku o dane zezwolenie, ale jeszcze przed wydaniem decyzji przez urząd.
W przypadku wniosku o zezwolenie na pracę istotny jest charakter przejścia zakładu pracy. Jeśli następuje ono w związku z przejęciem jednej spółki przez drugą, to spółka przejmująca wstąpi w miejsce przejmowanej w postępowaniu o wydanie zezwolenia. W rezultacie powinno ono zostać wydane już na rzecz nowego pracodawcy. Jeśli jednak przejście zakładu pracy (jego części) następuje przy zachowaniu bytu prawnego podmiotu oddającego zakład pracy (jego część), to pozostanie ono bez wpływu na bieg postępowania w sprawie wydania zezwolenia na pracę. Stroną postępowania pozostanie dotychczasowy podmiot, i to na niego zostanie wydane zezwolenie. Warto więc, aby w razie przejścia zakładu pracy w toku postępowania o wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca podmiot oddający wycofał swój wniosek o zezwolenie, zaś z nowym wystąpił podmiot przejmujący.
Podobnie będzie przy przejściu zakładu pracy pracodawcy na inny podmiot w toku postępowania o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy dla cudzoziemca. Jeśli obcokrajowiec wystąpi o wydanie zezwolenia uprawniającego go do pracy na rzecz danego podmiotu, a w toku postępowania zakład pracy (jego część), w którym ma być zatrudniony, przejdzie na inny podmiot, to sam cudzoziemiec powinien zadbać o taką modyfikację wniosku, by wydane zezwolenie wskazywało właściwy podmiot.
CYKL: JESIEŃ Z GLOBAL MOBILITY
Dziś szósty artykuł w ramach cyklu realizowanego we współpracy z kancelarią Raczkowski Paruch dotyczącego zatrudniania cudzoziemców w Polsce oraz delegowania rodzimych pracowników za granicę. Pokazujemy w nim, jak przejście zakładu pracy wpływa na aktualność zezwoleń na pracę obcokrajowców.
Poprzednie teksty z cyklu ukazały się w tygodniku Kadry i Płace:
● 1 września 2016 r. (DGP nr 169)
● 8 września 2016 r. (DGP nr 174)
● 15 września 2016 r. (DGP nr 179)
● 22 września 2016 r. (DGP nr 184)
● 6 października 2016 r. (DGP nr 194)