Podstawą prawną tego obowiązku jest art. 299 § 2 kodeksu pracy, który wskazuje, że pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim, a w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Skierowanie pracownika na badania kontrolne
Nie można zapomnieć, że to pracodawca ma obowiązek upewnić się, czy pracownik jest już zdolny do pracy, a tym samym skierować go na badania kontrolne, jeśli wróci on ze zwolnienia chorobowego po dłuższym czasie.
Pracownik z kolei ma obowiązek poddać się badaniom lekarskim, tym bardziej, że bez nich nie zostanie dopuszczony do pracy (nie będzie mu zatem przysługiwało wynagrodzenie za okres po zakończeniu zwolnienia chorobowego), a odmowa może być przyczyną rozwiązania umowy o pracę.
Badania kontrolne przeprowadza się zazwyczaj w godzinach pracy pracownika, a ich koszty pokrywa pracodawca.
Zwolnienie krótsze niż 30 dni a badania kontrolne
Pracodawca nie musi kierować pracownika na kontrolne badania lekarskie, jeśli przebywał on na zwolnieniu chorobowym krócej niż 30 dni. W przypadku, gdy pracodawca uzna to za konieczne, a sam zatrudniony wyrazi zgodę, mogą mieć one jednak miejsce; warunkiem koniecznym jest w takiej sytuacji zgoda pracownika.
Pracodawca nie ma jednak prawa kierować pracownika na badania kontrolne, jeśli przebywa on jeszcze na zwolnieniu lekarskim - pracownik powinien poddać się badaniom już po zakończeniu zwolnienia, jednak już w pierwszym dniu pracy i przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków służbowych.