Eksperci ostrzegają przed nieuczciwymi pośrednikami i przypominają o przykrych konsekwencjach pracy „na czarno”, mimo pozornej opłacalności związanej z wyższymi zarobkami.
Zbliżające się wakacje to już tradycyjnie okres zwiększonej aktywności zarobkowej Polaków za granicą. Takie wyjazdy to remedium na podreperowanie domowego budżetu, sposób na dorobienie do skromnych emerytur, czy wręcz wyjście z większych kłopotów finansowych. Głównymi kierunkami naszych wyjazdów za pracą są największe kraje Unii Europejskiej, jak Niemcy, Wlk. Brytania, Francja, Włochy, a ilość ofert pracy w różnych sektorach gospodarki oraz niedobór wykwalifikowanych pracowników powoduje, że dynamicznie rozwija się rynek pośrednictwa pracy. Niestety, w coraz większym stopniu nielegalnego. Skuszeni łatwym zarobkiem i brakiem formalności polscy pracownicy decydują się w wielu przypadkach na podjęcie nielegalnej pracy.
Tymczasem eksperci przypominają o możliwych negatywnych konsekwencjach pracy „na czarno” i podpowiadają jak się zabezpieczyć przed nieuczciwymi pośrednikami. Oto kilka porad, które ułatwią poszukiwanie legalnej pracy i pozwolą na uniknięcie kłopotów. Jak mówi Maria Korzeniewska-Jeleń, dyrektor ds. rekrutacji w firmie Promedica24, zajmującej się organizacją legalnych wyjazdów do pracy za granicą w charakterze opiekunki osób starszych: „Słysząc historie o przykrych konsekwencjach nielegalnej pracy i związanych z tym często ludzkich dramatach, jak np. braku pieniędzy za wykonaną pracę, czy wręcz kłopotach z lokalnym wymiarem sprawiedliwości, postanowiliśmy to podsumować i przygotować krótki poradnik na temat tego, jak nie dać się oszukać nieuczciwym pośrednikom i przypomnieć, jakie mogą być konsekwencje pracy na czarno.” Według Promedica24 najważniejsze zasady związane z pracą za granicą można podsumować w 5 punktach. Oto one.
1. PODPISZ UMOWĘ – TO DOWÓD LEGALNOŚCI ZATRUDNIENIA – brak podpisanej umowy może oznaczać brak pewności otrzymania wynagrodzenia za wykonaną pracę, a de facto oznacza pracę „na czarno”. Brak umowy to również brak składek na ubezpieczenie emerytalne, a także nie wliczanie okresu pracy do stażu pracy oraz brak ubezpieczenia wypadkowego i chorobowego. W razie wypadku pracownik pracujący nielegalnie może być zmuszony do pokrycia kosztów akcji ratunkowej i leczenia z własnej kieszeni, a w razie choroby brak możliwości skorzystania z publicznej służby zdrowia. Tu warto dodać, że EKUZ może nie działać w niektórych krajach tak, jakby oczekiwał tego pracownik wykonujący nielegalną pracę. Umowa powinna zostać podpisana jeszcze przed wyjazdem. W interesie pracownika leży wyjaśnienie wszelkich niezrozumiałych szczegółów umowy i dopytanie o kwestie wymagające wyjaśnienia.
2. ZASIĘGNIJ JĘZYKA I SPRAWDŹ WIARYGODNOŚĆ FIRMY – o legalnym pośredniku możemy znaleźć dużo informacji, chociażby w internecie. Ze znalezieniem jego siedziby nie powinno być kłopotu, a poważni pośrednicy prowadzą rozbudowane serwisy internetowe. Zasięgnięcie języka przed skorzystaniem z usług pośrednika i wyjazdem powinno być naszym obowiązkiem. Pozwoli wyrobić sobie swoją własną opinię i może uchronić nas przed kłopotami. W Polsce, legalne wyjazdy za granicę mogą organizować licencjonowane agencje zatrudnienia, czyli takie które są wpisane do KRAZ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia).
3. NIE PŁAĆ PROWIZJI ZA ZNALEZIENIE PRACY – pod żadnym pozorem nie powinniśmy płacić za znalezienie pracy. Pośrednik organizujący pracę nie może domagać się prowizji, zwłaszcza przed wykonaniem pracy. Podobnie z kosztami transportu, zakwaterowania i wyżywienia – domaganie się ich z góry, przed wyjazdem, każe postawić pod znakiem zapytania wiarygodność pośrednika.
4. ZADBAJ O SWOJE BEZPIECZEŃSTWO – poszukując pracy za granicą nie powinniśmy udostępniać naszych dokumentów osobom trzecim. Ryzyko ich utraty i nielegalnego użycia nie jest warte płacy oferowanej przez nieuczciwych pośredników. Profesjonalne firmy dbają o swoich pracowników i ich bezpieczeństwo, umożliwiając kontakt z opiekunem, czy lokalnym oddziałem firmy. Równie często do dyspozycji pracowników jest telefon alarmowy, bądź w Polsce, bądź na miejscu.
5. JĘZYK OBCY – pamiętajmy o oczywistej zasadzie mówiącej, że za granicą jesteśmy obcokrajowcami, zatem im lepiej znamy język kraju, do którego wyjeżdżamy, tym większa szansa na znalezienie legalnej pracy, czy nawet wyższa płaca. Warto zatem sprawdzić przed wyjazdem, czy pośrednik nie oferuje kursów i szkoleń językowych. Inwestycja w znajomość języka obcego to podniesienie naszej wartości na wymagającym rynku pracy. Do zalet samodzielnej nauki języka również nie należy namawiać, według różnych badań, nauka języka w średnim wieku, oprócz podnoszenia kwalifikacji na rynku pracy, pozwala zachować sprawność umysłu na długie lata.
Eksperci podkreślają, że podjęciu pracy za granicą powinna towarzyszyć większa roztropność i rozwaga. Chęć łatwego i szybkiego zarobku może okazać się zgubna, a konsekwencje dla pracowników pracujących nielegalnie bywają bardzo dotkliwe. Wystarcza zwykła zapobiegliwość, aby tego uniknąć.