Osoba, która chce podjąć pracę w zawodzie regulowanym w innym kraju UE niż ten, w którym zdobyła wykształcenie, powinna uzyskać poświadczenie umiejętności i wiedzy. Jeżeli nie spełni wszystkich warunków, będzie miała prawo do częściowego wykonywania swojej profesji.
Czy zawsze trzeba potwierdzić kwalifikacje
Zamierzam pracować w Polsce w zawodzie regulowanym. Wykształcenie zdobyłem za granicą. Czy muszę się ubiegać o uznanie kwalifikacji?
TAK
Osoba zainteresowana pracą w Polsce, jeżeli wykonuje zawód regulowany, musi najpierw uzyskać potwierdzenie posiadanych kwalifikacji. W tej sprawie należy zwrócić się do instytucji właściwej ze względu na profesję (np. dla lekarzy będzie to izba lekarska). Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego w Rzeczypospolitej Polskiej wszczyna się na wniosek zawierający:
●imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia wnioskodawcy,
●informację o obywatelstwie,
●określenie zawodu regulowanego,
●informację o kwalifikacjach lub uprawnieniach,
●dokumenty potwierdzające wykształcenie.
Wniosek składamy w języku polskim. Instytucja potwierdzająca kwalifikacje zawiadomi wnioskodawcę o otrzymaniu wniosku w ciągu miesiąca. Jeśli stwierdzi braki formalne wezwie do ich uzupełnienia pod rygorem pozostawienia podania bez rozpoznania. Obowiązek poświadczenia wykształcenia, co do zasady, nie jest wymagany w przypadku usług transgranicznych, czyli świadczonych czasowo w innym państwie.
Podstawa prawna
Art. 13, art. 31–38 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy będę musiał uzupełnić wiedzę
Zdobyłem kwalifikacje zawodowe w jednym z państw UE. Jednak ścieżka edukacji zawodowej różni się od tej, która jest w Polsce. Czy mimo to mogę starać się o uznanie wykształcenia?
TAK
Organ wskazany jako właściwy do uznania kwalifikacji w danej profesji może uzależnić wydanie pozytywnej decyzji od odbycia przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego lub przystąpienia przez niego do testu umiejętności. Tak się stanie, gdy:
●kształcenie, szkolenie lub egzamin wymagany do wykonywania zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej i w państwie wnioskodawcy różnią się w sposób zasadniczy,
●zawód w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od tej profesji w Rzeczypospolitej Polskiej, a kształcenie lub szkolenie wymagane w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od kształcenia lub szkolenia wymaganego przepisami regulacyjnymi.
To od osoby zainteresowanej będzie zależało, czy wybierze staż, czy test. Organ określi ich zakres, mając na uwadze konieczność wyrównania różnic w stopniu niezbędnym do wykonywania pracy.
Podstawa prawna
Art. 18 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy trzeba zapłacić za uznanie kwalifikacji
Żona będzie się starała o uznanie kwalifikacji zawodowych. Nie mam jednak pewności, czy spełnia wszystkie wymogi do pracy w Polsce. Czy za potwierdzenie kwalifikacji trzeba będzie zapłacić?
TAK
Koszt przeprowadzenia postępowania i wydania decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania profesji regulowanej to 35 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę – obecnie 1850 zł, zatem opłata wynosi 555 zł. Należy ją wnieść na rachunek bankowy instytucji, która w danej profesji wskazana jest do uznawania kwalifikacji.
Podstawa prawna
Art. 14 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy można zaliczyć staż w języku angielskim
Mąż jest obcokrajowcem. Od kilku miesięcy mieszkamy w Polsce, ale nadal najswobodniej porozumiewa się po angielsku. Szuka pracy w wyuczonym zawodzie. Jest on w Polsce regulowany. Prawdopodobnie mąż będzie musiał odbyć staż, zanim uzyska uprawnienia do świadczenia tej profesji. Czy jeżeli zdecyduje się na staż, będzie mógł wybrać język, w którym go odbędzie?
NIE
Zgodnie z przepisami staż adaptacyjny odbywa się w języku polskim. Ustawa określa też czas jego trwania – nie może być dłuższy niż trzy lata. Szybciej może zdobyć prawo do wykonywana zawodu ten, kto zdecyduje się na test umiejętności. Organ uznający kwalifikacje zapewnia wnioskodawcy możliwość przystąpienia do niego nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia nałożenia na niego tego obowiązku. Jednak test również przeprowadza się w języku polskim. Wnioskodawca będzie też zobowiązany do pokrycia kosztów stażu adaptacyjnego lub testu umiejętności.
Podstawa prawna
Art. 20 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy zawsze można wybrać między stażem a testem
Obawiam się, że zanim nabędę uprawnienia do wykonywania zawodu w Polsce, będę musiał zaliczyć staż lub test. Czy zawsze można samemu zdecydować, którą formę wybrać?
NIE
Zazwyczaj może o tym zadecydować osoba ubiegająca się o uznanie kwalifikacji. Taka opcja może zostać wyłączona przy zawodach regulowanych, których:
●wykonywanie wymaga dokładnej znajomości prawa polskiego, a ich zasadniczą i trwałą cechą jest udzielanie porad i pomocy prawnej związanej z jego stosowaniem,
●w stosunku do których Komisja Europejska pozytywnie rozpatrzyła wniosek Rzeczypospolitej Polskiej o wyłączenie tego uprawnienia wnioskodawcy,
●do wykonywania których jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie trzecim, a wnioskodawca posiada tylko te na poziomie pierwszym,
●do wykonywania których jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie czwartym albo piątym, a wnioskodawca posiada tylko te na poziomie drugim.
Wyłączenie uprawnienia do wyboru między stażem adaptacyjnym a testem umiejętności wymaga jednak uzasadnienia.
Podstawa prawna
Art. 21 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy trzeba długo czekać na wydanie decyzji
Obawiam się, że będę czekał na poświadczenie kwalifikacji. Czy to długo trwa?
NIE
Są dwie możliwości. Decyzja w sprawie uznania kwalifikacji zostanie wydana w terminie trzech miesięcy od dnia przedłożenia przez wnioskodawcę wszystkich wymaganych dokumentów. W szczególnych przypadkach termin może być przedłużony o miesiąc.
Natomiast jeśli wnioskodawca odbywa staż adaptacyjny lub przystępuje do testu umiejętności, bieg terminu ulega zawieszeniu do dnia uzyskania przez instytucję poświadczającą wykształcenie informacji o ich zaliczeniu.
Podstawa prawna
Art. 25 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy trzeba zdawać egzamin z języka
Chcę się starać o uznanie kwalifikacji zawodowych i prawo do wykonywania zawodu w Polsce. Czy muszę udowodnić znajomość polskiego?
NIE
Osoba, której kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu regulowanego podlegają uznaniu, musi znać język polski w stopniu niezbędnym do wykonywania tej profesji. Weryfikacja znajomości języka polskiego może być dokonana wobec osób wykonujących zawody mające wpływ na bezpieczeństwo pacjentów lub gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość co do wystarczającej znajomości języka niezbędnej do wykonywania tej profesji.
Za sprawdzenie znajomości języka jest pobierana opłata, której wysokość ustala jednostka przeprowadzająca weryfikację, biorąc pod uwagę koszty.
Podstawa prawna
Art. 29 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).
Czy można wykonywać tylko niektóre zadania
Będę ubiegał się o uznanie kwalifikacji zawodowych. Mam jednak niepełne kwalifikacje do wykonywania tej profesji w Polsce. Czy mimo to będą mógł pracować w tym zawodzie chociaż w części?
TAK
Organ może nie zgodzić się na pełne wykonywanie danego fachu przez wnioskodawcę z powodu różnic dotyczących zawodu i niemożności wyrównania brakującej wiedzy, umiejętności i kompetencji, wymaganych do jego świadczenia nawet przez przystąpienie do testu lub odbycie stażu adaptacyjnego. W takim przypadku może uznać te kwalifikacje, które są możliwe do wyodrębnienia i samodzielnego wykonywania czynności zawodowych w ramach danej profesji. Dzięki temu zostanie przyznany częściowy dostęp do zawodu regulowanego.
Organ ma też prawo odmówić uznania kwalifikacji zawodowych w celu przyznania częściowego dostępu do danego fachu, jeżeli jest to uzasadnione względami nadrzędnego interesu publicznego określonymi w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Musi kierować się w tym wypadku zachowaniem zasady proporcjonalności.
Podstawa prawna
Art. 39 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65).