Studentem jest osoba uczęszczająca na studia pierwszego stopnia, kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera oraz drugiego stopnia, po których zostaje się magistrem, albo kształcąca się na studiach jednolitych magisterskich. Uczestnicy studiów doktoranckich i podyplomowych nie są więc traktowani jako studenci w przypadku podjęcia przez nich zatrudnienia.
Przy czym status studenta przysługuje od dnia immatrykulacji (przyjęcie w poczet studentów i złożenie ślubowania), a traci się go z chwilą zdania egzaminu dyplomowego lub skreślenia z listy studentów. Wyjątkowo w przypadku kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii status następuje od dnia złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku studentów farmacji od dnia zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki.
Do celów ubezpieczeń społecznych przyjmuje się, że uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest osoba, która kontynuuje naukę w tej samej szkole lub skończyła ją i rozpoczyna w placówce, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września. Natomiast studentem do 30 września każdego roku będzie osoba, która dostała się na studia i przedstawiła ZUS zaświadczenie o przyjęciu na wyższą uczelnię.
Kiedy bez składek ZUS za studenta
Zatrudniając studenta na zlecenie firma nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, bowiem przedsiębiorcy są zwolnieni z tego obowiązku za pracujących u nich na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub umowy o świadczenie usług:
- uczniów gimnazjów,
- uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz ponadpodstawowych,
- studentów, którzy nie ukończyli 26. roku życia.
Tak więc w dniu ukończenia przez studenta 26. roku życia, po stronie przedsiębiorcy powstaje obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Składki od zlecenia firma zapłaci też następnego dnia po skreśleniu danej osoby z listy studentów lub obrony pracy magisterskiej, nawet jeśli student nie ma jeszcze 26 lat.
Ponadto student prowadzący działalność gospodarczą podlega obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, nawet gdy nie ukończył 26. roku życia. Osoba taka może tylko nie odprowadzać składek na ubezpieczenie chorobowe - jest to dobrowolne.
Natomiast student zatrudniony na podstawie umowy o pracę w każdym przypadku podlega obowiązkowo wszystkim rodzajom ubezpieczeń - emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu. Wiek studenta nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia.