Praca bez umowy, czyli na czarno, może być źródłem poważnych problemów, przede wszystkim jednak dla pracodawcy. To na nim spoczywa obowiązek podpisania z zatrudnionym umowy, odprowadzania za niego należnych składek na ubezpieczenia. Dlatego pracodawca, który nie dopilnuje obowiązku, musi liczyć się z karą grzywny nałożoną przez inspekcję pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i urząd skarbowy. Przepisy wyraźnie wskazują, że jeśli pracodawca w wymaganym terminie nie potwierdzi pracownikowi na piśmie rodzaju umowy i jej warunków oraz nie zgłosi nowo zatrudnionej osoby do ubezpieczenia społecznego, to zatrudnia nielegalnie. Co więcej, pracodawca łamie też prawo, jeśli zatrudnia bezrobotnego i nie informuje o tym odpowiedniego urzędu pracy. Pan Mariusz nie pisze, czy jest zarejestrowany jako bezrobotny. Skoro jednak pozostaje bez zatrudnienia od kilku miesięcy, możemy założyć, że jest. Jeśli podejmie pracę, ma obowiązek w ciągu 7 dni powiadomić o tym urząd pracy, inaczej musi liczyć się z grzywną i to nie niższą niż 500 zł. To nie koniec kłopotów – jeśli nie wykaże przychodów w rocznym zeznaniu podatkowym (a przy pracy na czarno nie może ich wykazać), przyjmuje się, że wszystkie dochody, które nie zostały zgłoszone, podlegają 75-proc. stawce podatkowej.
Pracodawca to wyzyskiwacz, a pracownik leń, czyli dlaczego nie możemy dogadać się z szefem
Pracodawca to wyzyskiwacz, a pracownik leń, czyli dlaczego nie możemy dogadać się z szefem

Zobacz również
Ponadto nasz Czytelnik powinien mieć też na uwadze, że brak umowy oznacza dla niego brak jakichkolwiek uprawnień – nie są za niego odprowadzane składki, ale nie ma też pewności, czy faktycznie otrzyma obiecane wynagrodzenie. W takim przypadku odzyskanie należnych pieniędzy może być trudne.
Na nielegalnym zatrudnianiu traci jednak przede wszystkim pracodawca – inspektor pracy może na niego nałożyć karę 2 tys. zł, a jeśli łamie prawo kolejny raz – 5 tys. Dodatkowo o sprawie zostaje powiadomiony ZUS, a ten płatnika składek może ukarać karą do 5 tys. zł. Sprawa może też trafić do sądu pracy, a jeśli ten uzna, że postępowanie pracodawcy narusza obowiązki wskazane w ustawie, musi liczyć się z grzywną od 3 do 5 tys. zł. Informacja o pracodawcy trafia też do urzędu kontroli skarbowej i również w wyniku tego postępowania musi liczyć się z karą.
Podstawa prawna
Art. 8, 98 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121). Art. 74, 76 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149). Art. 21, 37 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 640).