Prowadzimy agencję pracy tymczasowej i nasza firma chciałaby zatrudnić za wynagrodzeniem osobę, która ukończyła studia, ma 25 lat i status bezrobotnego, ponieważ dowiedzieliśmy się, że co do takich osób są preferencje w zakresie płatności składek do ZUS. Czy istnieje możliwość, aby w takiej sytuacji nie płacić składek? Jeśli tak, to na jakich warunkach i w jakiej formie prawnej podpisać umowę? Czy możliwe byłoby pośrednictwo w delegowaniu takiej osoby do pracy do innych firm, ale przy zachowaniu preferencji odnośnie do składek?
Problematyka związana z zawieraniem umów w ramach tzw. praktyk absolwenckich, a taki charakter mogłaby mieć taka umowa, zawarta jest w ustawie z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (dalej: ustawa o praktykach). Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Osoba, o której mowa w pytaniu, spełnia te warunki, a tym samym nie ma przeszkód, aby zawrzeć z nią umowę o praktykę absolwencką. Taka umowa to odrębny typ umowy cywilnoprawnej, zupełnie odmienny od umowy o pracę. Głównym jej celem jest zdobycie przez absolwenta doświadczenia zawodowego i umiejętności praktycznych potrzebnych do wykonywania pracy.
Istnieją ograniczenia
Zawarcie takiej umowy obwarowane jest jednak kilkoma warunkami. Jak wynika z art. 5 ust. 3 i 4 ustawy o praktykach nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy oraz nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące. Praktyka może być odpłatna lub nieodpłatna, jednak wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200 poz. 1679 ze zm.).
Agencja zatrudnienia – czy to się opłaca?
Agencja zatrudnienia – czy to się opłaca?

Zobacz również
Należy też zauważyć, że ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w szczególności zaś art. 6, wśród źródeł przychodów stanowiących obowiązek podlegania ubezpieczeniom nie wymienia osoby fizycznej – praktykanta, który zawarł umowę w tym zakresie z określonym podmiotem. Również art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie wymienia takiego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Odbywanie praktyki absolwenckiej nie stanowi przeszkody do nabycia oraz posiadania statusu bezrobotnego, a nawet pobierania zasiłku. Jednak bezrobotnemu, który odbywa odpłatną praktykę absolwencką i otrzymuje z tego tytułu miesięczne świadczenie pieniężne w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, prawo do zasiłku dla bezrobotnych już nie przysługuje (art. 75 ust. 1 pkt 7 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
Jedyny obowiązek fiskalny wobec Skarbu Państwa będzie się w takim przypadku wiązał z koniecznością poboru zaliczki na podatek dochodowy (art. 35 ust. 1 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych), do czego jest zobowiązany płatnik, w tym przypadku przyjmujący na praktykę. Z kolei z art. 35 ust. 6 tej ustawy wynika, że w takiej sytuacji zaliczkę na podatek dochodowym pobiera się, stosując najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej (tj. 18 proc.).
Tylko na swoje potrzeby
Brak obowiązku opłacania składek jest bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem dla pracodawców. Jednak nie wszyscy mogą skorzystać z takiego rozwiązania. Do takich wyjątków należy opisana sytuacja. Jeśli firma ma status agencji pracy tymczasowej (również po rozszerzeniu przedmiotu działalności na taki obszar) i jej zamiarem byłoby przekazanie takiego praktykanta do pracy u innego pracodawcy, to nie byłoby to możliwe. Wskazać bowiem należy, że umowa o praktykę absolwencką nie pozwala na delegowanie tego praktykanta do innego pracodawcy w ramach tej samej umowy o praktykę i z tymi korzyściami w zakresie składek. Jak bowiem wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 24 czerwca 2014 r., sygn. akt III AUa 12/14, ustawa o praktykach absolwenckich nie przewiduje umów o praktyki w układzie innym niż dwupodmiotowy, ani nie przewiduje delegowania praktykanta. A z uwagi na specyfikę tej regulacji, dla zachowania prawidłowości zawarcia umowy o praktykę absolwencką należy przepisy tej ustawy stosować ściśle.
W konsekwencji agencja pracy tymczasowej może zatrudniać praktykantów, ale tylko na własne potrzeby, bez możliwości delegowania tych osób do pracy u innego pracodawcy w ramach tej samej umowy o praktyki absolwenckie. Jeśli jednak chciałaby przekazać praktykanta do pracy do innego pracodawcy, wymaga to zawarcia umowy określonej warunkami ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z wszystkimi tego konsekwencjami, również w sferze ubezpieczeń społecznych.
Wniosek. Tylko umowa o praktykę absolwencką spełniająca wymogi ustawy o praktykach nie stanowi tytułu do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi czy zdrowotnymi w ZUS i to niezależnie od faktu, czy jest ona odpłatna czy nieodpłatna.
Ważne
Firma przyjmująca absolwenta na podstawie umowy praktykanckiej nie musi odprowadzać za niego składek ani na ubezpieczenie społeczne, ani zdrowotne, i to niezależnie od odpłatności tej umowy
Ważne
Aby skorzystać z preferencji, agencja pracy tymczasowej może zatrudnić praktykanta tylko na własne potrzeby. Jeśli wydeleguje go do pracy na rzecz innego podmiotu, będzie musiała zapłacić za niego składki i zawrzeć stosowną umowę
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1, art. 5 ust. 3 i 4 ustawy z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 127, poz. 1052).
Art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Art. 75 ust. 1 pkt 7 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.).
Art. 35 ust. 1 pkt 8, art. 35 ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).