Subskrybuj nas na Youtube
Podpisałam terminową umowę o pracę od 1 lipca do 31 grudnia 2014 r. Gdy poinformowałam pracodawcę, że jestem w ciąży, przedłużył mi umowę, ale tylko do dnia porodu, czyli do połowy kwietnia 2015 r. Chcę do tego dnia pracować, aby nie wykorzystywać urlopu. Czy po rozwiązaniu umowy mam szansę na urlop macierzyński i jakieś świadczenia? Jeśli tak, kto je będzie wypłacał i jak są obliczane – pyta pani Beata
Pracownica spodziewająca się dziecka podlega szczególnej ochronie. Gwarantuje jej to kodeks pracy. W jego myśl umowa o pracę zawarta na czas określony, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu. Pracodawca był zatem zobowiązany do przesunięcia terminu rozwiązania umowy z panią Beatą. Ale uwaga! Zasady o wydłużeniu stosunku pracy nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Po rozwiązaniu umowy o pracę nasza czytelniczka nie będzie mogła wprawdzie korzystać z urlopu macierzyńskiego, bo przysługuje on wyłącznie pracownicom, ale zachowa prawo do zasiłku macierzyńskiego. Urodzi bowiem dziecko w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego z tytułu przedłużonego zatrudnienia. Zostanie zatem spełniony warunek do wypłaty tego zasiłku wynikający z ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje bez względu na to, czy poród nastąpił w pierwszym czy też w ostatnim dniu ubezpieczenia.
Zasiłek macierzyński przysługuje byłej pracownicy zarówno przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres podstawowego urlopu macierzyńskiego, jak i czas odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Zatem zasiłek z tytułu urodzenia jednego dziecka można otrzymywać maksymalnie przez 52 tygodnie (patrz tabela). I uwaga! Poszczególne okresy wypłaty zasiłków muszą przypadać bezpośrednio po sobie – bez ani jednego dnia przerwy.
Z wyjaśnień ZUS zamieszczonych na stronie internetowej zakładu wynika, że aby skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, konieczne jest złożenie wniosku o to świadczenie przed rozpoczęciem każdego z tych okresów. Jeśli wniosek wpłynie po terminie, nie będzie stanowił podstawy do wypłaty zasiłku, chyba że opóźnienie wynikało z przyczyn niezależnych od osoby występującej o świadczenie. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, wniosek złożony w pierwszym dniu roboczym po tym terminie zostanie uwzględniony.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za poszczególne okresy wymieniono w tabeli, możliwe jest jednak otrzymywanie tego świadczenia w stałej 80-proc. wysokości. Aby tak się stało, konieczne jest złożenie wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego i za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, nie później niż w ciągu 14 dni po porodzie.
Zasiłek macierzyński stanowi 100, 60 albo 80 proc. podstawy jego wymiaru, czyli przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpił poród. Gdy zatrudnienie trwa krócej niż rok, podstawę stanowi średnie miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Gdyby pani Beata urodziła dziecko w połowie kwietnia, to podstawę wymiaru zasiłku stanowiłoby przeciętne wynagrodzenie wypłacone za okres od lipca 2014 r. do marca 2015 r.
W sytuacji naszej czytelniczki płatnikiem zasiłku macierzyńskiego za jeden dzień – dzień porodu – będzie pracodawca. Natomiast za pozostały okres przypadający po ustaniu ubezpieczenia chorobowego – po rozwiązaniu umowy o pracę, zasiłek będzie wypłacał ZUS właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. Możliwe jest też, by wypłaty zasiłku macierzyńskiego za cały okres, także za dzień porodu, dokonał oddział ZUS. Tak wynika z komentarza ZUS do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
| Zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia jednego dziecka | |
| okres wypłaty | wysokość miesięcznego zasiłku |
| odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego – 20 tygodni | 100 proc. podstawy wymiaru |
| odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego – 6 tygodni | 100 proc. podstawy wymiaru |
| odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego – 26 tygodni | 60 proc. podstawy wymiaru |
Podstawa prawna
Art. 29 ust. 1 pkt 1, art. 29 ust. 5, art. 31, art. 47 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159). Art. 177 par. 3, art. 180, art. 1821, art. 1821a ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).