Subskrybuj nas na Youtube
Sąd jest zobowiązany odrzucić sprzeciw ubezpieczonego, jeśli ten nie poskarżył się do komisji lekarskiej ZUS w sprawie braku podstaw do wypłacenia jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy. Tak stwierdził Sąd Najwyższy.
ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Ten odwołał się do sądu I instancji. W odpowiedzi na pozew organ rentowy wniósł o jego odrzucenie, gdyż ubezpieczony wcześniej nie skorzystał z prawa wniesienia sprzeciwu od orzeczenia do lekarza orzecznika. Powołał się przy tym na art. 4779 par. 31 kodeksu postępowania cywilnego.
Zgodnie z nim sąd ma obowiązek odrzucić odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione m.in. od stwierdzenia niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji. Taka sytuacja ma miejsce, gdy osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS.
Sąd odmówił odrzucenia odwołania, gdyż jego zdaniem treść przywołanego przepisu nie obejmuje przedmiotowej sprawy. Stwierdził, że w niniejszej sprawie ZUS orzekał o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu na potrzeby żądania jednorazowego odszkodowania w wyniku wypadku. A to nie jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji, o którym mowa w art. 4779 par. 31.
ZUS od tego postanowienia wniósł zażalenie. Przekonywał, że do tego przepisu nie można stosować wykładni literalnej, tylko celowościową i systemową. Tak więc nie może on być interpretowany w oderwaniu od uregulowań prawnych zawartych w innych przepisach, w tym w ustawach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.). Ponadto organ rentowy wskazał, że ustawodawca nie różnicuje sytuacji ubezpieczeniowych wnoszących sprzeciw do komisji lekarskich w zależności od dochodzących świadczeń.
Sąd II instancji podkreślił, że nie można omawianego przepisu interpretować w sposób rozszerzający. Podkreślił, że nie było przeszkód, aby w przepisach emerytalnych uregulować kompleksowo przypadki, w których odwołanie ubezpieczonego od decyzji organu rentowego podlega odrzuceniu z powodu niezłożenia w terminie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika (również żądania jednorazowego odszkodowania). Jednak z uwagi na rozbieżność w orzecznictwie sąd II instancji zwrócił się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego. Ten podjął uchwałę, w której wskazał, że art. 4779 par. 31 k.p.c. stosuje się w sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy (o którym mowa art. 11 ust. 1 ustawy wypadkowej).
SN zaznaczył, że w rozpatrywaniu niniejszej sprawy trzeba brać pod uwagę wykładnie systemową i celowościową. Tak więc zawarte w tym przepisie określenie „niezdolność do pracy” ma również zastosowanie przy rozpatrywaniu spraw, które dotyczą jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 2014 r., sygn. akt II UZP 3/14.
