Ustawa z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych ochroną miejsc pracy zwana nową ustawą antykryzysowa weszła w życie 21 listopada 2013 roku.
Wprowadzone przepisy umożliwiają firmom skorzystanie ze wsparcia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz dofinansowania z Funduszu Pracy. Z pomocy może skorzystać pracodawca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych (łącznie nie mniej niż o 15 proc., obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń, do analogicznych 6 miesięcy w poprzednim okresie 12 miesięcy).
Wnioskodawca nie może przy tym mieć zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Od reguły tej są dwa wyjątki. Pierwszym jest sytuacja, w której zadłużony przedsiębiorca zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub otrzymał decyzję z urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty albo korzysta z odroczenia terminu płatności. Z drugim wyjątkiem mamy do czynienia wówczas, gdy wnioskodawca zalega ze składkami, ale zaległość powstała w okresie spadków obrotów gospodarczych, a do wniosku dołączono plan spłaty zadłużenia. Wobec przedsiębiorcy, który chce skorzystać z rozwiązań wprowadzonych przez tzw. nową ustawę antykryzysową, nie mogą zachodzić przesłanki do ogłoszenia upadłości.
Świadczenia finansowane z środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych to:
- świadczenie na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy;
- środki na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy od wypłaconych świadczeń.
Kwota świadczenia na częściowe zaspokojenie wynagrodzeń pracowniczych za czas przestoju ekonomicznego, lub obniżonego wymiaru czasu pracy jest równa wysokości zasiłku dla bezrobotnych powiększonego o wysokość składek na ubezpieczenie społeczne. Wnioski w sprawie przyznania pomocy składa się do marszałka województwa. Środki zostają wypłacone po zawarciu umowy i złożeniu wykazu pracowników objętych wsparciem.
Świadczenia finansowane ze środków Funduszu Pracy na pokrycie kosztów szkolenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy:
- przejazdów związanych z udziałem w szkoleniach;
- badań lekarskich lub psychologicznych niezbędnych do rozpoczęcia szkolenia;
- obowiązkowego ubezpieczenia przez instytucję szkoleniową pracownika od następstw nieszczęśliwych wypadków powstałych w związku ze szkoleniem oraz w drodze do miejsca szkolenia i z powrotem.
Wysokość dofinansowania przypadającego na jednego pracownika wynosi 80% kosztów szkolenia - nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale obowiązującego w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia.
Ustawa przewiduje objęcie ochroną stosunku pracy pracowników:
- w okresie lub okresach przypadających bezpośrednio po pobieraniu takich świadczeń nie dłużej niż przez łączny okres 3 miesięcy;
Zakres tej ochrony polega na zakazie wypowiedzenia pracownikowi przez przedsiębiorcę umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika.
Ustawa antykryzysowa daje również pracodawcy możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika, nawet do połowy etatu, ale tylko przez maksymalnie 6 miesięcy. Pracownik, któremu obniżono wymiar czasu pracy, ma zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie. Wprowadzenie takiego rozwiązania wymaga podpisania układu zbiorowego lub porozumienia ze związkami zawodowymi - a w przypadku ich braku, z przedstawicielami pracowników.