Niemiecki rynek pracy od dawna kusi Polaków wysokimi zarobkami. W maju 2011 roku Niemcy zniosły ograniczenia w dostępie do swojego rynku pracy dla Polaków. Spodziewanego zalewu niemieckiego rynku tanią siłą roboczą z Polski to jednak nie wywołało. Główną barierą, która powstrzymuje Polaków przed wyjazdem do Niemiec, jest brak znajomości języka niemieckiego.

- Niemcy są krajem, który od dłuższego czasu jest celem zagranicznych wyjazdów do pracy - tradycje wyjazdów polskich pracowników sięgają lat 80. i istniały jeszcze przed otwarciem niemieckiego rynku pracy dla Polaków – przyznaje Radosław Gałka, właściciel serwisu PracujwUnii.pl. Za podjęciem pracy w Niemczech przemawia nie tylko dobra płaca. Ważnym argumentem za pracą u naszych zachodnich sąsiadów jest to, że oba kraje są ze sobą dobrze skomunikowane (ze Szczecina, Poznania, a nawet z Wrocławia jest bliżej do Berlina niż do Warszawy) i podobną kulturę pracy, która sprawia, że nie trzeba się uczyć zupełnie nowych zachowań.

Jak szukać pracy w Niemczech? Najwięcej ofert znajdziemy w internecie. Internetowa giełda ofert pracy federalnej agencji zatrudnienia (Bundesagentur für Arbeit) ma w swoich zasobach ponad 700 tys. ofert. Rejestracja w bazie kandydatów i dodanie własnego profilu z CV jest bardzo prosta i wymaga jedynie podania standardowych informacji identyfikujących kandydata. Swoje serwisy z ofertami pracy i poradnikami karierowymi mają także popularne niemieckie dzienniki: Frankfurter Allgemeine Zeitung oferuje poszukującym pracy serwis FAZjob.net, a tygodnik Der Spiegel proponuje portal Karriere. Kilkadziesiąt tysięcy nowych ofert tygodniowo zbiera niemiecki portal Indeed. Duże bazy ofert można znaleźć także na JobBoerse-Direkt.de oraz JobBoerse.de. - Ofert pracy warto szukać na wiarygodnych portalach internetowych lub u sprawdzonych pośredników albo niemieckich i polskich instytucji (np. portal EURES, niemieckie portale z ofertami) – radzi Radosław Gałka.

- Szukającdobrze opłacanej oraz stabilnej pracy w Niemczech trzeba przed wszystkim znać język niemiecki na poziomie co najmniej komunikatywnym oraz przygotować wszystkie dokumenty poświadczające kwalifikacje zawodowe jak również świadectwa pracy oraz opinie od poprzednich pracodawców – te elementy dokumentów aplikacyjnych są starannie sprawdzane przez pracodawców niemieckich. Należy pamiętać, iż w Niemczech istnieje szeroko rozbudowany system kształcenia zawodowego na poziomie średnim technicznym lub zawodowym, które to kształcenie kończy się uzyskaniem dyplomu poświadczającego kwalifikacje - dlatego też pracodawcy niemieccy często proszą o dyplomy i świadectwa poświadczające kwalifikacje do wykonywania określonego zawodu - podkreśla z kolei Anna Kardymowicz, menadżer działu Doradztwa Personalnego z Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej.

- Jest kilka sposobów na podjęcie pracy w Niemczech. Jednym z nich jest zatrudnienie bezpośrednio przez niemieckiego pracodawcę (przy czym pracę można znaleźć na własną rękę lub przez pośrednika- polską lub niemiecką agencję pośrednictwa pracy) lub zatrudnienie przez polską agencję pracy tymczasowej i oddelegowanie do wykonywania pracy w niemieckim przedsiębiorstwie (u klienta agencji pracy tymczasowej). W przypadku zatrudnienia bezpośredniego jest więcej formalności do spełnienia, a osoba zatrudniona na podstawie niemieckiej umowy o pracę podlega pod niemieckie instytucje (m.in. niemiecki system ubezpieczeń społecznych) – podkreśla właściciel serwisu PracujwUnii.pl.

Ważną informacją dla osób planujących wyjazd w celach zarobkowych do Niemiec jest fakt, że od początku 2015 roku nasi zachodni sąsiedzi mają wprowadzać płacę minimalną, wynoszącą 8,50 euro za godzinę pracy we wszystkich branżach gospodarki.

Agnieszka Lubocka, asystent EURES w koszalińskiej filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy

W celu podjęcia właściwych decyzji, osoby szukające pracy potrzebują informacji w zakresie różnych praktycznych, prawnych i administracyjnych kwestii. W portalu EURES (www.eures.praca.gov.pl) można dodać własne CV (widoczne dla zarejestrowanych pracodawców), znaleźć oferty pracy oraz informacje praktyczne dla osób planujących przeprowadzkę zawodową do innego kraju np. do Niemiec. Zagraniczne oferty pracy publikują także wojewódzkie urzędy pracy (www.wup.pl).

Z racji swobodnego przepływu pracowników w UE, nie jest wymagane zezwolenie na legalny pobyt w Niemczech. Urzędy ds. obcokrajowców wydają obywatelom Polski automatycznie wspólnotowe zaświadczenie o prawie do pobytu.

Decydując się na zatrudnienie i mieszkanie w Niemczech należy zapoznać się z informacjami związanymi z: podatkami, ubezpieczeniem społecznym, opieką zdrowotną, prawem pracy, systemie szkolnictwa, pozwoleniem na pobyt i pracę, prawach i obowiązkach pracowników za granicą oraz założeniem konta bankowego.

Jednym z pierwszych kryteriów, które decydują o przyjęciu nas do pracy, są dobrze przygotowane dokumenty aplikacyjne: Życiorys może być w formacie CV europejskiego, ale dopuszczalne są także inne formy. Zdarza się, że pracodawca ma własne wzory dokumentów aplikacyjnych, które należy wypełnić. List motywacyjny powinien spełniać wymogi takie same, jak w przypadku starania się o pracę u polskiego pracodawcy.

Zasady, których należy przestrzegać podczas spotkania z pracodawcą niemieckim są podobne do tych obowiązujących w Polsce (adekwatny strój, wysoka motywacja, itd.). Ponadto należy wykazać się większą niż w Polsce „sprawność osobistą” - tj. przybyć punktualnie, wiedzieć do kogo i po co się przyszło, co to za firma i czym się zajmuje, mieć przygotowane pytania do pracodawcy, umieć odpowiedzieć na pytania pracodawcy. W zakresie sprawności językowej można mówić niegramatycznie (chyba, że charakter pracy wymaga płynności), ale należy rozumieć pytania i na nie zrozumiale odpowiadać.

Radosław Gałka, właściciel serwisu PracujwUnii.pl

Znalezienie zatrudnienia za pośrednictwem polskiej agencji zatrudnienia jest opcją dogodną dla osób, które obawiają się samodzielnego kontaktu z niemieckimi instytucjami, bądź brakuje im znajomości języka. Taka forma znalezienia pracy gwarantuje bezpieczeństwo prawne i instytucjonalne. Osoba poszukująca pracy jest rekrutowana w Polsce i zatrudniona jest w oparciu o polską umowę o pracę, zatem jej składki są odprowadzane do ZUS, a jej rodzina bez problemu może korzystać z ubezpieczenia zdrowotnego. Formalności są takie same, jak w przypadku zatrudnienia w Polsce, z tylko tą różnicą, że praca wykonywana jest za granicą. Minusem tej oferty jest tymczasowe zatrudnienie, które nie może trwać dłużej niż 24 miesiące.

Przed podpisaniem umowy z agencją należy sprawdzić, czy działa ona legalnie. Każda agencja pracy tymczasowej, aby świadczyć usługi w Niemczech, musi posiadać certyfikat Erlaubins wydawany przez regionalne dyrekcje niemieckiego urzędu pracy (Regionaldirektion Bundesagentur für Arbeit). Podczas rekrutacji warto więc poprosić o okazanie certyfikatu. Można również samodzielnie sprawdzić, czy dana agencja posiada taki certyfikat. Informacji na ten temat udziela niemiecka regionalna dyrekcja właściwa dla danego regionu (lista na stronie www.arbeitsagentur.de). Wykaz polskich agencji pracy posiadających certyfikat Erlaubins prowadzi dyrekcja regionalna w Düsseldorfie (Regionaldirektion Nordrhein-Westfalen). Polskie agencje pracy tymczasowej muszą posiadać również wpis do polskiego Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia.

Agencja pracy musi zawrzeć umowę o pracę z pracownikiem na piśmie. Nie może żądać żadnych opłat za zatrudnienie. W umowie (sporządzonej w języku polskim) musi znaleźć się nazwa i adres przedsiębiorcy, u którego będzie wykonywana praca, zapisy dotyczące wynagrodzenia oraz praw przysługujących pracownikowi i pracodawcy. Dodatkowo przed zatrudnieniem agencja pracy musi poinformować pracownika o obowiązujących stawkach za pracę u pracodawcy niemieckiego. Zgodnie z zasadą równego traktowania, wynikającą z europejskich i polskich przepisów, pracownik delegowany nie może dostawać niższego wynagrodzenia niż inna osoba zatrudniona bezpośrednio u niemieckiego pracodawcy na tym samym lub podobnym stanowisku.

Agencja pracy tymczasowej powinna też dać do przeczytania pracownikowi tzw. Kartę Informacyjną dla pracowników tymczasowych (Merkblatt) wydawaną przez niemiecką Federalną Agencję Pracy, przetłumaczoną na język polski. Każdy polski obywatel przebywający w Republice Federalnej Niemiec powyżej 7 dni, podlega obowiązkowi meldunkowemu we właściwym urzędzie meldunkowym. Obowiązek meldunkowy spoczywa na każdej osobie niezależnie od tytułu i celu pobytu - także na pracownikach delegowanych do pracy w Niemczech. Dobre agencje pracy tymczasowej pomagają wypełnić tą formalność. Warto też sprawdzić, w jaki sposób polska agencja pracy będzie rozliczać podatek dochodowy od pracownika – na podstawie przepisów polskich czy niemieckich: od tego bowiem zależy wysokość pobranej zaliczki na podatek dochodowy pracownika.

Po stronie pracownika leży samodzielne wyrobienie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Społecznego (EKUZ) w oddziale NFZ, która pozwoli korzystać z niemieckiej podstawowej opieki zdrowotnej. Można też ubezpieczyć się dodatkowo, zapewniając sobie możliwość leczenia za granicą.

Anna Kardymowicz, menadżer Działu Doradztwa Personalnego, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa

Szukając pracy w określonym zawodzie należy najpierw sprawdzić, czy została ustalona minimalna stawka wynagrodzenia dla tej profesji i ile ona wynosi. Stawki można znaleźć w tzw. Tarfivetrag, czyli zbiorowych układach pracy dla danej branży. Należy jednak pamiętać, iż nie wszystkie branże maja zawarte zbiorowe układy pracy oraz że stawka wynagrodzenia w tym samym zawodzie w landach wschodnich będzie niższa, niż w landach zachodnich. W Niemczech w wielu branżach obowiązują wynagrodzenia minimalne - są to określone przepisami stawki płacowe, które pracodawca musi zagwarantować zatrudnianemu pracownikowi. Dopiero od stycznia 2015 roku przewiduje się wprowadzenie w Niemczech płacy minimalnej, jednakowej dla landów wschodnich i zachodnich, w wysokości 8,50 euro za godzinę.

Polacy od dawna współpracują z firmami niemieckim zarówno w Polsce jak i zagranicą i od dawna znają oczekiwania firm niemieckich oraz oferowane przez nie warunki zatrudnienia, zatem starają się do tych oczekiwań dopasować jak najlepiej. Niewątpliwie Polacy są cenieni za wielkie zaangażowanie, elastyczność oraz umiejętność wychodzenia poza schematy, czyli radzenia sobie w sytuacjach nadzwyczajnych i niestandardowych. Elementem do poprawienia w pracy Polaków jest natomiast na pewno uporządkowanie oraz dokładność wykonywaniu powierzonych zadań.