Wystąpiłam przeciwko pracodawcy z pozwem o zapłatę nienależnie potrąconych kwot z mojego wynagrodzenia netto z tytułu należności zatrudniającego. Wyraziłam zgodę na piśmie na potrącanie kwoty po 200 zł miesięcznie, jednakże po pierwszym potrąceniu 200 zł ustnie, w obecności głównej księgowej i jej zastępczyni, zmieniłam dyspozycję na kwotę po 100 zł miesięcznie. Jednocześnie złożyłam w pozwie wniosek o przesłuchanie w charakterze świadków głównej księgowej i jej zastępczyni oraz dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron na okoliczność owej zmiany. Mój pracodawca – w odpowiedzi na pozew – twierdzi jednak, że te wnioski nie są dopuszczalne, bo ich uwzględnienia zakazuje kodeks postępowania cywilnego. Czy ma rację?
Stanowisko pracodawcy nie jest właściwe. To pracownica bowiem wszczęła proces. Nie obowiązują zatem żadne ograniczenia dotyczące dopuszczalności uwzględnienia, zgłoszonego przez nią, dowodu ze świadków i z przesłuchania stron na okoliczność zmiany kwoty, którą – za zgodą czytelniczki – jej szef miał prawo potrącać na poczet swojej należności z uposażenia netto pracownicy.
Zgodnie z art. 473 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. Przy czym na podstawie art. 473 i 4777 k.p.c. nie dotyczy sytuacji, gdy pozwanym jest pracownik. Jeżeli zatem to zatrudniający będzie inicjatorem procesu, te wyłączenia będą obowiązywały. Gdy więc zatrudniający nie zachował formy pisemnej (bez rygoru nieważności) na dokonanie czynności, nie będzie w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani z przesłuchania stron, chyba że pracownik wyrazi na to zgodę albo też dokonanie czynności prawnej będzie uprawdopodobnione za pomocą pisma (art. 74 par. 1–2 kodeksu cywilnego; dalej: k.c.).
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 26 czerwca 1998 r., sygn. akt I PKN 94/98 zniesienie w art. 473 k.p.c. ograniczeń w dopuszczalności dowodu z przesłuchania stron z art. 246 i 247 k.p.c. oraz w art. 74 par. 1, art. 751 par. 4 i następnych k.c. nie oznacza, że w postępowaniu z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych zaniechanie jego przeprowadzenia stanowi naruszenie art. 299 k.p.c.
W wyroku z 24 lutego 1998 r., sygn. akt I PKN 542/97 (OSNP 1999/3/89) SN ten stwierdził zaś m.in., że w sporze dotyczącym treści pisemnego wniosku pracownika o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego oraz adnotacji uczynionej na tym wniosku przez pracodawcę nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków lub z przesłuchania stron (art. 473 k.p.c.).
Podstawa prawna
Art. 74 par. 1–2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Art. 473 oraz 4777 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Anna Borysewicz, adwokat prowadzący własną kancelarię w Płocku