W opisanym przypadku należy uznać, że pracodawcę nadal łączy z pracownikiem umowa na czas określony, a nie umowa na zastępstwo.
Podstawowa zasada określona w art. 29 par. 2 kodeksu pracy (dalej: k.p.) stanowi, że umowę o pracę zawiera się na piśmie. W przeciwnym razie pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Z przepisu wynika obowiązek dla pracodawcy sporządzenia umowy o pracę na piśmie.
Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn umowa o pracę nie zostanie zawarta na piśmie, nie znaczy to, że umowa o pracę nie została zawarta lub jest nieważna, w takim przypadku jedynie na pracodawcy ciąży obowiązek potwierdzenia na piśmie warunków zatrudnienia. Istotne jest tu stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z 31 sierpnia 1981 r., sygn. akt III PZ 18/81 (LEX nr 14590), gdzie wskazano, że niezachowanie formy pisemnej, o której mowa w art. 29 par. 2 k.p., nie powoduje nieważności umowy o pracę. Tym samym o fakcie zawarcia umowy o pracę nie decyduje zachowana forma pisemna, a jedynie to, czy pracownik faktycznie świadczył pracę na rzecz pracodawcy.
W przedstawionym stanie faktycznym zasadne wydaje się przyjęcie, że do zawarcia umowy na czas określony doszło w specyficzny sposób, bo wskutek złożenia oświadczeń dorozumianych, wynikających z faktycznego zachowania się stron. Skoro bowiem pracownik wcześniej był poinformowany przez pracodawcę, że podstawą świadczenia pracy jest umowa na czas określony, a po tym fakcie świadczył pracę, to w sposób dorozumiany zaakceptował taki stan rzeczy. Późniejsza zaś odmowa samego podpisania umowy na czas określony przez pracownika wydaje się być kwestią wtórną.
Uzasadnieniem powyższego jest art. 60 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) w powiązaniu z art. 300 k.p., który pozwala zawrzeć umowę o pracę w sposób konkludentny, czyli dorozumiany. Stąd przyjąć można, że ujawnienie woli pracownika nastąpiło wskutek jego określonego zachowania – świadczenia pracy.
W temacie składania oświadczeń dorozumianych, wynikających z faktycznego zachowania się stron, wypowiadał się również SN w wyroku z 31 sierpnia 1977 r., sygn. akt I PRN 112/77 (LEX nr 14418) stwierdzając, że nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika i zakładu pracy. Oświadczenie to może być wyraźne i ujęte w formie pisemnej, jak tego wymaga kodeks pracy, bądź też dorozumiane, wynikające z zachowania się stron. Takie dorozumiane zawarcie umowy o pracę istnieje zwykle wówczas, gdy zakład pracy dopuszcza pracownika do wykonywania zadań i płaci mu wynagrodzenie.
W innym wyroku SN wskazał, że kodeks pracy – mimo wprowadzenia wymagania zachowania formy pisemnej, dopuszcza również możliwość nawiązania stosunku pracy w inny sposób (np. przez dopuszczenie do pracy).
Umowa o pracę na czas określony rozwiąże się z mocy prawa 30 września 2013 r. Jeżeli pracownik obecnie przebywa na zwolnieniu lekarskim, a niezdolność do pracy będzie trwała nieprzerwanie również po ustaniu zatrudnienia, to należeć się będzie pracownikowi zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego.
Podstawa prawna
Art. 29 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Art. 60 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Marcin Nagórek specjalista z zakresu prawa pracy