Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego pracodawcy nie muszą martwić się o skumulowane wcześniej święta i dni wolne. Firma nie musi oddawać pracownikom wolnego w innym terminie, jeśli w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 8 października 2012 r. święto przypadło w ich dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy (dla większości zatrudnionych jest to sobota).
W okresie tym obowiązywał art. 130 par. 21 k.p., zgodnie z którym święto przypadające w dniu wolnym pracownika, wynikającym z jego rozkładu czasu pracy, nie obniża wymiaru czasu pracy. W razie takiej kumulacji pracodawcy nie musieli więc oddawać zatrudnionym wolnego w innym terminie.
2 października 2012 r. Trybunał Konstytucyjny uznał jednak ten przepis za niekonstytucyjny (sygn. akt K 27/11). Stracił on moc obowiązującą w dniu publikacji orzeczenia w dzienniku ustaw (8 października 2012 r.). Od tego dnia pracodawcy znów muszą zwracać pracownikom czas wolny, jeśli święto przypadnie w ich dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy. Ale nie muszą oddawać zatrudnionym wolnego za kumulację dni wolnych, która nastąpiła w okresie obowiązywania art. 130 par. 21 k.p. (1 stycznia 2011 r. – 8 października 2012 r.).
– Wyroki nie działają wstecz. Orzeczenie może być jedynie podstawą wznowienia postepowań na podstawie art. 190 ust. 4 konstytucji – mówi dr Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego.
Zgodnie z wymienionym przepisem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia. Jeśli więc w jakiejś sprawie zapadł wyrok na podstawie art. 130 par. 21, strony mogą domagać się jej wznowienia.
– W praktyce przepis ten ma jednak teoretyczne znaczenie, bo sądy obawiają się orzekać na podstawie konstytucji – dodaje prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.
Po wyroku TK pracodawcy muszą jednak dostosować rozkłady czasu pracy do zmian wynikających z orzeczenia. Jeśli więc święto wypadnie w dzień wolny dla pracownika od pracy (ale nie w niedzielę), trzeba mu oddać jeden dzień wolnego w innym terminie.
W przeciwnym razie pracownicy zyskają roszczenie o wynagrodzenie z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.