Czy istnieje katalog prac (czynności), przy których pracodawca powinien opracować instrukcje z zakresu bhp?
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy co do zasady nie określają wykazu prac, przy których pracodawca powinien opracować instrukcje ani też nie wskazują, jakie konkretnie instrukcje powinny być udostępnione pracownikom na poszczególnych stanowiskach pracy.
Z kodeksu pracy wynika jednak, że wydawanie szczegółowych instrukcji i wskazówek dotyczących bhp na stanowiskach pracy jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bhp precyzuje, że pracodawca musi udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje dotyczące:
1) stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
2) obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,
3) postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
4) udzielania pierwszej pomocy.
Powyższe instrukcje powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, jakie należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy i po jej zakończeniu, zasady i sposoby bezpiecznego jej wykonywania oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i ich mieszanin.
A zatem to pracodawca powinien podjąć decyzję o opracowaniu odpowiednich instrukcji dotyczących poszczególnych rodzajów prac czy stanowisk, po analizie m.in. stosowanych procesów technologicznych, wykonywanych prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zdrowotnymi, a także po ocenie ryzyka zawodowego przy wykonywaniu pracy na danym stanowisku, w tym przy obsłudze maszyn i innych urządzeń technicznych. Niewątpliwie też każda praca lub czynność, której wykonywanie związane jest z zagrożeniami wypadkowymi lub zdrowotnymi, powinna odbywać się na podstawie instrukcji udostępnionej przez pracodawcę.
Podstawa prawna
Art. 2374 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.).
Par. 41 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).