Premie i podwyżki: Polacy nie wiedzą, na jakich zasadach są przyznawane

Wyniki badania Pracuj.pl "Czy pieniądze szczęścia nie dają?" pokazują, że ponad połowa pracujących Polaków otrzymała podwyżkę w przeciągu ostatniego roku. Niestety, prawie jedna trzecia badanych nie wie, na jakich zasadach podwyżki w ich firmie są przyznawane. Sytuacja w kwestii premii wygląda podobnie - aż 25% pracowników nie zna zasad ich przyznawania. Wśród ankietowanych, najbardziej świadomi są pracownicy zarabiający najwięcej, bo powyżej 4 tys. na rękę - prawie 80% z nich deklaruje znajomość zasad przyznawania premii. Tymczasem tylko niewiele ponad połowa osób o najniższych zarobkach (poniżej 1500 zł netto) zna te wytyczne. Podobnie znajomość, lub może raczej nieznajomość, zasad wygląda w przypadku podwyżek.

- Wiem mniej więcej, ile premii powinienem dostać, ale przyznaję, że nigdy nie wyliczam dokładnie tej kwoty, bo jest to dosyć skomplikowane. Moja korporacja ma specjalny algorytm, który bazuje na moich wynikach, wynikach finansowych firmy, poziomie stanowiska, ocenie przełożonego, czy rezultatach działu. Byłoby lepiej, gdyby premię wyliczało się w jakiś prostszy sposób - mówi Rafał, inżynier w firmie budowlanej.

- W firmie w której pracuję, premie w marketingu są uznaniowe, daje się je okazjonalnie. Nie ma także określonych zasad przyznawania podwyżek. W tym obszarze, wiele zależy od szefa i kwestia podwyżki jest do końca zazwyczaj wielką niewiadomą. Gdyby takie zasady się pojawiły, byłaby to zmiana na lepsze dodaje Malwina, zajmująca się reklamą w wydawnictwie.

Pracodawcy świadomi problemu

Coraz więcej firm w Polsce zdaje sobie sprawę, że brak transparentności w przyznawaniu premii czy podwyżek to duży minus zarówno dla obecnych pracowników, jak i kandydatów do pracy. Dlatego najlepsi pracodawcy, wzorem zachodnich trendów, starają się budować bardziej przejrzyste systemy wynagradzania - tak, aby każdy pracownik wiedział, za co i kiedy może zostać dodatkowo wynagrodzony. W niektórych organizacjach tworzone jest nawet stanowisko reward managera czy eksperta ds. płac, odpowiedzialnego za politykę płacową i systemy motywacyjne pracowników, w tym także formułowanie czytelnych zasad premii i podwyżek. Takie stanowiska i jasne zasady są potrzebne, tym bardziej, że wśród pracowników silne jest przekonanie, że o podwyżkę trzeba się ubiegać – może to wynikać z faktu, że, jak wynika z badania Pracuj.pl, blisko 40% pracujących Polaków w przeszłości ubiegało się o podwyżkę, jednak jej nie otrzymało.

- Za dość niepokojący można uznać fakt, iż nadal istnieje duża grupa pracowników, którzy deklarują, że przyznawanie premii lub zwiększanie pensji w firmach, w których pracują, jest nietransparentne. Taka sytuacja jest niekorzystna dla pracodawców oraz może mieć szkodliwy wpływ na wyniki firmy, ponieważ prowadzi to często do konfliktów i braku poczucia stabilności oraz docenienia wśród pracowników - zaznacza dr Tomasz Sobierajski, socjolog z ISNS UW.

Zasady jasne już na rozmowie o pracę

O zasady przyznawania premii i podwyżek warto pytać już na rozmowie kwalifikacyjnej. Premie to istotny składnik wynagrodzenia, a kwestia podwyżek jest ważna pod kątem zaangażowania pracowników oraz dalszej kariery w danym przedsiębiorstwie. Fakt ten wskazują również badania przeprowadzone przez firmę Deloitte Pierwsze kroki na rynku pracy – dla 44% respondentów, zadania zwiększające motywację to takie, które dają szansę na awans, podwyżkę czy dodatkowe nagrody. Podwyżki są istotne pod względem zaangażowania w pracę również dla ponad 51% menedżerów oraz dla prawie 40% ekspertów.

- Pracownicy często zapominają zapytać o kwestię podwyżek na etapie rozmowy o pracę. Tymczasem warto ustalić, jaki system podnoszenia pensji obowiązuje w danej firmie – czy podwyżki przyznaje się w określonych przedziałach czasowych, jakich kwot można się spodziewać i co decyduje o podwyżkach: uznanie szefa, spełnienie jasno określonych celów okresowych, a może wyniki finansowe firmy. Jeśli okaże się, że potencjalny pracodawca nie ma określonych zasad przyznawania podwyżek, to też jest pewien sygnał – wtedy warto skupić się na negocjacji początkowej pensji - tłumaczy Maciej Bąk, ekspert ds. Raportów Wynagrodzeń w Grupie Pracuj.