ABC Sp. z o.o. zajmuje się produkcją wiatraków. W związku z szybkim rozwojem działalności i wzrastającą liczbą zamówień zarząd spółki postanowił przekazać część obowiązków podmiotom zewnętrznym. Obsługa kadrowo-płacowa powierzona została Janinie Kowalskiej, prowadzącej działalność gospodarczą „Kadry i płace”, a wszelkie remonty oraz naprawa maszyn i sprzętu firmie Złota Rączka Sp. z o.o.
Spółka ABC zawarła z każdym z powyższych podmiotów umowę, która określa zakres świadczonych usług, wysokość wynagrodzenia oraz zasady udostępniania sprzętu, akt i dokumentów. Zgodnie z umową pracownicy spółki Złota Rączka mają wykonywać wszelkie naprawy i remonty niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia. Kontrakt z Janiną Kowalską przewiduje dodatkowo, że ABC Sp. z o.o. udostępni jej odpłatnie pomieszczenia, w których może ona świadczyć usługi (ma dzielić pokój razem z księgowymi).
Zarząd ABC Sp. z o.o. uznał, że ani Janina Kowalska, ani zatrudnieni w Złota Rączka Sp. z o.o. nie są pracownikami spółki ABC. W związku z czym nie ma wobec nich żadnych obowiązków wynikających z prawa pracy. Czy zarząd firmy ma rację?
Przepisy bhp: Wszyscy wiedzą o ich istnieniu, ale są przekonani, że powstały tylko po to, żeby utrudnić im życie
Przepisy bhp: Wszyscy wiedzą o ich istnieniu, ale są przekonani, że powstały tylko po to, żeby utrudnić im życie

Zobacz również
Takie stanowisko zarządu nie jest prawidłowe. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją, w której pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców będą jednocześnie wykonywać czynności w tym samym miejscu i czasie (na terenie ABC Sp. z o.o.). W takich zaś okolicznościach kodeks pracy nakłada na pracodawców liczne, często zapominane i zaniedbywane obowiązki.
Jednym z kluczowych obowiązków jest wyznaczenie koordynatora, tj. osoby, która będzie dbała o to, aby przy takiej współpracy – jak opisana powyżej – przez wszystkie osoby wykonujące pracę w tym samym miejscu przestrzegane były wszystkie zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. To, w jaki sposób zostanie wyznaczony koordynator zależy od umowy pomiędzy spółkami. Może on zostać wyznaczony przez jedną z nich (np. przez ABC Sp. z o.o.). Strony mogą też wspólnie ustalić, kto najlepiej sprawdzi się w tej roli.
W ślad za tym każda ze spółek powinna poinformować swoich pracowników o tym, kto jest koordynatorem i jakie ma uprawnienia. Nie oznacza to jednak, że koordynator przejmuje wszystkie obowiązki pracodawców w zakresie bhp. Każda ze spółek w dalszym ciągu zobowiązana jest zapewniać swoim pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w tym m.in. szkolenia bhp oraz niezbędne środki ochrony indywidualnej. Rola koordynatora polega głównie na nadzorowaniu, aby wszyscy postępowali zgodnie ze znanymi im zasadami.
Szkolenie bhp i warunki pracy muszą być zrozumiałe dla cudzoziemca. Inaczej firmę czekają kłopoty
Szkolenie bhp i warunki pracy muszą być zrozumiałe dla cudzoziemca. Inaczej firmę czekają kłopoty

Zobacz również
Ustalenia między spółkami
Ponadto spółki ABC i Złota Rączka powinny ustalić zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. np.:
- komu należy zgłosić wystąpienie zagrożenia, jeśli dojdzie do takiej sytuacji,
- kogo należy zawiadomić w dalszej kolejności,
- jak będą ustalane przyczyny zajścia zdarzenia,
- jakie czynności zostaną podjęte, aby zapobiegać podobnym zdarzeniom w przyszłości.
Spółki powinny też ustalić, kto i w jakim zakresie będzie zobowiązany do przeprowadzenia postępowania w razie wystąpienia wypadku przy pracy.
Kodeks pracy wymaga także wzajemnego informowania się przez pracodawców o działaniach mających na celu zapobieganie zagrożeniom zawodowym, które mogą wystąpić podczas wykonywanych wspólnych prac. Informacje takie powinny zostać przekazane również pracownikom lub ich przedstawicielom (por. art. 208 k.p.).
Także wobec samozatrudnionych
Wszystkie wyżej wymienione obowiązki ABC Sp. z o.o. ma też w stosunku do Janiny Kowalskiej. Wynika to z art. 3043 k.p., zgodnie z którym obowiązek koordynacji rozciąga się również na samozatrudnionych. Inaczej byłoby, gdyby Janina Kowalska nie wykonywała usług w pomieszczeniach, w których pracę wykonują też pracownicy ABC Sp. z o.o. – wtedy przepis ten nie miałby zastosowania.
Istotne informowanie
To jednak nie koniec zobowiązań, jakie ciążą na ABC Sp. z o.o. Kodeks pracy, a dokładnie art. 208 par. 3 k.p., nakłada na nią także obowiązek przekazania spółce Złota Rączka informacji, o których mowa w art. 2071 k.p. Dotyczy to przede wszystkim informacji o:
- zagrożeniach dla życia i zdrowia występujących podczas wykonywania przez nich pracy na terenie spółki ABC,
- zasadach postępowania w przypadku awarii,
- pracownikach wyznaczonych do: udzielania pierwszej pomocy, wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Należy zwrócić uwagę, że art. 208 par. 3 k.p. dotyczy nie tylko sytuacji, w której w danym miejscu praca wykonywana jest wspólnie przez osoby zatrudnione przez różnych pracodawców, ale też sytuacji gdy na terenie jednego pracodawcy pracę wykonują osoby zatrudnione przez innego pracodawcę, bez udziału pracowników tego pierwszego.
Oznacza to, że ABC Sp. z o.o. powinna przekazać spółce Złota Rączka informacje, o których mowa w art. 2071 k.p. również wtedy, gdyby z umowy wynikało, że mają oni wykonywać wszystkie naprawy i remonty w dni wolne od pracy dla pracowników spółki ABC (np. w sobotę).
Podstawa prawna
Art. 2071, art. 208, art. 3043 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.).