Kodeks pracy zapewnia trwałość zatrudnienia osobom w wieku przedemerytalnym. Zakaz zwalniania i dodatki: 4 uprawnienia pracownika 50+>>
Komu przysługuje ochrona? Ochrona przysługuje więc pracownikom, którym brakuje mniej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, jednak pod warunkiem, że z osiągnięciem tego wieku okres zatrudnienia będzie umożliwiał im uzyskanie prawa do emerytury.
Uprzywilejowane są tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę - bez znaczenia, czy jest to kontrakt zawarty na czas określony, nieokreślony czy na okres próbny. Bez znaczenia jest także wymiar etatu, może więc to być nawet 1/4. Jeśli senior jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę u kilku pracodawców jednocześnie, to korzysta z ochrony u każdego z nich.
Jaka ochrona po reformie emerytalnej? Ochrona została zachowana także po tym, jak od 1 stycznia 2013 roku zaczęto podwyższać wiek emerytalny (ostatecznie do 67 lat dla kobiet i mężczyzn) - seniorzy mogli z niej korzystać nawet wtedy, gdy miało to trwać dłużej niż 4 lata. W praktyce dotyczyło to kobiet urodzonych w latach 1953-1956 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1948-1951.
Jednak nowa ustawa, która wejdzie w życie 1 października 2017 roku, ponownie obniża wiek emerytalny do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dla osób w wieku przedemerytalnym przewidziano przepisy przejściowe, pozwalające korzystać im z ochrony także po osiągnięciu przez nich obniżonego wieku emerytalnego.
Obniżka wieku emerytalnego: Polacy mogą stracić nawet 1000 zł>>
Tak więc osoby korzystające z ochrony przedemerytalnej, które w wyniku obniżki wieku emerytalnego miałyby stracić, ponieważ ich okres ochronny byłby krótszy niż 4 lata, będą korzystać z ochrony aż do osiągnięcia wieku, kiedy przeszłyby na emeryturę według przepisów obowiązujących do 30 września 2017 r.
Natomiast osoby, które 1 października 2017 r. nie będą jeszcze korzystały z ochrony przedemerytalnej, ale do obniżonego wieku emerytalnego zostanie im mniej niż 4 lata, będą chronione przez okres 4 lat od wejścia w życie nowych przepisów, czyli do 30 września 2021 r. Ochrona będzie im więc przysługiwała nawet wtedy, gdy w międzyczasie osiągną wiek emerytalny.
Kiedy ochrona nie obowiązuje? Ochrona przedemerytalna nadal nie będzie jednak obowiązywać, jeśli pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Także w przypadku, gdy zaistnieją podstawy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, pracodawca go zwolnić seniora mimo ochrony. Szczegółowo o tym, kiedy można zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym, przeczytasz tutaj>> Ochrona nie obowiązuje (i nie będzie obowiązywać) również w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy. Likwidacja firmy: 7 obowiązków pracodawcy wobec pracownika>>
Kiedy seniorowi można obniżyć pensję? Przepisy ochronne nie obowiązują także w przypadku restrukturyzacji i reorganizacji firmy oraz związanej z tym redukcji etatów, czyli jeśli w firmie są przeprowadzane zwolnienia grupowe. Jednak pracodawca może wtedy tylko wypowiedzieć pracownikowi dotychczasowe warunki pracy i płacy.
Szef ma także prawo obniżyć pensję lub zmienić stanowisko seniorowi poprzez wypowiedzenie zmieniające, jeśli nowe zasady pracy obejmują wszystkich pracowników w firmie lub przynajmniej tą grupę, do której należy pracownik. Zmiana warunków pracy jest uzasadniona także w przypadku, gdy pracownik utracił zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy (co zostało to potwierdzone orzeczeniem lekarskim) lub uprawnienia do jej wykonywania (nie z winy pracownika).
Jeśli w wyniku zmiany warunków zatrudnienia doszło do obniżki pensji pracownika, pracodawca wypłaca zatrudnionemu do końca okresu ochronnego dodatek wyrównawczy. Komu z kolei przysługuje zasiłek wyrównawczy z ZUS, dowiesz się tutaj>>