Prawo pracy chroni osoby, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do emerytury. Tym pracownikom nie można wypowiedzieć stosunku pracy. Od tej zasady obowiązują jednak wyjątki. W jakich sytuacjach pracodawca może zwolnić zatrudnionego seniora?

Ochrona przedemerytalna wynika z art.39 Kodeksu pracy (Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141). Prawo pracy i orzecznictwo sądów precyzuje tę zasadę w stosunku do różnego rodzaju umów oraz wypowiedzeń zmieniających warunki pracy i płacy. Od tych reguł istnieją jednak wyjątki, które umożliwiają zakończenie stosunku pracy z pracownikiem w wieku przedemerytalnym.

Sprawdź, kiedy pracownik przed emeryturą jest chroniony przed zwolnieniem

Renta

Ochrona nie obowiązuje, jeśli pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Nie można jednak zwolnić pracownika, który uzyskał samo orzeczenie o niezdolności do pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z 18 stycznia 2012 roku (II PK 149/11) stwierdził, że ochronę emerytalną znosi dopiero decyzja ZUS w sprawie przyznania prawa do świadczenia.

Zasada ta nie dotyczy pracowników, którzy są częściowo niezdolni do pracy. Pobieranie przez nich okresowej renty z tego tytuły nie znosi ochrony przedemerytalnej.

Likwidacja

Ochrona nie obowiązuje również w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy. Przepis nie ma zastosowania w przypadku ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu - uchwała Sądu Najwyższego z 16 marca 2010 roku (I PZP 2/10).

Sprawdź, co należy rozumieć pod pojęciami "likwidacja" i "upadłość"

Dyscyplinarka

Art 39 K.p. nie ma zastosowania, jeśli zaistnieją podstawy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Chodzi tutaj utratę uprawnień koniecznych do pracy na danym stanowisku, ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych lub popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie.

Bez wypowiedzenia

Ochrona przed wypowiedzeniem nie ma zastosowania również wtedy, gdy umowę o pracę można rozwiązań bez niego. Taka sytuacja ma miejsce, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy lub dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Pracodawca może rozwiązań umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy usprawiedliwiona nieobecność pracownika z przyczyn innych niż choroba trwa dłużej niż jeden miesiąc.

Porozumienie

Pracownik w wieku przedemerytalnym i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron.