Od 1 stycznia br. obowiązuje minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych. Wynikające z niej wynagrodzenie, podobnie jak to za pracę, podlega – jako mające charakter gwarancyjny i alimentacyjny – szczególnej ochronie. Na czym ona polega?
URZĄD WYJAŚNIA JEST ZMIANA!
I. Płaca w formie innej niż pieniężna
PROBLEM: Prowadzę firmę zajmującą się przetwórstwem owocowo-warzywnym. W związku z targami spożywczymi zawarłem umowę-zlecenie na zapewnienie obsługi stoiska targowego. Umowa przewiduje, że wynagrodzenie w części przewyższającej wysokość wynikającej z minimalnej stawki godzinowej będzie wypłacane w formie produkowanych przez moją firmę towarów. Czy takie rozwiązanie jest prawidłowe w kontekście wymagań ustawowych?
ODPOWIEDŹ: Obowiązek wypłaty wynagrodzenia w formie pieniężnej dotyczy kwoty odpowiadającej wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej. Jeżeli należne wynagrodzenie wynosi np. 300 zł, w tym kwota wynikająca z minimalnej stawki godzinowej – 208 zł (16 godz. x 13 zł), to pozostała część, czyli 92 zł, może być wypłacona w formie innej niż pieniężna.
II. Wypłata musi być raz w miesiącu
PROBLEM: Jestem ratownikiem wodnym. Właściciel kąpieliska zawarł ze mną umowę-zlecenie polegającą na zapewnieniu bezpieczeństwa użytkownikom pływalni w okresie od 15 czerwca do 31 sierpnia 2017 r. Zgodnie z postanowieniami umowy wypłata pieniędzy nastąpi dopiero 31 sierpnia. Czy taki zapis jest właściwy?
ODPOWIEDŹ: Takie rozwiązanie, w kontekście wymagań ustawy dotyczących formy wypłaty wynagrodzenia, jest nieprawidłowe. Przy umowach zawartych na czas dłuższy niż miesiąc wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu. W tym zakresie należy stosować art. 112 kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.
III. Możliwe przeniesienie na inną osobę
PROBLEM: Nasza firma zajmująca się organizacją konferencji zawarła umowę o świadczenie usług cateringowych. Osoba, która się tym zajmie, ma nieuregulowane zobowiązanie wobec firmy X dostarczającej wodę mineralną. W związku z tym zaproponowała, aby część jej wynagrodzenia została przekazana firmie X. Czy jest to możliwe?
ODPOWIEDŹ: Zakaz przeniesienia wynagrodzenia dotyczy kwoty odpowiadającej wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej. Jeżeli należne wynagrodzenie wynosi 500 zł, a w tym kwota wynikająca z minimalnej stawki godzinowej – 208 zł, to w odniesieniu do pozostałej części, czyli 292 zł, osoba wykonująca usługi może zdecydować o przeniesieniu prawa do niej albo zrzec się jej na rzecz innej osoby.
IV. Zarobki podlegają ochronie przed egzekucją
PROBLEM: Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Zawarłem bezterminową umowę o świadczenie usług księgowych z przedsiębiorstwem budowlanym. Umowa przewiduje wynagrodzenie w wysokości 13 zł za każdą godzinę świadczonych usług. Jednocześnie z moich dochodów dokonywane jest potrącenie na rzecz komornika z tytułu niezapłaconych alimentów. Czy komornik może zająć część wynagrodzenia?
ODPOWIEDŹ: Zgodnie z art. 833 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego do egzekucji ze świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, należy odpowiednio stosować przepisy kodeksu pracy określające zakres egzekucji z wynagrodzenia za pracę. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych może objąć 3/5 wynagrodzenia, natomiast egzekucja innych należności lub potrącanie zaliczek pieniężnych – połowę. Tyle samo mogą objąć potrącenia przy jednoczesnym prowadzeniu egzekucji świadczeń alimentacyjnych, innych należności niż świadczenia alimentacyjne oraz potrącania zaliczek pieniężnych.
V. Kontrola wypłacania należności w odpowiedniej wysokości
PROBLEM: Właściciel piekarni zatrudnił mnie na podstawie umowy-zlecenia na okres 5 miesięcy. Mimo że w umowie określona jest minimalna stawka godzinowa w wysokości 13 zł, to wypłacana kwota jest niższa. Gdzie mogę zgłosić taką sytuację?
ODPOWIEDŹ: W razie wątpliwości dotyczących zgodności z prawem postępowania zleceniodawcy można zwrócić się o pomoc do właściwego miejscowo okręgowego inspektoratu pracy. Państwowa Inspekcja Pracy została wyposażona w odpowiednie uprawnienia i środki umożliwiające wykonywanie zadań związanych z nadzorem i kontrolą, a także egzekwowaniem przestrzegania przez pracodawców i zleceniodawców obowiązujących przepisów prawa. Może zatem przeprowadzić kontrolę wypłacania przez podmiot zobowiązany do stosowania minimalnej stawki godzinowej wynagrodzenia w wynikającej z niej wysokości. Jest także uprawniona do skierowania wystąpienia lub wydania polecenia w sprawie wypłacenia wynagrodzenia w odpowiedniej kwocie.
W razie popełnienia wykroczenia związanego z wypłacaniem minimalnej stawki godzinowej inspektor pracy będzie oskarżycielem publicznym. Wypłacenie przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w wysokości niższej niż obowiązująca minimalna stawka godzinowa podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Inspektor pracy może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego w wysokości do 2000 zł.