Subskrybuj nas na Youtube
Od 1 stycznia 2017 r. przy określonych umowach-zleceniach oraz umowach o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu, obowiązuje minimalna stawka godzinowa. W jakich przypadkach ma ona zastosowanie?
JEST ZMIANA! URZĄD WYJAŚNIA
I. Zbieżność tematyczna bez znaczenia
Pracuję dla firmy konsultingowej. Zajmuję się problematyką podatkową i w ramach zawieranych umów o dzieło wykonuję foldery informacyjne dotyczące funkcjonowania systemu podatkowego w Polsce, sytemu podatkowego w UE oraz inne foldery związane z tą tematyką. W firmie na podstawie umowy-zlecenia zatrudniony jest też doradca podatkowy. Jego zadaniem jest udzielanie porad w zakresie obowiązującego w Polsce systemu podatkowego. W związku z wejściem w życie przepisów o minimalnej stawce godzinowej dla umów cywilnoprawnych, w grudniu ubiegłego roku zleceniodawca poinformował go o przysługujących mu uprawnieniach oraz wynikających z ustawy obowiązkach. Zdaniem pracodawcy przepisy te mnie nie dotyczą. Czy jego stanowisko jest słuszne?
ODPOWIEDŹ:
Ustawa z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265) wprowadziła od 1 stycznia 2017 r. gwarancję minimalnej wysokości wynagrodzenia dla określonych umów cywilnoprawnych. Obowiązkiem stosowania minimalnej stawki godzinowej zostały objęte określone umowy-zlecenia (art. 734 kodeksu cywilnego; dalej: k.c.) oraz umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Obowiązkiem zapewnienia minimalnej stawki godzinowej nie są objęte m.in. umowy o dzieło (art. 627 k.c.). Umowy-zlecenia oraz umowy o świadczenie usług, podobnie jak umowy o pracę, są umowami starannego działania. Natomiast w przypadku umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła o charakterze materialnym lub niematerialnym – niezależnie od czasu oraz wysiłku, który w pracę nad nim zostanie włożony. Umowa o dzieło nie jest więc odpowiednia do regulowania stosunków, które są przedmiotem umów o pracę oraz zastępujących je w niektórych przypadkach umów-zleceń oraz umów o świadczenie usług (do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia). Z tego względu umowa o dzieło pozostaje poza zakresem ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.).
II. Zasadnicza działalność samozatrudnionego
Od grudnia ub. roku współpracuję z przedsiębiorstwem wydawniczym jako osoba samozatrudniona, samodzielnie wykonująca zlecenie w zakresie korekty tekstów zamieszczonych w czasopismach tego wydawnictwa. Jednocześnie w ramach prowadzonej przeze mnie działalności gospodarczej zawarłem umowę o świadczenie usług z innym podmiotem – firmą, która zapewnia mi możliwość korzystania z poczty elektronicznej (udostępnia adres e-mail oraz bezpieczną skrzynkę internetową), która jest dla mnie niezbędna do prowadzenia działalności. Jednocześnie chciałbym zlecić przygotowanie strony internetowej, która zapewni innym wydawcom możliwość zapoznania się z zakresem świadczonych przeze mnie usług oraz z moim dotychczasowym doświadczeniem.
Czy korzystanie przeze mnie z usług innych podmiotów w zakresie wspomnianym powyżej powoduje utratę statusu osoby samozatrudnionej wykonującej zlecenie lub świadczącej usługi samodzielnie, a tym samym utratę uprawnienia do minimalnej stawki godzinowej?
ODPOWIEDŹ:
Gwarancją otrzymywania minimalnej stawki godzinowej objęte zostały wszystkie osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej, a także samozatrudnieni, tj. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami, których działalność została zarejestrowana w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zgodnie z intencją ustawodawcy ograniczenie kręgu osób prowadzących działalność gospodarczą, do których ma zastosowanie minimalna stawka godzinowa, do osób fizycznych niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami ma na celu objęcie obowiązkiem zapewnienia minimalnej stawki godzinowej jedynie osób samozatrudnionych, to jest osób, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy, a więc nie zatrudniają pracowników oraz nie zawierają ze zleceniobiorcami lub świadczącymi usługi umów w celu wykonywania przez te osoby zadań realizowanych w ramach prowadzonej przez samozatrudnionego działalności gospodarczej.
Tym samym w opisanej wyżej sytuacji osoba ta będzie uprawniona do minimalnej stawki godzinowej wynikającej z ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
III. Specyfika pracy gońca
Czy praca wykonywana w charakterze gońca podlega obowiązkowi zapewnienia minimalnej stawki godzinowej? Osoba zatrudniona w tym zawodzie otrzymuje wynagrodzenie za liczbę dostarczonych przesyłek. Dystrybucja odbywa się na obszarze podzielonym na trzy rewiry. Każdego dnia obsługiwany jest jeden rewir – bez wskazania konkretnego miejsca, w którym dana osoba ma wykonywać działalność. Czas wykonywania zlecenia obejmuje cały dzień – zleceniodawca nie określa dokładnie godziny dostarczenia poszczególnych przesyłek.
ODPOWIEDŹ:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami minimalna stawka godzinowa nie będzie miała zastosowania do umów, zgodnie z którymi o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne. Przesłanką wyłączenia ze stosowania obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej jest spełnienie trzech warunków łącznie (czas, miejsce i prowizja). Wyłączenie nie będzie więc obejmowało przypadków, w których wykonanie zlecenia lub świadczenie usług w konkretnym miejscu lub czasie wynika z umowy bądź z istoty zlecenia lub usługi (np. ochrona obiektów, sprzątanie). Wyłączenie nie będzie miało w szczególności zastosowania, gdy w umowie zostaną wskazane np. trzy lokalizacje, których dotyczyć ma świadczona usługa, przy czym o kolejności i czasie realizacji usługi w kolejnych lokalizacjach będzie decydował sam zleceniobiorca (np. będzie decydował o kolejności dostarczania przesyłek na wyznaczonym terenie). W opisanej sytuacji goniec ma wyznaczony obszar działania na dany dzień wraz z konkretnymi adresami, pod które ma dostarczyć przesyłki, przy czym ma również wyznaczony okres czasu, w którym ma nastąpić dostarczenie przesyłek. Nie spełnia więc warunków wyłączenia, a zatem znajdzie do niego zastosowanie minimalna stawka godzinowa.
IV. Pilot wycieczek po Hiszpanii
Wykonuję działalność jako pilot wycieczek zagranicznych. Na podstawie zawartej z biurem turystycznym umowy o świadczenie usług pełnię funkcję przewodnika i opiekuna grupy osób, np. podczas 10-dniowej wycieczki objazdowej po Hiszpanii. Czy obowiązek zapewnienia minimalnej stawki godzinowej ma zastosowanie również do mnie?
ODPOWIEDŹ:
Zgodnie z przepisami ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę minimalna stawka godzinowa nie ma zastosowania m.in. do umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek – jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba. Przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której następuje rozpoczęcie świadczenia usług. W przypadku sprawowania tego rodzaju opieki pilot wycieczek zagranicznych nie będzie objęty minimalną stawką godzinową.
V. Zatrudnienie niani
Od lutego br. zamierzam wrócić do pracy po zakończeniu urlopu rodzicielskiego i w celu zapewnienia dziecku opieki zamierzam skorzystać z usług opiekunki. W związku z tym chciałabym się dowiedzieć, czy minimalna stawka godzinowa w wysokości 13 zł dotyczy również umowy uaktywniającej zawieranej z nianią?
ODPOWIEDŹ:
W świetle przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę obowiązek stosowania minimalnej stawki godzinowej nie dotyczy umów zawieranych między osobami fizycznymi niewykonującymi działalności gospodarczej. W związku z powyższym umowa zawarta z nianią (umowa uaktywniająca między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko) nie będzie podlegała ustawowym obowiązkom dotyczącym zapewnienia minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych.