Nowy system kontroli wzorców umów, instytucja tajemniczego klienta i zakaz missellingu – to główne założenia nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, która wchodzi w życie z dniem 17 kwietnia.

Od 17 kwietnia 2016 roku, zaczną obowiązywać zmiany w Ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Zdaniem Federacji Konsumentów z punktu widzenia konsumentów zmiany te wydają się zmianami na lepsze.

Czy nowelizacja p ustawy o UOKiK spowoduje, ze konsumenci będą lepiej chronieni przed bezprawnymi działaniami przedsiębiorców, okaże się dopiero za kilka tygodni.

Zgodnie z przepisami noweli Prezes UOKiK będzie uprawniony do wydawania decyzji w sprawie zakazu stosowania w umowach tzw. niedozwolonych postanowień umownych. Będzie on również uprawniony do nakazania przedsiębiorcy usunięcia takich postanowień z umów. Co ważne, jeśli przedsiębiorca nie zastosuje się do nakazu oznaczać to może dla firmy nałożenie sankcji finansowej w wysokości 10 procent osiąganych przez nią obrotów.

„Art. 101a. 1. Jeżeli w toku postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów zostanie uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla zbiorowych interesów konsumentów, Prezes Urzędu przed zakończeniem postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę, któremu jest zarzucane stosowanie praktyki, do zaniechania określonych działań w celu zapobieżenia tym zagrożeniom. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji.”

Po drugie Prezes UOKiK będzie również mógł wydawać decyzje tymczasowe, co powinno ułatwić szybkie eliminowanie z rynku praktyk szkodliwych i nieuczciwych. Dodatkowo będzie uprawniony do publikowania w mediach informacji o stwierdzonych negatywnych zjawiskach, które mogą stanowić istotne zagrożenie dla interesu konsumentów.

Zarabianie na opłatach dodatkowych nie zawsze jest dopuszczalne
Zarabianie na opłatach dodatkowych nie zawsze jest dopuszczalne

Zobacz również

Kolejnym z wprowadzanych ułatwień ma być możliwość korzystania przez Prezesa UOKiK z tzw. „tajemniczego klienta” (mystery client). Jego działanie będzie polegało na bezpośrednim sprawdzaniu, czy przedsiębiorca w swych codziennych działaniach nie stosuje praktyk, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

„Art. 105ia.
1. W celu uzyskania informacji mogących stanowić dowód w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów kontrolujący ma prawo podjęcia czynności zmierzających do zakupu towaru.
2. Okazanie kontrolowanemu albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania czynności kontrolnych oraz doręczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i zgody sądu, o której mowa w ust. 4, następuje niezwłocznie po zakończeniu czynności, o których mowa w ust. 1.
3. Przebieg czynności, o których mowa w ust. 1, może być utrwalany za pomocą urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk bez informowania kontrolowanego. Informatyczne nośniki danych w rozumieniu przepisów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, na których zarejestrowano przebieg kontroli lub poszczególne czynności w jej toku, stanowią załącznik do protokołu kontroli. Poinformowanie kontrolowanego o utrwalaniu przebiegu czynności, o których mowa w ust. 1, następuje niezwłocznie po dokonaniu czynności,o których mowa w zdaniu 1.
4. Podjęcie czynności, o których mowa w ust. 1 i 3, wymaga zgody sądu ochrony konkurencji i konsumentów,udzielonej na wniosek Prezesa Urzędu.



Sam katalog nieuczciwych praktyk również zostanie rozszerzony poprzez dodanie do niego zakazu stosowania tzw. misselingu, czyli wątpliwych pod względem prawnym i moralnym
zachowań oraz procedur, nastawionych głównie na sprzedaż produktów finansowych. Efektem wprowadzanej zmiany ma być wyeliminowanie z rynku działań, które prowadzą do
zawierania przez konsumentów umów niedopasowanych do ich potrzeb oraz możliwości finansowych.

Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności:

„4) proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru.”;

Do wzrostu ochrony konsumentów z pewnością przyczyni się także wydłużenie terminu przedawnienia roszczeń dla niedozwolonych praktyk stosowanych przez przedsiębiorców.
Zgodnie z nowymi przepisami termin ten został wydłużony do trzech lat. Zdaniem federacji Konsumentów widać wyraźnie, że powinny mieć wpływ na poprawę sytuacji konsumentów.

Źródło: FK, własne