Zalegam ze spłatą kredytu w banku. To dziś jedyny mój wierzyciel. W sądzie dowiedziałem się, że gdybym był zadłużony w dwóch miejscach, mógłbym się starać o oddłużenie. Jeśli w jednym – to niemożliwe. Czy tak jest w istocie? W sądzie zasygnalizowano mi, że ta zasada wkrótce się zmieni. Od kiedy – pyta pan Filip.
Zadłużeni konsumenci będą mogli składać wnioski o ogłoszenie upadłości na korzystniejszych zasadach od 31 grudnia 2014 r. Także wtedy, gdy będą zalegać z zapłatą tylko jednemu wierzycielowi.
Wniosek taki może złożyć niewypłacalny dłużnik, który jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej. Kieruje go do właściwego dla miejsca zamieszkania sądu rejonowego, w którym jest wydział gospodarczy do spraw upadłościowych i naprawczych.
Jeśli sąd uwzględni wniosek, wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Wezwie wierzycieli i osoby, którym przysługują prawa i roszczenia osobiste do zgłoszenia wszelkich pretensji finansowych do upadłego. Muszą oni zgłosić wierzytelności w ciągu miesiąca od ogłoszenia upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, w przeciwnym razie utracą prawo powoływania się na nie w dalszym postępowaniu. Obwieszczenie o postanowieniu sąd zamieszcza w Monitorze, a ogłoszenie o nim podaje do publicznej wiadomości w budynku sądowym. Powiadamia o nim ZUS lub KRUS oraz izbę skarbową, a także doręcza je syndykowi oraz upadłemu.
Sąd wyznacza też sędziego komisarza oraz syndyka, któremu osoba, wobec której ogłoszono upadłość konsumencką, musi wydać cały majątek łącznie z mieszkaniem lub domem, w którym mieszka. Jeśli tego nie zrobi, sąd ma prawo umorzyć postępowanie. Wątpliwości, które z przedmiotów mogą wejść w skład masy upadłości, a które powinny zostać z niej wyłączone, rozstrzyga sędzia komisarz.
Kolejnym krokiem jest sprzedaż ruchomości należących do masy upadłościowej – może to zrobić syndyk albo upoważniony pisemnie przez niego dłużnik. Po sprzedaży mieszkania (domu) upadły dostanie kwotę niezbędną na wynajęcie mieszkania okres od 12 do 24 miesięcy. Sędzia komisarz może jednak wstrzymać likwidację majątku upadłego, w szczególności mieszkania (domu jednorodzinnego), jeśli uzna porozumienie między dłużnikiem a wierzycielami za możliwe.
Dłużnik będzie spłacał wierzycieli zgodnie z określonym przez sąd planem spłaty, uwzględniającym jego możliwości zarobkowe, konieczność utrzymania jego samego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu, ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niespłaconych wierzytelności i realność ich spłaty w przyszłości. Sąd określa w planie, w jakim zakresie i w jakim czasie (nie dłuższym niż 36 miesięcy) upadły będzie spłacał zobowiązania oraz jaka część zobowiązań powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty. Nie zostaną przy tym umorzone alimenty, zobowiązania wynikające z rent odszkodowań za wywołanie choroby, kalectwa, śmierci czy inne zadośćuczynienia za krzywdę. Zobowiązania, które powstaną już po sporządzaniu planu spłaty, zostaną wpisane do tego planu w pełnej wysokości. Jednakże ich spłata może zostać rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli.
Sąd może też umorzyć zobowiązania upadłego bez określenia planu spłaty wierzycieli. Robi to wówczas, gdy osobista sytuacja upadłego wskazuje, że nie będzie zdolny do uregulowania jakichkolwiek kwot w ramach planu spłaty. Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty i o umorzeniu zobowiązań bez tworzenia planu spłaty oznacza zakończenie postępowania. Gdyby jednak upadły nie mógł wywiązać się ze zobowiązań nałożonych na niego w planie spłaty, może wystąpić do sądu z wnioskiem o zmianę planu spłaty. Sąd może przedłużyć termin regulowania należności o dalsze 18 miesięcy.
Wniosek o upadłość konsumencką może złożyć osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej
We wniosku o upadłość powinny się znaleźć:
● Dane dłużnika: imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i PESEL, a w razie jego braku, dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację.
● Okoliczności uzasadniające wniosek.
● Aktualny wykaz majątku dłużnika wraz z jego szacunkową wyceną.
● Spis wierzycieli (ich adresy, wysokość wierzytelności i terminy zapłaty) oraz spis wierzytelności spornych. Przy nich należy zaznaczyć zakres, w jakim dłużnik je kwestionuje.
● Lista zabezpieczeń na majątku dłużnika, np. hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych razem z datami ich ustanowienia.
● Oświadczenie dłużnika, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Podstawa prawna
Art. 4912–49120 ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. poz. 1306).
PORADA EKSPERTA
Najbardziej korzystna dla zadłużonych konsumentów będzie możliwość ogłoszenia upadłości nawet w razie braku środków wystarczających na pokrycie kosztów postępowania lub wówczas gdy w momencie ogłaszania upadłości dłużnik nie ma płynnych środków. Zainteresowany będzie mógł się starać o umorzenie części zobowiązań w dwóch przypadkach:
● Gdy jest w takiej sytuacji majątkowej, że pokrycie prognozowanych kosztów postępowania spowodowałoby uszczerbek dla elementarnych potrzeb jego i rodziny. Wtedy Skarb Państwa pokryje je tymczasowo, a plan spłaty zostanie ustalony w taki sposób, aby upadły jednak zwrócił tę kwotę, a oprócz niej również możliwie maksymalną część swoich zobowiązań. Powinno mu też wystarczyć na minimalne utrzymanie przez określony czas. W razie braku pieniędzy nawet na pokrycie kosztów, to upadłość i oddłużenie będą możliwe pod warunkiem wcześniejszej moralności płatniczej upadłego.
● Gdy dłużnik ma wprawdzie majątek, który wystarczy na pokrycie kosztów postępowania, ale w chwili ogłaszania upadłości nie został spieniężony (np. jedyny cenny składnik majątku dłużnika to mieszkanie). Wtedy Skarb Państwa czasowo pokryje koszty, a środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania zrekompensują ten wydatek.