Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Odstąpienie od umowy wiąże się z rozliczeniami i te w praktyce budzą również wiele wątpliwości. Jakie koszty poniesie sprzedawca, a jakie konsument?
Sprzedaż na odległość. Jak odstąpić od umowy
Jednym z uprawnień konsumentów zawierających umowy z przedsiębiorcami działającymi poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość jest możliwość odstąpienia od takiej umowy. Konsument ma na to 14 dni, chyba że nie został poinformowany o tym uprawnieniu, wówczas termin ten wynosi 12 miesięcy. W praktyce obrotu gospodarczego pojawia się jednak wiele problemów. Przykładowo: bardzo często dochodzi do sporów na gruncie zwrotu zamówień zindywidualizowanych. W takim przypadku uprawnienie do zwrotu towaru nie będzie przysługiwało. Powstaje jednak pytanie: kiedy zamówienie należy traktować jako zindywidualizowane? Podobnie prawo do rozwiązania umowy nie będzie przysługiwało, jeżeli konsument prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą zdecyduje się zakupić rzecz na firmę i poprosi o wystawienie faktury – wówczas traci uprawnienia konsumenckie.
Często do sporów dochodzi również w sytuacji, kiedy zwracany towar jest używany. Powstaje pytanie: jak szacować wysokość roszczenia? Do konfliktów dochodzi również wtedy, gdy konsument nie odbiera towaru, ale formalnie od umowy nie odstępuje. Sprzedawcy zastanawiają się wówczas, czy mogą w takim wypadku domagać się zwrotu kosztów wysyłki?
Klient nie zawsze ma prawo się rozmyślić
Uprawnienie, jakie dał ustawodawca kupującym w sklepach internetowych, korespondencyjnie czy poza lokalem przedsiębiorstwa, nie jest bezwzględne. Są sytuacje, kiedy kupujący nie będzie mógł zwrócić towaru.
14tyle dni ma konsument na odstąpienie od umowy na odległość. A jeśli nie został o tym uprawnieniu poinformowany, termin ten wynosi 12 miesięcy
Zgodnie z art. 27 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 683 ze zm.; dalej: u.p.k.), konsument, który zawarł m.in. umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, może odstąpić od niej w terminie 14 dni bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem tych określonych w ustawie, w szczególności kosztów zwrotu towaru (o ile przedsiębiorca nie weźmie tych opłat na siebie, ewentualnie – nie poinformował nabywcy o konieczności ich poniesienia).
To szczególne uprawnienie wynika z tego, że ustawodawca uznał, iż konsument musi mieć czas na zastanowienie się, czy dana rzecz jest mu w ogóle potrzebna (może bowiem działać pod wpływem emocji, gdy jest nagabywany do zakupu określonego towaru, np. podczas wycieczki połączonej ze sprzedaż produktów) albo czy dana rzecz odpowiada jego preferencjom (gdy towar jest kupowany np. w sklepie internetowym, a więc konsument nie widzi go na żywo).
WażneUstawowe prawo do odstąpienia przysługuje tylko konsumentowi. Zgodnie z art. 221 kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Do zachowania 14-dniowego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta w przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość – umowę uważa się za niezawartą.
Obowiązki sprzedawcy
W konsekwencji odstąpienia od umowy, w myśli art. 32 ust. 1 u.p.k., przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Artykuł 33 u.p.k. stanowi, że jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż ten oferowany przez przedsiębiorcę, to ten drugi nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów z tytułu wyboru szczególnego rodzaju przesyłki.
Ramka 1. Szczególne umowy
Uprawnienie konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie 14-dniowym przysługuje z mocy ustawy jedynie w odniesieniu do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub do umów zawieranych na odległość. A dokładnie przy umowie:
- zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, która zgodnie z z definicją zapisaną w art. 2 pkt 2 u.p.k. została zawarta z konsumentem:
a) przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy (np. sprzedawca przychodzi do mieszkania klienta i tam zostaje zawarta umowa);
b) w wyniku przyjęcia oferty złożonej przez konsumenta w okolicznościach, o których mowa w lit. a (np. sprzedawca zostawia konsumentowi w jego domu ofertę, którą ten później akceptuje);
c) w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron (np. sprzedawca przyjeżdża do konsumenta na budowę jego domu, oferuje mu materiały budowlane do wykończenia budynku, a następnie zaprasza do swojej siedziby, aby podpisać umowę);
d) podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami (przykładem takich sytuacji są słynne sprzedaże garnków i pościeli na wycieczkach, np. do miejsc kultu religijnego).
