Subskrybuj nas na Youtube
Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z usług instytucji finansowej warto w pierwszej kolejności sprawdzić, czy nie figuruje ona na liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego.
Lista jest tworzona po to, by ostrzegać zarówno konsumentów, jak i firmy o konieczności zachowania szczególnej ostrożności podczas kontaktów z wymienionymi na niej podmiotami. Trafiają tam bowiem te, w sprawie których KNF składa do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Oprócz nazwy firmy i jej numeru identyfikującego (KRS, REGON, NIP) może widnieć również wzmianka o przebiegu postępowania, np. o prawomocnej odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego albo o jego prawomocnym umorzeniu, a w razie wniesienia aktu oskarżenia i rozpatrzeniu sprawy przez sąd – o prawomocnym orzeczeniu. W ostatniej rubryce podane są podstawy prawne złożenia zawiadomienia do prokuratury, czyli regulacje, które zostały przez daną firmę naruszone.
Działania komisji
Źródłem informacji o nieprawidłowościach są najczęściej skargi napływające od indywidualnych osób, innych organów państwowych, podmiotów, które KNF nadzoruje (czyli banków, zakładów ubezpieczeń, firm inwestycyjnych), od zagranicznych organów nadzoru, dziennikarzy, organizacji konsumenckich itd. Urząd prowadzi także monitoring prasy i mediów elektronicznych oraz analizuje treść forów internetowych, których tematyka nawiązuje do inwestycji, giełdy, forex itp.
Zanim KNF skieruje sprawę do prokuratury, ma prawo przeprowadzić samodzielne postępowanie sprawdzające (dawniej nie było to możliwe). W jego trakcie sprawdzany podmiot powinien udostępnić wszelkie niezbędne informacje i dokumenty, a za brak współpracy grożą kary do 500 tys. zł oraz do dwóch lat więzienia. Jednak postępowanie KNF nie może trwać dłużej niż sześć miesięcy.
Wpis i wykreślenie
Dokonanie wpisu na czarną listę nie jest uznaniowe – z chwilą przekazania sprawy danej firmy do prokuratury KNF jest do tego zobowiązana. Co się jednak dzieje, gdy okaże się, że dany podmiot został uniewinniony? Do października 2015 r. nie miało to znaczenia, raz wpisany na listę tkwił na niej, niezależnie od wyniku śledztwa. Dopisywano jedynie np. ewentualny wyrok. Obecnie można wykreślać firmy z listy ostrzeżeń w określonych przypadkach. Są to:
● prawomocna odmowa wszczęcia postępowania prokuratorskiego,
● umorzenie postępowania karnego lub
● wyrok uniewinniający.
Aby jednak doszło do usunięcia, zainteresowany podmiot musi złożyć pisemny wniosek, bowiem Komisja Nadzoru Finansowego nie ma prawnej możliwości dokonania tego z własnej inicjatywy. Z urzędu KNF usuwa informację dopiero po upływie 10 lat od dnia złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Firmy na cenzurowanym
Na czarnej liście KNF figurują obecnie 202 podmioty. Najwięcej firm (87, z których 5 zostało wpisanych 9 marca 2018 r.) podejrzanych jest o popełnienie przestępstwa z art. 178 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (prowadzenie działalności maklerskiej bez zezwolenia KNF) oraz o popełnienie przestępstwa z art. 171 ust. 1–3 ustawy – Prawo bankowe (wykonywanie czynności bankowych, zwłaszcza przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem, bez zezwolenia KNF) – 75 podmiotów.
Pełna lista znajduje się na stronie Komisji Nadzoru Finansowego – www.knf.gov.pl, w zakładce „Dla konsumenta”