Ocena umorzenia dochodzenia

Do Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim wpłynęło zażalenie pokrzywdzonej na decyzję śledczego o umorzeniu dochodzenia. Zostało ono rozpoznane w składzie, w którym znalazł się sędzia Jan Kapelka. W efekcie uchylenia przez sąd prokuratorskiego postanowienia i przekazania sprawy do dalszego prowadzenia prokuratorowi rejonowemu w Białymstoku, do SR w Bielsku Podlaskim złożony został akt oskarżenia. System Losowego Przydziału Spraw do jego rozpoznania wskazał Jana Kapelkę.

Sędzia złożył wniosek o wyłączenie go od rozpoznania sprawy. Wskazywał wówczas na okoliczność uwzględnienia zażalenia pokrzywdzonej i merytorycznego odniesienia się do zgromadzonych dowodów w sprawie. Jego wniosek nie został jednak uwzględniony. W związku z tym na pierwszej rozprawie sędzia Kapelka w obecności stron oraz ich pełnomocników poinformował, że „z uwagi na wydane w sprawie postanowienie o uchyleniu postanowienia prokuratora o umorzeniu dochodzenia powinien być wyłączony od rozpoznania sprawy, jednakże postanowieniem z dnia 14 października 2022 r. nie uwzględniono jego wniosku o wyłączenie od rozpoznania sprawy”. Strony po wysłuchaniu tego oświadczenia nie zdecydowały się na złożenie jakichkolwiek wniosków dotyczących składu orzekającego.

Spóźnione zastrzeżenia obrońcy

Na konieczność wyłączenia sędziego obrońca wskazał dopiero w apelacji. Zdaniem rozpoznającego ją Sądu Okręgowego w Białymstoku, nie mogło to skutkować uchyleniem orzeczenia. Jak podkreślono w uzasadnieniu wyroku, w postępowaniu, które zakończyło się uchyleniem decyzji prokuratora o umorzeniu dochodzenia, SR w Bielsku Podlaskim nie dokonywał kompleksowej analizy i oceny zebranych w sprawie informacji.

SO zaznaczył, że orzekanie w przedmiocie zasadności umorzenia postępowania przygotowawczego nie stanowi fazy wyrokowania. Na tym etapie sąd nie jest bowiem zobligowany dokonywać szczegółowej analizy zgromadzonych w sprawie dowodów, tak jak na etapie rozpoznania sprawy. „Celem tego postępowania nie jest merytoryczna ich ocena i ustalenie, czy podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów, a jedynie rozważenie, czy dowody te stwarzają stan prawdopodobieństwa, nakazujący skierowanie do sądu aktu oskarżenia związanego z tymi czynami” – podkreślono w uzasadnieniu wyroku.

Ponadto SO wytknął obrońcy, że ten nie złożył wniosku o wyłączenie sędziego Kapelki, mimo że przysługiwało mu takie prawo do momentu otwarcia przewodu sądowego. A to, w ocenie białostockiego sądu, oznacza, że akceptował rozstrzygnięcie sądu, który nie zgodził się na wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z 4 lipca 2025 r., sygn. akt VIII Ka 1092/24