ikona lupy />
dr Paweł Litwiński, adwokat z kancelarii Barta Litwiński / Materiały prasowe
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zajął się sprawą dziecięcego turnieju piłkarskiego Puchar Tymbarku, organizowanego przez Polski Związek Piłki Nożnej – pytając PZPN, na jakiej podstawie prawnej uzależnia udział w turnieju od wyrażenia przez rodziców zgody na wykorzystywanie wizerunku dziecka. Czy mogło tu dojść do naruszenia RODO?

Moim zdaniem ta zgoda nie jest zgodą dobrowolną. Mam przy tym świadomość tego, że to jedna z najbardziej ocennych kwestii w RODO i zapewne będą też inne opinie, ale uważam, że jeżeli mamy jeden jedyny tego rodzaju turniej w Polsce i jedyną możliwością wzięcia w nim udziału jest zgoda na rozpowszechnianie wizerunku – to nie jest to zgoda dobrowolna. Żeby była zachowana dobrowolność, musi istnieć możliwość rzeczywistego wyboru – to bardzo jasno wynika choćby ze stanowisk Europejskiej Rady Ochrony Danych. Tu natomiast nie ma żadnej innej opcji udziału poza podpisaniem zgody.

Wizerunki dzieci ceną udziału w imprezach sportowych

W przypadku imprez sportowych wymuszanie zgody na rozpowszechnianie wizerunku uczestnika jest dość powszechną praktyką. Moim zdaniem to nie jest uczciwe wobec uczestników, którzy mogą sobie tego nie życzyć. I powinno się im zapewnić inną opcję – np. zapłatę za udział.

W przypadku Pucharu Tymbarku sytuacja jest dodatkowo naganna, bo chodzi o dzieci, których dane osobowe muszą być szczególnie chronione. Co jednak mogą zrobić rodzice, jeśli dziecko marzy, by zagrać w turnieju piłkarskim? Przecież nie odmówią, bo dziecko nie zrozumie, że chodzi o ochronę jego danych osobowych.

Jak pozyskać wizerunki dzieci zgodnie z RODO?

Z drugiej strony to zrozumiałe, że organizatorzy turnieju potrzebują zdjęć do celów promocyjnych. Jak można je pozyskać w mniej drastyczny sposób?

Przede wszystkim zgoda nie jest potrzebna, jeśli wizerunki dzieci są częścią większej całości. Odnosi się to np. do zdjęć z meczu, na których widać zawodników, kibiców. Natomiast publikacja zdjęć portretowych wymaga zgody. Ta zgoda musi być jednak dobrowolna – i w ten sposób zatoczyliśmy koło, bo pozyskiwane przez PZPN zgody nie są moim zdaniem dobrowolne.

Rozumiem potrzeby promocyjne. Nie ma darmowych lunchów, taki turniej również kosztuje. Tylko dajmy ludziom możliwość zapłaty w pieniądzach lub udziału na innych zasadach. Obawy o to, co stanie się z wizerunkami dzieci, byłyby też może mniejsze, gdyby zakres zgód nie był aż tak szeroki. Tymczasem organizator turnieju przewiduje nieograniczony czas wykorzystywania wizerunku, i to w zasadzie w dowolnym celu.

Co mogą zrobić rodzice, którzy przyjęli warunki PZPN?

Rozgrywki trwają, finałowy mecz odbędzie się w czerwcu. Co by pan radził rodzicom, którzy podpisali cyrograf, bo dziecku zależało na starcie w turnieju?

Poradziłbym im natychmiast taką zgodę wycofać. Zazwyczaj kiedy płaci się za coś zgodą na wykorzystanie danych osobowych, to warunkiem otrzymania korzyści – np. zniżki – jest wyrażenie zgody i jej nieodwoływanie przez określony czas. Tu także warunkiem udziału jest wyrażenie zgody, ale regulamin turnieju nie przewiduje konieczności utrzymania tej zgody przez pewien czas – nie ma więc możliwości wyrzucenia dziecka za wycofanie zgody na wykorzystanie jego wizerunku. Innym sposobem wyjścia z tej sytuacji jest modyfikacja udzielonej zgody: ograniczenie jej na czas turnieju czy do określonych celów. Do tego również rodzice mają prawo. ©℗

Rozmawiała Elżbieta Rutkowska