Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce, aby w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem powstały strefy czystego transportu (SCT). Domaga się też wprowadzenia obowiązku zakupu wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w największych ośrodkach oraz w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Właśnie do konsultacji trafił projekt nowelizacji ustawy w tej sprawie. To realizacja dwóch kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.
Kluczowe dla obowiązku wprowadzenia SCT w mieście będą dane dotyczące przekroczenia dopuszczalnego poziomu dwutlenku azotu (NO2). Ministerstwo argumentuje, że wprowadzenie SCT nie tylko wpłynie na jakość powietrza, lecz także przyczyni się do redukcji hałasu emitowanego przez silniki spalinowe, co jest szczególnie uciążliwe na obszarach gęstej zabudowy w miastach. Wyniki oceny zanieczyszczenia i klasyfikację stref główny inspektor ochrony środowiska (GIOŚ) ma niezwłocznie przekazywać zarządowi województwa, a w przypadku przekroczenia normy również prezydentowi danego miasta i ministrowi klimatu. Od tego momentu miasto będzie miało dziewięć miesięcy na ustanowienie SCT (w przypadku pierwszej oceny jakości powietrza po wejściu w życie nowych przepisów – pół roku). Jej zniesienie będzie możliwe, jeśli w kolejnych trzech latach poziom dwutlenku azotu nie będzie już przekraczał norm.
Nowe autobusy w miastach
Ponadto duże miasta, powyżej 100 tys. mieszkańców, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i podmioty, którym na ich terenie powierzono wykonywanie przewozów pasażerskich w ramach komunikacji miejskiej, będą zobowiązane do zakupu w tym celu wyłączne autobusów zeroemisyjnych – elektrycznych i wodorowych. Jak szacuje MKiŚ, w dużych miastach będzie musiało zostać wymienionych 7,4 tys. autobusów, a wymiana całej floty zajmie 16 lat i będzie się wiązała z wydatkami na poziomie 25,7 mld zł.
Jednocześnie rząd uchyla obowiązek zapewnienia przynajmniej 30-proc. udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym w wykonywaniu zadań publicznych na terenie JST powyżej 50 tys. mieszkańców. W gminach i powiatach takiej wielkości limit nie będzie również obowiązywał w przypadku świadczenia usługi komunikacji miejskiej lub jej zlecania. Pozostał jedynie zapis o „wykorzystywaniu” autobusów zeroemisyjnych, ale bez konkretnego progu procentowego. Pierwszy obowiązek miałby wejść w życie od przyszłego roku, drugi od 2028 r. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska – przekazany do konsultacji publicznych
