„Kwestia kontaktu zatrzymanego z adwokatem i szerzej zapewnienia prawa do obrony w postępowaniu karnym w jego aspekcie formalnym (kontaktu z obrońcą) pozostaje w stałym zainteresowaniu rzecznika, wskazującego wielokrotnie na fundamentalne znaczenie tego prawa w procesie karnym” – przypomina Stanisław Trociuk, zastępca rzecznika praw obywatelskich, który wystąpił do prokuratora krajowego Dariusza Korneluka o udzielenie dodatkowych informacji dotyczących czynności podejmowanych w postępowaniu w sprawie nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości.
Jak pisaliśmy w DGP, obrońcy jednej z zatrzymanych przez prokuraturę osób, urzędniczki Ministerstwa Sprawiedliwości, skarżyli się na brak kontaktu z zatrzymaną, niepoinformowanie ich o terminie przesłuchania czy ograniczenie dostępu do akt (zarówno przez prokuraturę, jak i sąd).
Wszystko to – zdaniem jej adwokatów: mec. Krzysztofa Wąsowskiego i Łukasza Kowalczyka – stanowi pogwałcenie prawa do obrony.
Z art. 245 par. 1 kodeksu postępowania karnego wynika, że zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę.
Prokuratura Krajowa, która prowadzi postępowanie, odpiera zarzuty, argumentując, że pełnomocnictwo o ustanowieniu obrony wpłynęło już po zakończeniu przesłuchania.
Stanisław Trociuk przypomina, że RPO w przeszłości wielokrotnie wskazywał na potrzebę implementacji dyrektywy 2013/48/UE w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania. Polska powinna była wdrożyć te przepisy do krajowego porządku prawnego do listopada 2016 r.
Wątpliwości RPO budził m.in. brak precyzyjnego uregulowania możliwości przeprowadzenia przez podejrzanego konsultacji z obrońcą przed pierwszym przesłuchaniem. Ponadto k.p.k. w ogóle nie reguluje kwestii obecności adwokata podczas czynności z udziałem osoby podejrzewanej, tj. takiej, której jeszcze formalnie nie przedstawiono zarzutów, ale z którą już dokonuje się czynności mających do tego zmierzać.
Wcześniej RPO występował do PK w związku z podejmowanymi w tej sprawie przeszukaniami w domu posła i byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry.©℗
