Posłowie doprecyzowali przepisy mające umożliwić uczestnikom elektronicznych licytacji komorniczych przebijanie ofert, tak aby nie trwały one w nieskończoność. Remedium ma być określenie minimalnej wysokości postąpienia, o które można będzie podbijać cenę w wydłużonym czasie przetargu.

Cieszące się coraz większą popularnością e-licytacje, choć przyciągają o wiele więcej uczestników niż tradycyjne, nie zawsze pozwalają na uzyskanie jak najwyższej ceny. Wszystko przez to, że choć przetarg trwa siedem dni, to zwykle licytanci czekają ze złożeniem oferty do ostatnich minut, a nawet ostatnich sekund aukcji. Z danych Krajowej Rady Komorniczej wynika, że w 40 proc. e-licytacji wygrywająca oferta została złożona w ostatniej minucie, w 7 proc. przypadków – w ostatniej sekundzie. W tej sytuacji inni użytkownicy, nawet jeśli chcą przebić ofertę, zwyczajnie nie mają szansy na reakcję.
KRK postulowała, by przy okazji prac nad nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego zmodyfikować przepisy o e-licytacjach w taki sposób, by złożenie oferty w ostatnich pięciu minutach trwania przetargu powodowało automatyczne wydłużenie go o kolejne pięć minut, tak aby pozostali uczestnicy mogli złożyć kontrofertę. Jeśli taka by się pojawiła, wówczas znowu aukcja wydłużana byłaby o kolejne pięć minut i tak aż do momentu, gdy ustaną kolejne postąpienia. Posłowie przychylili się do tej propozycji i podczas jednego z posiedzeń podkomisji wprowadzono odpowiednie zmiany do art. 8796 k.p.c. (nowy par. 21) oraz do art. 983 (nowy par. 31 określający właśnie taki sposób postępowania).
Tyle że taka regulacja w stosunku do licytacji z ruchomości tworzy z kolei ryzyko, że aukcję można będzie przedłużać niemalże w nieskończoność, przebijając za każdym razem najwyższą ofertę o 1 gr. W przypadku licytacji nieruchomości takiego zagrożenia nie ma, ponieważ zgodnie z art. 978 par. 2 postąpienie nie może wynosić mniej niż 1 proc. ceny wywołania (z zaokrągleniem do pełnych złotych). Podczas ostatniego posiedzenia podkomisji posłowie wprowadzili kolejną poprawkę, która ma zapobiec tym problemom. Artykuł 8673 k.p.c. ma określać, że postąpienie – w przypadku licytacji ruchomości – nie może wynosić mniej niż 5 proc. ceny wywołania z zaokrągleniem do pełnych złotych.
Ma to być remedium na możliwe wydłużenia licytacji za pomocą bardzo niskich postąpień. Jednak z uwagi na to, że minimalna wysokość kolejnej oferty nie została wprowadzona do art. 8796, lecz do art. 8673, to nie obowiązuje ona tylko w tym wydłużonym okresie trwania licytacji, lecz przez cały okres trwania przetargu.
Tak wysokie minimum wywoływało wątpliwości komorników. Podczas posiedzenia podkomisji Sławomir Szynalik, obecny prezes KRK, zwracał uwagę, że raczej powinno być to 1 proc. ceny wywoławczej. Przeciw temu zaprotestowali jednak przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości.
– W wielu wypadkach wartość ruchomości, które są przedmiotem licytacji, nie przekracza 50 tys. czy 100 tys. zł. Oczywiście takie też się zdarzają w przypadku np. sprzętu budowlanego czy pojazdów mechanicznych, ale w większości są to zwykle urządzenia RTV czy AGD, których wartość wynosi kilkaset złotych, ewentualnie kilka tysięcy. Przyjęcie minimalnego postąpienia na poziomie 1 proc. powodowałoby, że przy licytacji ruchomości o wartości np. 1 tys. zł te postąpienia byłyby znikome i wydłużałyby licytacje – tłumaczył sędzia Maciej Klonowski z Ministerstwa Sprawiedliwości. Dodawał, że zróżnicowanie na poziomie k.p.c. wysokości minimalnego postąpienia w licytacji ruchomości oraz nieruchomości jest uzasadnione.
To nie wszystkie zmiany dotyczące postępowania egzekucyjnego. Podczas prac podkomisji dodano też przepisy ujednolicające zasady przeprowadzania elektronicznej licytacji z ruchomości z zasadami obowiązującymi na gruncie elektronicznej licytacji z nieruchomości od 2021 r. Zwłaszcza że np. sprzedaż nieruchomości w trybie uproszczonym (a więc niezabudowanych działek czy budynków, co do których nie zostało jeszcze wydane pozwolenie na użytkowanie) odbywa się dziś na podstawie przepisów dotyczących licytacji ruchomości. Nie ma podstaw do tego, by inne przepisy regulowały sprzedaż nieruchomości, a inne licytację nieruchomości w trybie uproszczonym.
Inne poprawki stanowią odpowiedź na zastrzeżenia prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych i określają zasady usuwania obwieszczeń o licytacji (niezwłocznie po upływie terminu licytacji) czy też o terminie opisu i oszacowania. Przy okazji w przypadku tego ostatniego wyeliminowano obowiązek umieszczania obwieszczeń w lokalu wójta, burmistrza czy prezydenta miasta (wystarczy zamieszczenie w budynku sądu oraz na stronie internetowej KRK). Wiele zmian dotyczy też zasad udzielania przybicia w trakcie e-licytacji. Przykładowo informacja o przybiciu umieszczana w systemie teleinformatycznym nie będzie mogła upubliczniać danych nabywcy. Doprecyzowano również moment uznania ceny nabycia za uiszczoną. Obecnie art. 8799 przewiduje, że nabywca jest obowiązany zapłacić cenę nabycia w dniu następnym po doręczeniu zawiadomienia o przybiciu w godzinach urzędowania kancelarii komorniczej lub na rachunek bankowy komornika do godz. 18 dnia następnego. Przepis ten uzupełniono o zdanie, zgodnie z którym za datę zapłaty ceny nabycia przyjmuje się dzień uznania rachunku bankowego komornika. ©℗
2106 licytacji nieruchomości przeprowadzono w trybie elektronicznym
5539 licytacji ruchomości odbyło się w trybie elektronicznym