Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w sprawie między dwoma spółkami o zapłatę. Po przegranej w I instancji pozwana spółka złożyła apelację. Sprawa trafiła do sądu apelacyjnego w lutym 2020 r., tuż przed wybuchem pandemii COVID-19. Wyznaczono wówczas sędziego referenta i wylosowano dwóch pozostałych członków składu orzekającego. Zgodnie z ówcześnie obowiązującymi przepisami rozporządzenia ministra sprawiedliwości – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1141) skład ten miał być wyznaczony losowaniem na 12 miesięcy.
Potem przyszła pandemia i zaczęły się problemy. Najpierw apelacja została odrzucona z przyczyn formalnych. Po kilkumiesięcznych przepychankach proceduralnych postanowienie to zostało oddalone i sprawa wróciła na wokandę. W tym czasie jednak zmieniły się przepisy. Najpierw ustawa z marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.; dalej: specustawa) wprowadziła wiele obostrzeń dotyczących procedowania spraw przez sądy, w tym posiedzenia zdalne. Następnie w maju 2021 r. weszła w życie nowelizacja specustawy oraz kodeksu postępowania cywilnego. Nowy art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 specustawy ustanowił zasadę, że w I i II instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, choć prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. W efekcie wszystkie dotychczasowe trzyosobowe składy orzekające zostały z chwilą wejścia w życie ustawy nowelizującej z mocy samej ustawy zmienione na składy jednoosobowe. Pozostał w nich praktycznie tylko sędzia referent.
Pozwana spółka wniosła o rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, motywując to jej szczególną zawiłością, a prezes sądu apelacyjnego przychylił się do tego wniosku. Powstał jednak problem, co z pozostałymi sędziami. Możliwości byłyby dwie: albo sprawa będzie rozpoznana przez wyłoniony już wcześniej skład zgodnie z zasadą kontynuacji wynikającą z art. 47b prawa o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2072 ze zm.; dalej: u.s.p.), albo należy dokonać ponownego losowania pozostałych dwóch sędziów orzekających. O rozstrzygnięcie tej kwestii zwrócono się do Sądu Najwyższego.
SN w odpowiedzi wydał uchwałę, w której stwierdził, że jeżeli na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 specustawy prezes sądu zarządził rozpoznanie apelacji w składzie trzech sędziów, sprawa powinna zostać rozpoznana przez skład sądu złożony z dotychczasowego sędziego referenta, a pozostali sędziowie powinni zostać przydzieleni losowo zgodnie z art. 47a u.s.p. Trzeba tak uczynić nawet wtedy, gdy w sprawie uprzednio wyznaczony był skład trzyosobowy, który przestał być składem właściwym do rozpoznania sprawy na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1090).
Oznacza to, że wcześniejsze losowania składów, zwłaszcza te przed pandemią, nie będą obowiązywać. W sprawach konieczne będzie wylosowanie sędziów orzekających na nowo.

orzecznictwo

Uchwała Sądu Najwyższego z 26 maja 2022 r., sygn. akt III CZP 86/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia