Skarga do sądu administracyjnego przysługuje wyłącznie na zakładowe akty prawne zewnętrzne; odwołanie z funkcji kierowniczej w uczelni następuje na podstawie aktu wewnątrzzakładowego i co za tym idzie, nie podlega zaskarżeniu – wynika z postanowienia NSA.

Skarga do sądu administracyjnego przysługuje wyłącznie na zakładowe akty prawne zewnętrzne; odwołanie z funkcji kierowniczej w uczelni następuje na podstawie aktu wewnątrzzakładowego i co za tym idzie, nie podlega zaskarżeniu – wynika z postanowienia NSA.
Rektor uniwersytetu odwołał jednego z pracowników naukowych z funkcji kierownika katedry. Naukowiec złożył skargę do WSA, jednak została ona odrzucona. W uzasadnieniu wskazano, że sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego, bowiem podstawa prawna takiego działania leży poza przepisami powszechnie obowiązującymi. Stąd nie można go uznać za decyzję z zakresu administracji publicznej.
Co więcej, uczelnia wyższa jest podmiotem działającym w formie zakładu administracyjnego. To zaś oznacza, że może samodzielnie kształtować sytuację swoich użytkowników, pracowników, a także osób przebywających na jej terenie. Sąd podkreślił również, że w ustawie z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. poz. 1668 ze zm.) wyraźnie wskazano, w jakich sytuacjach można złożyć skargę, zaś odwołanie z funkcji kierownika katedry nie jest tam wskazane.
Naukowiec odwołał się, podkreślając, że obsada stanowiska kierowniczego jest formą zarządzania uczelnią publiczną, co jego zdaniem bezsprzecznie wchodzi w zakres administracji publicznej, a co za tym idzie – powinna istnieć możliwość odwołania się od takiego działania.
NSA utrzymał jednak rozstrzygnięcie sądu I instancji. Podkreślił, że zakład administracyjny może wydawać dwa rodzaje aktów: zewnętrzne, które mogą podlegać zaskarżeniu, oraz wewnętrzne (wydawane na podstawie wewnętrznych źródeł prawa, które nie mogą ostatecznie przesądzać o sytuacji prawnej użytkowników), które nie podlegają regulacjom kodeksu postępowania administracyjnego i nie są bezpośrednio zaskarżalne do sądu.
Wskazał również, że decyzja organów uczelni nie zawsze znaczy to samo, co decyzja organu administracji. Ta pierwsza jest bowiem decyzją administracyjną jedynie wówczas, gdy przepis szczególny przewiduje taką formę działania organu. Skoro zaś ustawa systemowa nie przesądza, że rozstrzygnięcie w przedmiocie odwołania z funkcji kierowniczej w uczelni następuje w formie decyzji administracyjnej, to jest to akt wewnątrzzakładowy. Co za tym idzie – nie podlega zaskarżeniu.
ORZECZNICTWO
Postanowienie NSA z 20 kwietnia 2021 r., sygn. akt III OSK 4379/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia