Kiedy długi alimentacyjne mogą zostać umorzone?

W sprawie, która trafiła do WSA w Gliwicach chodziło o umorzenie długów alimentacyjnych osobie legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Wynikało z niego, że dłużnik nie jest zdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy i wymaga korzystania ze wsparcia informacyjnego, psychospołecznego oraz w zakresie usług medycznych i rehabilitacyjnych. Przedstawione dokumenty wskazywały że, osoba prowadziła samodzielnie gospodarstwo domowe korzystając ze środków finansowych, których jedynym źródłem był zasiłek stały. Co więcej, jak podkreślało Samorządowe Kolegium Odwoławcze, którego decyzję o umorzeniu długów do WSA zaskarżył prokurator, dłużnik nie wykazywał żadnego majątku, a prowadzona wcześniej egzekucja świadczeń alimentacyjnych okazała się bezskuteczna.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny, skarga prokuratora nie zasługiwała jednak na uwzględnienie, gdyż długi alimentacyjne w szczególnych i wyjątkowych okolicznościach mogą zostać umorzone. Powołując się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt III SA/Kr 1183/13, przypomniano, że do „szczególnych okoliczności” zalicza się taki stan zdrowia dłużnika, „który uniemożliwia mu podjecie jakiejkolwiek pracy zarobkowej, i ograniczone dochody - renta inwalidzka - obciążone dodatkowo wydatkami na leczenie, uzasadniają umorzenie zaległości związanych z obiektywną niemożnością wywiązania się z ciążących zobowiązań alimentacyjnych, bez względu na czas ich powstania”.

WSA podkreśli, że w tym przypadku nie ma wątpliwości, że dłużnik jest osobą niepełnosprawną, trwale niezdolną do jakiejkolwiek pracy. Nie posiada on również żadnego majątku czy oszczędności oraz utrzymuje się ze środków pochodzący z pomocy społecznej. Sąd wskazał również, odnosząc się do zarzutów prokuratora, że nie ma podstaw do stwierdzenia, że finansowa sytuacja dłużnika może ulec zmianie. Uznać w tym przypadku należy, że dłużnik egzystuje tylko i wyłącznie dzięki pomocy państwa i ze względu na zły stan zdrowia, który powstał w wyniku wypadku nie jest w stanie zmienić niniejszego stanu rzeczy. Posiadane przez niego środki pozwalają mu wyłącznie na skromne życie, a że jest to osoba chora, część z nich musi poświęcać na zakup leków. Sąd uznał za mało prawdopodobne, że dłużnik mógłby uzyskać dodatkowe środki finansowe z nieujawnionych źródeł. Co więcej, dodatkowe środki finansowe, które pochodzą z pomocy społecznej nie mogą zostać wykorzystane na spłatę zadłużenia, gdyż zgodnie z ustawą nie podlegają one egzekucji. Sąd podkreślił, że nawet jeśli dłużnik wcześniej dokonywał częściowej spłaty długów, to robił to dobrowolnie ze środków pochodzących z pomocy społecznej.

Zgodnie z twierdzeniem sądu, sytuacja dłużnika, interes społeczny oraz słuszny interes obywatela przemawiają za tym, że całkowite umorzenie zadłużenia w niniejszej sprawie jest uzasadnione. Dla takich bowiem przypadków przewidziano zastosowanie art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Podstawa prawna

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 10 kwietnia 2015, sygn. akt IV SA/GL 743/14