Rok 2020 podsumowują przedstawiciele kancelarii DLA Piper, CMS, SMM Legal, Clifford Chance oraz Greenberg Traurig.
Najtrudniejsze było przestawienie się na pracę zdalną
Od momentu rozpoczęcia pandemii utrzymujemy ten sam stan zatrudnienia, z nikim nie pożegnaliśmy się z powodu tej szczególnej sytuacji. Zespół nawet powiększył się w tym czasie, dołączyło do nas sześciu młodszych prawników. Poza tym przez cztery miesiące, w okresie letnim, organizowaliśmy płatne praktyki „Let the law shine on you” dla studentów prawa połączone z programem rozwojowym dla przyszłych prawników. Łącznie współpracowało z nami w tym czasie 60 osób, z czego 16 osobom zaproponowaliśmy udział w stażu Ahead. Stwarza on możliwość zdobycia praktyki w czterech różnych zespołach prawnych przez okres 12 miesięcy.
Z pewnością we wszystkich firmach w Polsce pandemia dała o sobie znać w postaci mniejszej ilości pracy z klientami i sprzedaży, a także spadku przychodów, w końcu gospodarka to naczynia połączone. My również obserwowaliśmy spadek zleceń klienckich, zwłaszcza na początku pandemii, w marcu i kwietniu, gdy wszyscy staliśmy przed wielką niewiadomą, co będzie się działo dalej. Co warto podkreślić, zespoły prawa pracy czy postępowań sądowych i regulacyjnych notowały w tym czasie rekordową liczbę pracy. Jeśli chodzi o obniżenie przychodów, odnotowaliśmy je nieznacznie w pierwszej połowie roku. Od końca wakacji można stwierdzić, że wróciliśmy na tory dużej liczby spraw, a tym samym stabilnego wzrostu przychodów, który jest nawet lepszy, niż szacowaliśmy. Jeśli chodzi o kwestię wynagrodzeń, byliśmy nawet w stanie wypłacić bonusy, które dorocznie są przyznawane za najlepsze osiągnięcia w pracy.
Najtrudniejsze w tym czasie było zdecydowanie przestawienie się mentalne na pracę zdalną na samym początku pandemii, fakt, że nie spotykamy się z klientami twarzą w twarz, nie widujemy się w biurze, by wspólnie pracować nad projektami. Pandemia przemodelowała nam sposób pracy. Od strony informatycznej i operacyjnej byliśmy przygotowani do tej zmiany, ponieważ od kilku lat dysponujemy narzędziami do pracy zdalnej.
Przewidujemy wzrost zainteresowania usługami restrukturyzacyjnymi
Stale obserwujemy rozwój sytuacji epidemicznej w kraju oraz potrzeby naszych klientów i reagujemy na zachodzące zmiany. Na bieżąco rozbudowujemy te obszary usług, które mają szansę rosnąć podczas pandemii. Wzmacniamy wewnętrznie te zespoły, które mają w danym momencie najwięcej zleceń od klientów. W ostatnim czasie wzmocniliśmy nowymi prawnikami interdyscyplinarny zespół restrukturyzacyjny, gdyż przewidujemy wzrost zainteresowania tego typu usługami w najbliższym czasie. Naszym celem jest, by nasi klienci otrzymali kompleksowe wsparcie ekspertów, którzy w ramach jednego zespołu łączą doświadczenia potrzebne do szybkiego reagowania na ryzyka i szanse związane z decyzjami o restrukturyzacji oraz upadłości. Na bieżąco uzupełniamy także kompetencje w poszczególnych zespołach, jeśli pojawia się taka potrzeba. W wyniku pandemii przyspieszyliśmy pewne inwestycje technologiczne i systemowe, co pozwala nam bardzo sprawnie wspierać klientów na odległość.
Mając na uwadze wsparcie naszego zespołu w okresie pandemii, kancelaria uruchomiła specjalny program Wellbeing ukierunkowany na pomoc w radzeniu sobie z dodatkowymi wyzwaniami związanymi z wystąpieniem COVID-19, jak np. efektywność w pracy zdalnej, konieczność godzenia opieki nad dziećmi z pracą, radzenie sobie z izolacją, sposoby zadbania o swoja kondycję emocjonalną czy fizyczną itp.
Jeśli chodzi o sytuację finansową, aktualnie rynek jest wielką niewiadomą i na nadchodzące miesiące patrzymy z dużą pokorą. Ostatni rok zakończyliśmy z przychodami w wysokości 124 mln zł i rekordowym, prawie 17-proc. wzrostem sprzedaży rok do roku, czyli jednym z najwyższych wyników na rynku usług prawnych w 2019 r. Dało nam to mocny start w kolejny rok. Analizując dane finansowe za pierwsze trzy kwartały 2020 r., odnotowujemy prawie 10-proc. wzrost sprzedaży względem rekordowego 2019 r., co pozwala nam na ostrożny optymizm pomimo wszechobecnej niepewności.
Wynagrodzenia członków zespołu w Polsce na żadnym etapie pandemii nie były obniżane, co więcej, wypłaciliśmy wszystkie premie za zeszły rok wynikające z obowiązującego w kancelarii systemu premiowego i – znając obecne wyniki finansowe w Polsce – planujemy podwyżki zgodne z naszym wewnętrznym systemem wynagradzania.
Jesteśmy w całodobowej gotowości do współpracy z klientami
Od pierwszych dni pandemii kancelaria płynnie dokonała zmiany trybu pracy na hybrydowy. Powołaliśmy także specjalny interdyscyplinarny zespół, który od tego czasu na bieżąco analizuje zmieniającą się sytuację prawną. Codziennie opracowywany jest raport prawny zawierający bieżącą informację na temat stanu prawnego w związku z COVID-19. Publikacja ta w wersji elektronicznej trafia do naszych klientów oraz do wszelkich podmiotów zainteresowanych współpracą z nami. Także dyżury związane z wprowadzaniem narzędzi pomocowych PFR dają możliwość podejmowania i błyskawicznego analizowania rozwiązań, które często są wprowadzane w ostatniej chwili, a mają istotny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorców. Faktycznie sprowadza się to do całodobowej gotowości do współpracy z wybranymi branżami. Tę inicjatywę bardzo sobie cenią nasi klienci, którzy w kilka minut po wprowadzeniu w życie zmian istotnych dla ich funkcjonowania otrzymują precyzyjną informację pozwalającą im bezpiecznie reagować w precedensowej sytuacji.
Dodatkowo wprowadziliśmy specjalny adres e-mailowy pomoc.koronawirus@smmlegal.pl, pod którym przedsiębiorcy dotknięci pandemią mogą uzyskać bezpłatną poradę prawną.
Największym problemem była niepewność
Jak dotąd pandemia nie miała znacznego wpływu na naszą strategię i plan działania. Kierunki rozwoju Clifford Chance zależą w dużej mierze od potrzeb naszych klientów. W początkowej fazie pandemii wiele zleceń zostało wstrzymanych lub przesuniętych w czasie, ruszyły jednak ponownie latem i od tamtej pory obserwujemy duży wzrost popytu na nasze usługi. Wraz z rosnącą liczbą zleceń odpowiednio uzupełniliśmy zespół. Nie wiemy jednak, jaki będzie wpływ pandemii na kancelarię, zwłaszcza jeśli potrwa ona długo. Bez spotkań i bezpośrednich interakcji wdrażanie, szkolenie, mentoring i integrowanie młodych członków zespołu będzie dużym wyzwaniem.
Oczywiście, jak większość uczestników naszego rynku, wdrożyliśmy częściową pracę zdalną w okresie pierwszego lockdownu i teraz w ostatnim miesiącu. Biuro przez cały czas było jednak otwarte, tak aby nie zakłócać procesów bezwzględnie wymagających obecności na spotkaniach. Nauczyliśmy się biegle stosować narzędzia służące komunikacji elektronicznej. Spotkania i negocjacje w biurze zastąpiły tele- i wideokonferencje, a seminaria dla klientów interaktywne webinaria. Pandemia jak dotąd nie pogorszyła naszych wyników finansowych. Trudno jednak powiedzieć, co przyniosą nadchodzące miesiące. Na razie jestem dobrej myśli.
Myślę, że największym problemem w tym czasie była niepewność, zarówno w zakresie potencjalnych nowych zleceń, jak i zwyczajnie ludzka, związana ze strachem o swoich bliskich, trudnościami organizacyjnymi, pracą zdalną. Nie wiedzieliśmy też, ile ta niepewność potrwa i jakie będą jej skutki dla biznesu i naszych zespołów. Staraliśmy się w tym czasie dużo ze sobą rozmawiać, organizować spotkania wirtualne w większych i mniejszych zespołach, aby pomagać sobie nawzajem, motywować się wzajemnie do działania, mieć poczucie, że nadal jesteśmy świetnym zespołem, który poradzi sobie w każdej sytuacji. Ta niepewność wciąż z nami jest, ale mam nadzieję, że szybko się skończy.
Ten rok okazał się lepszy niż przewidywano
Konsekwentnie realizujemy nasz plan rozwoju i aktywnie reagujemy na okoliczności zewnętrzne. Tegoroczną istotną jego modyfikacją była decyzja o znaczącej rozbudowie praktyki pro bono i rozszerzeniu jej zakresu. Już w marcu powołaliśmy do życia Program GT COVID-19 Pro Bono. Jest to pierwszy w Polsce kompleksowy i otwarty program ofertujący nieodpłatne, ale zarazem profesjonalne wsparcie prawne dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Oferujemy pomoc prawną w zakresie mechanizmów wspierających pracodawców wynikających z pakietów antykryzysowych, zastosowania ulg i preferencji o charakterze podatkowym, a także analizy i ewentualnych renegocjacji umów. Kilkudziesięciu naszych prawników aktywnie wspiera podmioty, które w tych szczególnych okolicznościach nie mogą liczyć na profesjonalną pomoc prawną.
Kontynuacją naszych działań pro bono było doradztwo na rzecz Zygmunta Solorza, założyciela i głównego udziałowca Grupy Polsat, w negocjacjach i zakupie 200 tys. testów genetycznych potwierdzających obecność koronawirusa używanych przez wszystkie laboratoria wykonujące badania urzędowe dla Ministerstwa Zdrowia. Na bieżąco dzielimy się także aktualizacjami w zakresie zmian w prawie oraz udzielamy odpowiedzi na pytania przedsiębiorców na łamach prasy.
Największym tegorocznym wyzwaniem dla Greenberg Traurig było zapewnienie bezpieczeństwa i zdrowia, zarówno pracowników, jak i naszych gości w biurze, przy jednoczesnym utrzymaniu ciągłości w świadczeniu usług prawnych na najwyższym poziomie. W tym celu nawiązaliśmy współpracę z firmą Epixpert, świadczącą usługi bezpieczeństwa epidemiologicznego. Wspólnie przygotowaliśmy pierwszy w Polsce kompleksowy zestaw procedur i rozwiązań dla kancelarii prawnych mających na celu bezpieczny powrót do biura oraz ochronę wszystkich obecnych na jego terenie poprzez zminimalizowanie ryzyka infekcji. Wiele innowacyjnych rozwiązań, które wdrożyliśmy, w tym m.in. system cotygodniowych testów dla obecnych w biurze, umożliwił rozpoczęcie kolejnego etapu i sprawny powrót do pracy w biurze w maju, co było również elementem ogólnopolskiej polityki łagodzenia obostrzeń. Wierzę, że cel ten udało się nam zrealizować – niezależnie od sposobu funkcjonowania kancelarii oraz odgórnych obostrzeń, nieprzerwanie kontynuujemy wspieranie naszych klientów we wszelkich aspektach prowadzonej przez nich działalności. Obecnie jesteśmy bogatsi o doświadczenia i mając w pełni ukształtowane procedury, odpowiednio reagujemy na bieżącą sytuację epidemiczną.
W tym roku byliśmy szczególnie aktywni w zakresie naszych głównych praktyk, czyli fuzji i przejęć, private equity, rynków kapitałowych oraz nieruchomości. Wzrost zainteresowania ze strony klientów obserwowaliśmy również w ramach praktyki prawa pracy, bankowości i finansów oraz podatkowej. Tegoroczna sytuacja pokazała, że mimo wyjątkowych okoliczności zewnętrznych udało się nam zrealizować wiele przełomowych transakcji, z jesiennym IPO Allegro na czele. Jest to największa pierwsza oferta publiczna przeprowadzona dotąd w Polsce i jedna z największych w Europie w tym roku.
W Greenberg Traurig nie zaistniała konieczność redukcji etatów czy wynagrodzeń. Wprost przeciwnie, nasz warszawski zespół został wzmocniony i powiększony. Dołączyli do nas prawnicy specjalizujący się w prawie pracy, podatkach, sporach sądowych i arbitrażowych, nieruchomościach oraz ochronie konkurencji i konsumenta. Ten rok to dla nas także szereg wewnętrznych awansów, w tym przede wszystkim cztery awanse partnerskie.
Wbrew oczekiwaniom niektórych, nie zaobserwowano dotąd szczególnie wzmożonej aktywności w zakresie restrukturyzacji i postępowań upadłościowych. Ten rok, szczególnie dla naszych aktywnych klientów, okazał się lepszy niż przewidywano. Liczymy na stabilizację sytuacji gospodarczej oraz kontynuację tego trendu w przyszłym roku. Będzie to miało bezpośredni wpływ na cały rynek usług prawnych w Polsce.
